Ο Kurt Cobain υπήρξε ιδρυτής, στιχουργός, συνθέτης, κιθαρίστας και τραγουδιστής, δηλαδή η ψυχή, των Nirvana. Ενός συγκροτήματος που με την κυκλοφορία μόλις τριών δίσκων κατάφερε να αφήσει ανεξίτηλο το στίγμα του στην παγκόσμια ροκ σκηνή. Με αφορμή τη συμπλήρωση 20 χρόνων από την αυτοκτονία του Cobain σε ηλικία μόλις 27 χρονών, στο άρθρο αυτό θα προσπαθήσουμε να εξερευνήσουμε την περίεργη αυτή προσωπικότητα που αποφάσισε να μας αφήσει πάνω στο απόγειο της δόξας του.
Ο Γενέθλιος Χάρτης και τα Παιδικά του Χρόνια
Η βιογραφία του Cobain είναι αρκετά γνωστή κι έτσι δεν έχει νόημα να αναφέρουμε πολλά πράγματα στο άρθρο αυτό. Θα εστιάσουμε λοιπόν στην αστρολογική ανάλυση της προσωπικότητας του προσπαθώντας να εξηγήσουμε αυτό το «ασήκωτο βάρος της επιτυχίας» που αναφέρεται και στον τίτλο.
Γεννήθηκε λοιπόν στην πολιτεία της Washington, δηλαδή στο βορειοδυτικό άκρο των Ηνωμένων Πολιτειών, το 1967. Την εποχή της ψυχεδέλειας, των παιδιών των λουλουδιών και με την σύνοδο Ουρανού – Πλούτωνα ακόμα ενεργή. Ας δούμε όμως το γενέθλιο χάρτη του.
Αυτό που αμέσως κάνει εντύπωση στον χάρτη του Cobain είναι η παρουσία 8 πλανητών στα ζώδια το Νερού με 6 από αυτούς να συμμετέχουν σ’ ένα σχηματισμό Μεγάλου Τριγώνου ενώ και οι άλλοι δύο, Ήλιος και Άρης, σχηματίζουν τρίγωνο μεταξύ τους. Μοναδικοί πλανήτες που δεν βρίσκονται στο Νερό είναι ο Ουρανός και ο Πλούτωνας, που όπως είπαμε ήταν ακόμα στη σύνοδο τους στην Παρθένο και στον συγκεκριμένο χάρτη βρίσκονται ακριβώς πάνω στον Ωροσκόπο.
Όμως η σύνοδος αυτή, εκτός του ότι σχηματίζεται πάνω στον Ωροσκόπο, είναι και σε αντίθεση με τη σύνοδο Ερμή / Αφροδίτης / Κρόνου στους Ιχθείς. Αποτέλεσμα αυτού, ο σχηματισμός του Μεγάλου Τριγώνου να γίνεται «Χαρταετός» με την ένταση να συγκεντρώνεται στην αντίθεση πάνω στον ορίζοντα του χάρτη.
Αξίζει επίσης να αναφερθεί ότι η Σελήνη, εκτός από γωνιακός πλανήτης στον 10ο οίκο, βρίσκεται σε κυριαρχία, η Αφροδίτη και ο Δίας σε έξαρση και ο Άρης στο ζώδιο της παραδοσιακής κυριαρχίας του.
Αντίθετα ο Ερμής είναι σε αδυναμία και πτώση. Σημεία που δεν φαίνονται στο χάρτη είναι ότι η Σελήνη είναι εκτός ορίων του Ήλιου όσο αναφορά την απόκλισή της από τον ισημερινό της Γης, ο Ερμής είναι σχεδόν στάσιμος αφού μετά από τρεις μέρες γύρισε ανάδρομος και ο Άρης κινείται επίσης πολύ αργά γυρίζοντας ανάδρομος, όσο αναφορά στη προοδευμένη κίνηση σου, στην εφηβεία του.
Τέλος να αναφέρουμε ότι η παρουσία των μεταβλητών ζωδίων στις γωνίες του χάρτη ενισχύουν τον ευμετάβλητο χαρακτήρα του με την τόσο έντονη παρουσία του Νερού. Ο Βόρειος Δεσμός της Σελήνης αλλά και ο Κλήρος της Τύχης στον σταθερό και γήινο Ταύρο δείχνουν μια κατεύθυνση κι έναν στόχο όπου όμως δεν ήταν καθόλου εύκολο να φτάσει. Η μεταβλητή φύση και το στοιχείο του Νερού παραπέμπουν στους Ιχθείς και δημιουργούν ανθρώπους εύκολα προσαρμόσιμους που αρέσκονται να αφήνονται να παρασυρθούν από το ρεύμα αλλά χρειάζονται άλλους γύρω τους να αποτελούν το σταθερό σημείο αναφοράς.
Η καλλιτεχνική φύση του Cobain είναι εύκολα αναγνωρίσιμη στον χάρτη του με το Μεγάλο Τρίγωνο στο Νερό, το οποίο περιλαμβάνει μια γωνιακή Σελήνη σε κυριαρχία, μια γωνιακή Αφροδίτη σε έξαρση κι έναν Ποσειδώνα στον 3ο οίκο της επικοινωνίας. Αυτό είναι το ταλέντο ή αλλιώς το χάρισμα που είχε, το οποίο από πολύ νωρίς πήρε σαφή κατεύθυνση προς τη μουσική, ίσως και λόγω οικογενειακών επιρροών αφού τρεις θείοι και θείες του ήταν μουσικοί και έπαιζαν σε συγκροτήματα.
Έτσι λέγεται πως όταν ήταν μόλις 2 χρονών τραγουδούσε το Hey Jude των Beatles. Όταν στα γενέθλια των 14 χρόνων του ένας θείος του πρότεινε για δώρο ένα ποδήλατο ή μια μεταχειρισμένη κιθάρα, μάλλον δεν θα δυσκολεύτηκε να διαλέξει την κιθάρα.
Πέρα όμως από την καλλιτεχνική φύση που του χάρισε το στοιχείο του Νερού, καθοριστικό σημείο στον χάρτη του είναι η σύνοδος Ουρανού / Ποσειδώνα πάνω στον Ωροσκόπο του. Είναι μια σύνοδος που χαρακτήρισε μια ολόκληρη εποχή, τα περίφημα sixties. Στον χάρτη αυτό, Ουρανός και Ποσειδώνας είναι ανάδρομοι, κίνηση που δείχνει μια εσωστρέφεια μέσα σ’ έναν ήδη υπερβολικά εσωστρεφή χάρτη.
Οι εξωτερικοί πλανήτες γυρίζουν ανάδρομοι όταν βρίσκονται απέναντι από τον Ήλιο, συμβολικά λοιπόν όταν είναι αντιμέτωποι με τον πυρήνα της προσωπικότητας μας που έχει έτσι την ευκαιρία να αναγνωρίσει και να ενσωματώσει τις συγκεκριμένες ιδιότητες.
Οι μακρινοί πλανήτες δείχνουν επίδραση γενιάς και οι ανάδρομοι Ουρανός και Πλούτωνας έφεραν μέσα του όλη την ένταση της γενιάς του. Η παρουσία τους πάνω στον Ωροσκόπο έκανε επιτακτική την ανάγκη αυτή η ένταση να εκφραστεί, δεν ήταν κάτι που θα μπορούσε να το θάψει μέσα του. Δεν είναι τυχαίο λοιπόν που ονομάστηκε η φωνή της «Generation X», ενός αρκετά ασαφούς όρου που αναφέρεται στις γενιές που γεννήθηκαν από το ’60 κι ύστερα που έκαναν σημαία τους την ελευθερία του ατόμου να κάνει τις δικές του επιλογές.
Ωστόσο σημαντικό ρόλο στην προβληματική ψυχοσύνθεσή του έπαιξε και το διαζύγιο που πήραν οι γονείς του όταν ήταν 7 χρονών. Ο ίδιος αναφέρει:
Εδώ βλέπουμε βέβαια την επίδραση της πανίσχυρης Σελήνης του αλλά και την ανάγκη για σταθερές αξίες στη ζωή του που αναφέραμε παραπάνω. Για το ίδιο θέμα, στο αποχαιρετιστήριο γράμμα του πριν αυτοκτονήσει θα γράψει:
Είναι χαρακτηριστικό ότι στο σχολείο έκανε παρέα μ’ έναν ομοφυλόφιλο συμμαθητή του όχι επειδή είχε και ίδιος τέτοιες τάσεις αλλά είχε αναπτύξει τέτοια αντικοινωνική συμπεριφορά ώστε του άρεσε να τον θεωρούν ομοφυλόφιλο για να τον αφήνουν ήσυχο και να τον έχουν στο περιθώριο. Μια περιοχή όπου φαίνεται να ευχαριστιόταν να βρίσκεται. Τη στοργή που ζήταγε μάλλον δεν την βρήκε ποτέ αφού όταν εγκατέλειψε το γυμνάσιο η μητέρα του τον έδιωξε από το σπίτι με αποτέλεσμα να γυρίζει άστεγος.
Το Ίνδαλμα της Ροκ
Είδαμε λοιπόν το γενέθλιο χάρτη του και τα προβληματικά παιδικά του χρόνια. Θα κάνουμε τώρα ένα άλμα στον χρόνο για να δούμε πως λειτούργησε ο χάρτης του στα χρόνια της επιτυχίας και της παγκόσμιας αναγνώρισης του σαν το νέο ίνδαλμα της ροκ. Θα δούμε λοιπόν τις διελεύσεις και προόδους για τις αρχές του 1988, όταν οι Nirvana είχαν σχηματιστεί και ηχογραφούσαν τα πρώτα τους demo. Στον ακόλουθο χάρτη οι πρόοδοι φαίνονται στον ενδιάμεσο δακτύλιο και οι διελεύσεις στον εξωτερικό.
Βλέπουμε λοιπόν τον προοδευμένο Ήλιο να έχει ανεβεί τον ορίζοντα και να παίρνει τη θέση του στο σχηματισμό του Μεγάλου Τριγώνου ακριβώς απέναντι από το γενέθλιο Ουρανό. Η πρ. Σελήνη βρίσκεται 31 μοίρες μπροστά του, κάτι που σημαίνει ότι η προοδευμένη Νέα Σελήνη (σύνοδος Ήλιου / Σελήνης) σχηματίστηκε με τα δύο Φώτα ακριβώς πάνω στην ακμή του 7ου οίκου, πριν από 3 χρόνια περίπου.
Τότε ξεκίνησε ένας σημαντικός κύκλος για τον Cobain και ήταν η περίοδος που άρχισε να παίζει μαζί με τον Novoselic, τον μπασίστα των Nirvana. Επίσης, η πρ. Σελήνη και Αφροδίτη ήταν σε σύνοδο μεταξύ τους και τετραγώνιζαν το γενέθλιο Δία και ακμή 5ου οίκου. Ο πρ. Ερμής είναι ουσιαστικά στάσιμος ενώ ο Άρης, που ήδη είχε γυρίσει ανάδρομος, δεν είχε απομακρυνθεί πολύ από τη γενέθλια θέση του.
Στις διελεύσεις βλέπουμε τον Πλούτωνα να πλησιάζει την ακμή του 3ου οίκου του, Κρόνος, Ουρανός και Ποσειδώνας ετοιμάζονταν για τη σύνοδο τους στον Αιγόκερο, ο Δίας ήταν σε σύνοδο με πρ. Σελήνη / Αφροδίτη ενώ ο Βόρειος Δεσμός πέρναγε κι αυτός από τη γενέθλια αντίθεση στον ορίζοντα του χάρτη.
Όπως αναμενόταν λοιπόν, έχουμε ενεργοποίηση της γενέθλιας αντίθεσης καθώς και των ακμών 3ου και 5ου οίκου. Έτσι, το ταλέντο που πάντα είχε, βρήκε τον χώρο να εκδηλωθεί. Όσο για την παρουσία τόσων πλανητών στον 4ο οίκο του, αυτή του έφερε έναν γάμο κι ένα παιδάκι.
Το βασικό ερώτημα όμως είναι πως γίνεται ένας τόσο εσωστρεφής χαρακτήρας να υιοθετήσει τον ρόλο του ροκ σταρ, τολμώντας να εκτεθεί τόσο πολύ στα μάτια όλου του κόσμου. Πιστεύω ότι αυτό δεν θα γινόταν ποτέ αν ο Cobain ζούσε σε άλλο τόπο και άλλο χρόνο. Ας πούμε λοιπόν δυο λόγια για το συγκεκριμένο τόπο και χρόνο. Το Σηάτλ βρίσκεται στη βορειοδυτική άκρη των Ηνωμένων Πολιτειών και έζησε για χρόνια σε μια σχετική μουσική απομόνωση από τα μεγάλα κέντρα στη Νέα Υόρκη και την Καλιφόρνια όπου συντελούνταν τα μουσικά δρώμενα.
Στο χώρο αυτό βρήκαν πρόσφορο έδαφος να αναπτυχθούν πολλοί περιθωριακοί καλλιτέχνες που είχαν έντονα ακούσματα από τη σκληρή μουσική των Led Zeppelin και των Black Sabbath αλλά και την πιο πρόσφατη punk μουσική των Sex Pistol και των The Clash. Αυτά τα ακούσματα τα υιοθέτησαν και τα κράτησαν χωρίς να τα αναμείξουν με καινούργιες μουσικές τάσεις που έφερε η δεκαετία του ’80 με τον Michael Jackson ή την Madonna, για να αναφέρουμε δύο ονόματα. Στον υπόλοιπο κόσμο η μουσική γινόταν πιο glamour αλλά στο Σηάτλ παρέμενε σε μια πιο άγρια κατάσταση περασμένων εποχών.
Όταν στις αρχές του ’90 ο κόσμος έψαχνε μια καινούργια κατεύθυνση και καινούργια πρότυπα, απόρροια της συνόδου Ουρανού – Ποσειδώνα, έστρεψε το βλέμμα του σε αυτή τη γωνιά του κόσμου αναγνωρίζοντας ότι εκεί βρίσκεται κάτι αυθεντικό.
Η αυθεντικότητα ήταν βασικό στοιχείο της μουσικής σκηνής του Σηάτλ ή της grunge music όπως ονομάστηκε. Τα ρούχα των μουσικών ήταν καθημερινά και οι συναυλίες τους ήταν σαν να παίζουν γκρουπάκια της γειτονιάς αρνούμενοι τις υπερπαραγωγές της εποχής. Σημασία είχε η αμεσότητα της μουσικής και του στοίχου. Δεν γινόταν προσπάθεια ωραιοποίησης, σε σημείο που να προκαλούνται ειρωνικά σχόλια όπως το ότι ο Cobain ήταν «πολύ τεμπέλης για να λουστεί».
Ας δούμε όμως σε βίντεο μια τέτοια συναυλία όπου ακούγεται η πρώτη πολύ μεγάλη επιτυχία των Nirvana. Όχι μόνο για να θυμηθούμε ή να γνωρίσουμε ένα πολύ γνωστό τραγούδι αλλά κυρίως για την αισθητική του γκρουπ.
Σε αυτό το περιθωριακό αλλά αυθεντικό περιβάλλον βρήκε πρόσφορο έδαφος να αναπτυχθεί το ταλέντο του Cobain. Είναι αμφίβολο κατά πόσο ο ίδιος φαντάστηκε ποτέ τον εαυτό του σαν ροκ σταρ παγκοσμίου μεγέθους. Είχε έντονη την ανάγκη της καλλιτεχνικής έκφρασης και δημιουργίας. Αυτήν την ανάγκη ικανοποιούσε και ξαφνικά αυτό έγινε μόδα που τον έφερε στο κέντρο της παγκόσμιας μουσικής σκηνής χωρίς κανείς να το περιμένει.
Ας δούμε τώρα και τις διελεύσεις / προόδους για την ημερομηνία του θανάτου του.
Βλέπουμε ότι ο προοδευμένος Ήλιος βρίσκεται ακόμα πάνω στη γενέθλια αντίθεση, συγκεκριμένα πάνω στο γενέθλιο Κρόνο. Η πρ. Σελήνη ολοκληρώνει τον κύκλο της επιστρέφοντας στη γενέθλια θέση της. Ο πρ. Ερμής ήταν ακόμα στάσιμος αφού μόλις είχε γυρίσει σε ορθή πορεία ενώ ο πρ. Άρης είχε επιστρέψει στη γενέθλια θέση του. Ο Κρόνος στους Ιχθείς πήγαινε για την πρώτη επιστροφή του στη γενέθλια θέση του, κάτι που δεν πρόλαβε να κάνει.
Χαρακτηριστική είναι η σύνοδος Ουρανού – Ποσειδώνα που σχηματίστηκε πάνω στην ακμή του 5ου οίκου του και απέναντι από το γενέθλιο Δία. Ο Πλούτωνας από τον Σκορπιό ήταν σε τρίγωνο με γενέθλιους Αφροδίτη / Κρόνο και προοδευμένο Ήλιο ενώ ο Βόρειος Δεσμός της Σελήνης ήταν σε σύνοδο με τον Ποσειδώνα του.
Μιας και πρόκειται για θάνατο, ας ρίξουμε μια ματιά και στην ακμή του 8ου οίκου. Το προοδευμένο Μεσουράνημα ήταν σε τετράγωνο με την ακμή του 8ου ενώ τη συγκεκριμένη μέρα του θανάτου του, είχαμε τον Ήλιο πάνω στην ακμή του ίδιου οίκου.
Ακόμα, κάτι που δεν φαίνεται στον χάρτη είναι ότι η προοδευμένη ακμή του 8ου οίκου ήταν σε κλειστή σύνοδο με τον προοδευμένο Βόρειο Δεσμό. Τέλος, τις μέρες εκείνες, η σύνοδος Ερμή – Άρη πάνω στην ακμή του 7ου οίκου και τη γενέθλια αντίθεση ίσως αποτέλεσε τη σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι.
Δεν νομίζω ότι οι διελεύσεις και οι πρόοδοι για τη συγκεκριμένη μέρα μας δείχνουν ότι ο θάνατός του ήταν κάποιο αναπόφευκτο γεγονός. Ότι δηλαδή έκλεισε τον κύκλο του και ήταν ώρα να φύγει. Αντίθετα πιστεύω ότι είχε πολλά ακόμα να δώσει. Ο θάνατός του δεν οφείλεται σε κάποιο «χτύπημα της μοίρας» ή στην «κακιά στιγμή». Οφείλεται περισσότερο στον εκτροχιασμό της ζωής του, στο ασήκωτο βάρος της επιτυχίας που αναφέρει και ο τίτλος μας.
Είδαμε ότι ο Cobain μεγάλωσε σ’ ένα ιδανικό γι’ αυτόν περιβάλλον ώστε να αναπτυχθεί η ιδιαίτερη καλλιτεχνική ιδιοσυγκρασία του περιθωριακού αντι-σταρ. Από μικρός υιοθέτησε αυτόν τον ρόλο του και ξαφνικά βρέθηκε με εκατομμύρια θαυμαστές που τον είχαν για ίνδαλμα. Μετά τη γενέθλια σύνοδο Ουρανού – Πλούτωνα πάνω στον Ωροσκόπο του, στις αρχές της δεκαετίας του ’90 βίωσε και την άλλη μεγάλη σύνοδο Ουρανού – Ποσειδώνα πάνω στην ακμή του 5ου οίκου του. Ταυτόχρονα ο Πλούτωνας από τον Σκορπιό ήταν σε τρίγωνο με τους πλανήτες του στους Ιχθείς και τον πρ. Ήλιο. Έτσι, ήταν απόλυτα συντονισμένος με την ένταση της εποχής του που του ζητούσε να ανέβει πάνω στη σκηνή και να τραγουδήσει γι’ αυτήν. Να γίνει η φωνή μιας περιθωριακής γενιάς που ήθελε να διεκδικήσει την αλήθεια της.
Τον έπαιξε αυτόν τον ρόλο αλλά αναγκάστηκε να λειτουργεί χωρίς να είναι ο εαυτός του. Αναφέρεται χαρακτηριστικά ότι έδειχνε «ασυνήθιστα βασανισμένος από την επιτυχία», ενώ ο ίδιος αναφέρει:
«Όταν είμαστε πίσω από τη σκηνή και σβήνουν τα φώτα και ξεκινούν τα μανιώδη ουρλιαχτά του πλήθους, δεν με αγγίζουν με τον τρόπο που άγγιζαν τον Freddie Mercury,που έδειχνε να αγαπά, να απολαμβάνει την αγάπη και τη λατρεία του πλήθους, το οποίο είναι κάτι που πραγματικά θαυμάζω και ζηλεύω».
Το κατεξοχήν ζώδιο που χαρακτηρίζει τους γεννημένους performers είναι ο Λέοντας. Για το Freddie Mercury που αναφέρει δεν ξέρουμε ώρα γέννησης αλλά πάντως είχε σύνοδο Κρόνου – Πλούτωνα στον Λέοντα. Αν ρίξουμε μια γρήγορη ματιά στους χάρτες άλλων γνωστών καλλιτεχνών που απολαμβάνουν τη σκηνή, η Madonna, για την οποία επίσης δεν είμαστε σίγουροι για την ώρα γέννησης, έχει Ήλιο, Ουρανό, Αφροδίτη στον Λέοντα.
Ο David Bowie έχει σύνοδο Σελήνης, Κρόνου, Πλούτωνα στο ίδιο ζώδιο και στην ακμή του 7ου ενώ η Tina Turner έχει Ωροσκόπο και Πλούτωνα στο Λέοντα. Για όλους αυτούς, η σκηνή είναι ο φυσικός χώρος δημιουργίας και έκφρασης. Τι δουλειά έχει εκεί όμως κάποιος με 8 πλανήτες στον Νερό και τον Λέοντα στην ακμή του 12ου οίκου; Πάνω στη σκηνή μάλλον θα ένιωθε στην κυριολεξία σαν ψάρι έξω από το νερό.
Μιας και μιλάμε για καλλιτέχνη που οφείλει να είναι κατεξοχήν επικοινωνιακός, αξίζει να δούμε και τον Ερμή. Ο πλανήτης της επικοινωνίας λοιπόν έχει κεντρική θέση στον χάρτη του σαν κυβερνήτης Ωροσκόπου και Μεσουρανήματος αλλά ο ίδιος βρίσκεται σε αδυναμία και πτώση. Επιπρόσθετα, είναι σε κλειστή αντίθεση με τον Πλούτωνα πάνω στον ορίζοντα του χάρτη και σε τετράγωνο με το Μεσουράνημα.
Ένας πλανήτης σε αδυναμία / πτώση έχει πολλές ανάγκες προς ικανοποίηση και όταν η θέση του είναι τόσο κεντρική σ’ ένα χάρτη αυτή η ανάγκη της επικοινωνίας γίνεται επιτακτική. Με την αντίθεση με τον Πλούτωνα πάνω στον ορίζοντα, γίνεται ζήτημα σχεδόν ζωής ή θανάτου. Αλλά ο Cobain είχε ξεκάθαρα χαρίσματα και ανάγκες. Αυτό που χρειαζόταν ήταν κάποια σταθερά σημεία αναφοράς. Ο Ερμής του ήταν ανάδρομος, στην προοδευμένη κίνηση του, σχεδόν σε όλο το διάστημα της σύντομης ζωής του.
Μάλιστα στη περίοδο των Nirvana ήταν ουσιαστικά στάσιμος, όπως και όταν γεννήθηκε, αφού τότε άλλαζε πορεία. Είχε λοιπόν έναν Ερμή προορισμένο να παίξει κεντρικό ρόλο στη ζωή του αλλά ανίσχυρο στο να θέσει τους δικούς του κανόνες.
Όπως είπαμε και στην αρχή, κάποιος με τόσο έντονα μεταβλητό και υδάτινο χαρακτήρα μπορεί πολύ εύκολα να αφεθεί να παρασυρθεί από το ρεύμα. Δεν έχει άγκυρες για να στυλώσει τα πόδια και να χαράξει δική του πορεία. Μια τελευταία ελπίδα θα ήταν ο Άρης στο Σκορπιό σε τρίγωνο με τον Ήλιο του. Αλλά και αυτός ο Άρης γύρισε ανάδρομος, στην προοδευμένη κίνηση, στην εφηβεία του κι έτσι, κατά κάποιο τρόπο, αποσύρθηκε από την εξέλιξη του χάρτη. Αποτέλεσμα όλων αυτών ήταν να βρεθεί να ζει μια ζωή αξιοζήλευτη αλλά που δεν είναι η δική του ζωή. Όπως έγραψε στο αποχαιρετιστήριο γράμμα του:
Τι χειρότερο θα μπορούσε να συμβεί σε μια τόσο καλλιτεχνική και ευαίσθητη φύση;
Επίλογος
Η περίπτωση του Kurt Cobain είναι χαρακτηριστικό παράδειγμα του αξιώματος ότι ο καθένας μας έχει τη δική του ζωή να ζήσει, ανεξάρτητα του τι θεωρείται επιτυχία, κοινωνική καταξίωση κλπ. Το πλούσιο ταλέντο του βρήκε χώρο να εκφραστεί στο περιβάλλον το οποίο μεγάλωσε αλλά τα παιδικά τραύματα δεν τον βοήθησαν να χτίσει μια ισχυρή προσωπικότητα ώστε να ακολουθήσει τη δική του πορεία κλείνοντας τα αυτιά στις σειρήνες που παραμονεύουν.
Ο εθισμός στα ναρκωτικά, με τα οποία ήταν εξοικειωμένος από μικρός, βοήθησε μόνο στο να συνεχίσει τη λάθος πορεία χωρίς αντιστάσεις. Μπόρεσε να εκφράσει μια ολόκληρη γενιά και να γίνει το ίνδαλμα εκατομμυρίων θαυμαστών αλλά δεν ήταν καθόλου προετοιμασμένος για έναν τέτοιο ρόλο.
Όταν κατάλαβε που βρέθηκε ήταν πια αργά να γυρίσει πίσω και το μόνο που του έμενε ήταν να αποχωρήσει διακριτικά. Τόσο διακριτικά που το πτώμα του έμεινε παρατημένο για τρεις μέρες χωρίς να τον αναζητήσει κανείς. Τελικά ανακαλύφθηκε από έναν τεχνικό που πήγε για εργασίες στο σπίτι.
Οι Nirvana εμφανίστηκαν στο μεταίχμιο μια εποχής. Η παγκοσμιοποίηση που ξεκίνησε τη δεκαετία του ’90 (αποτέλεσμα της συνόδου Ουρανού – Ποσειδώνα) είχε ισχυρό αντίκτυπο και στη μουσική. Δεν είναι μόνο το ενδιαφέρον για τις διάφορες ethnic μουσικές αλλά και η αλλαγή όλης της μουσικής βιομηχανίας που πλέον διακινεί το προϊόν της σε ηλεκτρονικά αρχεία και χώρους κοινωνικής δικτύωσης.
Οι τεράστιοι superstars που έλαμπαν μέχρι τη δεκαετία του ’80 έχουν γίνει πιο μικροί και σχεδόν αναλώσιμοι. Αντίθετα οι συναυλίες τους έχουν γίνει υπερπαραγωγές, μια τάση που είχε ξεκινήσει πολύ νωρίτερα από τους πάντα πρωτοπόρους Pink Floyd αλλά πλέον έχει καθιερωθεί.
Στο μεταίχμιο αυτών των εποχών λοιπόν εμφανίστηκαν οι Nirvana για να μας δώσουν ένα τελευταίο δείγμα αυθεντικής ροκ μουσικής. Μιας μουσικής, παλιομοδίτικης ίσως, αλλά γνήσιας και ανόθευτης. Και λέω «τελευταίο δείγμα» γιατί νομίζω δύσκολα θα υπάρξει άλλο αυθεντικό ροκ συγκρότημα που θα γνωρίσει τέτοια επιτυχία.
Όσο για τον Kurt Cobain, που πέθανε στην ίδια ηλικία με ιερά τέρατα της ροκ όπως ο Jim Morrison, η Janis Joplin και ο Jimi Hendrix, έχει κερδίσει μια θέση ανάμεσά τους και αυτό είναι κάτι που μάλλον δεν θα είχε φανταστεί ποτέ. Άλλωστε όπως έγραψε και ο ίδιος, δεν ήταν παρά ένα «πολύ εκκεντρικό, δύσθυμο μωρό» που ένοιωθε σαν «λυπημένος, μικρός, ευαίσθητος, χωρίς εκτίμηση, Ιχθείς».
Ας κλείσουμε όμως με ένα ακόμα πολύ γνωστό τραγούδι των Nirvana σε Unplugged εκτέλεση με την χαρακτηριστικά εσωστρεφή ερμηνεία του Cobain.
Δημήτρης Αντωνιάδης