Κατάθλιψη: Η μάστιγα του πολιτισμένου ανθρώπου

Η κατάθλιψη είναι από τις σημαντικότερες ασθένειες της εποχής μας και κυμαίνεται από 4% μέχρι και 8.5% μόνο για αυτούς που παρουσιάζουν μείζονα κατάθλιψη (Karno et.al 1987). Στην πραγματικότητα το 17% του πληθυσμού του λεγόμενου Δυτικού κόσμου θα παρουσιάσει κάποια στιγμή κατάθλιψη (Blazer et.al 1994).

To 2020 μάλιστα η κατάθλιψη θα είναι τόσο καθολική στην ανθρωπότητα που θα φτάσουμε να είναι η 2η σημαντικότερη ασθένεια (Heninger, 2000). Αυτή η δραματική αύξηση στον Πληθυσμό δείχνει δύο πολύ σημαντικά στοιχεία.

1) Η κατάθλιψη είναι ένα φαινόμενο που δεν ερμηνεύεται στατικά στον αστρολογικό χάρτη. Δεν μπορείς να πεις μόνιμα ότι όσοι για παράδειγμα έχουν Κρόνο σε Σύνοδο με Σελήνη θα παρουσιάσουν κατάθλιψη (που είναι και τυπικό κλισέ των αστρολόγων) καθότι παρουσιάζεται σε ακόμη μεγαλύτερους πληθυσμούς καθώς και ολοένα αυξάνεται. Αν έφταιγε μία συγκεκριμένη όψη για την κατάθλιψη ή μία συγκεκριμένη συνθήκη ή συνθήκες σε συνδυασμό τότε ο αριθμός των ατόμων που θα είχαν κατάθλιψη θα ήταν σταθερός στο χρόνο.

2) Αν τελικά τα διάφορα νοσήματα της ψυχής υπόκειται όπως έχει αποδειχθεί στις επιρροές του περιβάλλοντος και στο τρόπο ζωής σε ένα μεγάλο βαθμό θα πρέπει οι αστρολόγοι αρχικά να καταλάβουμε ότι θα πρέπει να τρέχουμε για να προλαβαίνουμε τις κοινωνικές εξελίξεις και κυρίως να καταλάβουμε ότι χωρίς τη κατανόηση του περιβάλλοντος και της επιρροής του δεν θα μπορέσουμε ποτέ να καταλάβουμε την πραγματική φύση της κατάθλιψης στον αστρολογικό χάρτη. Μάλιστα το ότι δεν είναι μόνο οι όψεις η λύση για την αστρολογία στο θέμα της κατάθλιψης αποδεικνύεται από το γεγονός ότι οι γυναίκες είναι πολύ πιο πιθανό να παρουσιάσουν κατάθλιψη από ότι οι άνδρες (Bandelow, 2003). Άρα θα πρέπει να ψάξουμε ουσιαστικά περισσότερους ή ακόμη και διαφορετικούς δείκτες που μπορούν να οδηγήσουν στην κατάθλιψη ή πολύ απλά λόγω του βιολογικού της και κοινωνικού της ρόλο η γυναίκα είναι πιο ευαίσθητη σε συγκεκριμένες αστρολογικές συνθήκες.

Αναπτυξιακά προβλήματα

Είναι πλέον αποδεδειγμένο από πολλά επιστημονικά κέντρα και ερευνητές ότι προβλήματα στο αναπτυξιακό περιβάλλον φταίνε για τη γέννηση της κατάθλιψης αλλά και άλλων ψυχικών νοσημάτων στην ενηλικίωση του ανθρώπου. Ένα δυσάρεστο γεγονός, συναισθηματική και σωματική κακοποίηση και γενικότερα ένα περιβάλλον που δεν παρείχε ασφάλεια στο παιδί μπορεί να οδηγήσει σε κατάθλιψη ( Gibb, Chelminski, & Zimmerman, 2007).

O συγγραφέας του άρθρου σε παλιότερα άρθρα του και έρευνες έχει αναδείξει τη σπουδαιότητα της ανάλυσης της παιδικής ηλικίας και της κατανόησης των καταστάσεων που μπορεί να βιώνει σε ιδιαίτερα ευαίσθητες στιγμές της συναισθηματικής ανάπτυξης του ατόμου και μάλιστα έχει σημειώσει την σημασία της εξερεύνησης των διελεύσεων, ηλιακών τόξων, προοδευτικών και ηλιακών επιστροφών στα πρώτα 22,5 χρόνια (Archos 2004, 2007, 2010).

Μάλιστα συγκεκριμένες ηλικίες είναι ιδιαίτερα σημαντικές καθότι πραγματοποιούνται ταυτόχρονα σημαντικοί κύκλοι αστρολογικά που ο καθένας πριν αρχίσει να μελετά ένα χάρτη θα πρέπει να παρατηρήσει.

Αυτοί οι κύκλοι είναι οι εξής:

1) 2-3 ετών ο διελαύνων Δίας κάνει πρώτο τετράγωνο με τον Γενέθλιο
2) 5-8 ετών έχουμε τη 1η αντίθεση Δία διελαύνων με Δία γενέθλιο.
3) 7-9 1ο τετράγωνο διελαύνων Κρόνου με γενέθλιο και 2ο τετράγωνο Δία διελαύνων με Δία γενέθλιο
4) 12, πρώτη επιστροφή Δία
5) 13 – 14 Κρόνος διελαύνων αντίθεση με Κρόνο γενέθλιο , επιστροφή ελάσσων Προοδευτικού Ήλιου
6) 18-19 Επανάληψη κύκλου Σάρος της προγενέθλιας έκλειψης , και Νέος κύκλος Βόρειου δεσμού
7) 20-22 Κρόνος τετράγωνο Κρόνο γενέθλιο, Δίας τετράγωνο Δία γενέθλιο, 1ο τετράγωνο Ουρανού με γενέθλια θέση
8) 22,5, Προοδευτικός Ήλιος κάνει γωνία 22,5 μοιρών με το γενέθλιο Ήλιο

Σαφώς υπάρχουν άλλοι σημαντικότεροι κύκλοι οι οποίοι όμως δεν συνδέονται και τόσο με τα αναπτυξιακά προβλήματα. Για παράδειγμα ο σημαντικότατος κύκλος επιστροφής του Κρόνου είναι ιδιαίτερα κρίσιμος καθότι εκεί το άτομο κρίνει τον εαυτό του αν έκανε μία επιτυχημένη πορεία μέχρι σήμερα και με αυτό τον τρόπο θα μπορέσει να δείξει αν πέτυχε κοινωνικά. Αν σε αυτό το τεστ περάσει σίγουρα τα επόμενα 29 χρόνια θα είναι πιο εύκολα, αν η επιστροφή έχει σημαντικές κρίσεις τότε αυτό που θα συμβεί είναι ακόμη μεγαλύτερες κρίσεις τα επόμενα 29 χρόνια.

Σοκαριστικά γεγονότα 

Η Κατάθλιψη δεν είναι απαραίτητο να είναι προϊόν μόνο αναπτυξιακών προβλημάτων και δυσκολιών με την οικογένεια. Πολλές φορές ένα δυσάρεστο γεγονός από μόνο του μπορεί να προκαλέσει σημαντικά προβλήματα ψυχικής υγείας και βέβαια κατάθλιψη. Για αυτό ακριβώς το λόγο και πάρα πολλά θύματα της καταστροφής του τυφώνα Κατρίνα είχαν παρουσιάσει κατάθλιψη αφού δεν άντεξαν το μέγεθος της καταστροφής. (McLeish & Del Ben 2008)

Σοκαριστικό γεγονός μπορεί να είναι και ένας θάνατος αγαπημένου μας ανθρώπου ακόμη και αν αυτός είναι σε ιδιαίτερα μεγάλη ηλικία οπότε και θα ήταν φυσικό αποτέλεσμα της βιολογικής πορείας του ανθρώπου. Παρόλα αυτά πολλά άτομα έχουν δημιουργήσει όχι τόσο υγιείς δεσμούς με αγαπημένα πρόσωπα ή τα ίδια δεν έχουν ωριμάσει αρκετά οπότε και βιώνεται μία σημαντική κρίση.

Να σημειώσουμε ότι ο πόνος και η θλίψη ακόμη και η μελαγχολία μετά από το θάνατο ενός αγαπημένου προσώπου είναι απόλυτα φυσική. Αν όμως ο θρήνος προκαλέσει μακροπρόθεσμα προβλήματα δυσλειτουργίας και το άτομο πενθεί «βαριά» ακόμη και μετά το πέρας του ενός έτους τότε μπορούμε να μιλάμε για ανησυχητικά στοιχεία για την υγεία του ατόμου.

Σοκαριστικό γεγονός μπορεί να είναι επίσης ένας βιασμός που επίσης δεν συνδέεται με κανένα τρόπο με την παιδική ηλικία εκτός αν συμβεί κατά τη διάρκεια αυτής αλλά ακόμη και η παρακολούθηση κάποιου τροχαίου δυστυχήματος που ακόμη και αν το άτομο δεν απειλήθηκε βίωσε την κατάσταση ιδιαίτερα έντονα.

Τι είναι όμως η κατάθλιψη και πως την αντιλαμβανόμαστε;

Η κατάθλιψη κατηγοριοποιείται στις διαταραχές της διάθεσης και παρουσιάζει μία ευρεία ποικιλία συμπτωμάτων. Ο ασθενής με κατάθλιψη παρουσιάζει ιδιαίτερη κόπωση, έλλειψη ενδιαφέροντος για την καθημερινότητα του, τον διακατέχει μία έντονη αίσθηση θλίψης και απογοήτευσης αλλά και αίσθηση μηδαμινότητας (Schrijmers, Hulstijn, Sabbe, 2008)

Αναπτύσσει αισθήματα μετριότητας και δυσκολία ακόμη και να επιτελέσει και τις πιο βασικές λειτουργίες στην καθημερινότητα του. Εκτός όμως από αυτό, παρουσιάζει αλλαγές στη διατροφή του καθώς και έλλειψη ενέργειας και ενδιαφέροντος που αυτομάτως οδηγούν σε προβλήματα στο χώρο της εργασίας του αλλά και γενικότερα της προσωπικής του ζωής (McManamy 2006, Κλεφταράς, 1998).

Δεν θα πρέπει να παραλείψουμε ότι παρουσιάζει ενοχές τις οποίες μπορεί να παρουσιάσει το άτομο αλλά και ιδιαίτερο θυμό για άλλα άτομα αλλά ακόμη και για τον ίδιο του τον εαυτό. Σε πολλές περιπτώσεις το άτομο κάνει δυσάρεστες σκέψεις ενώ σε ακραίες περιπτώσεις κάνει σκέψεις θανάτου και αυτοκτονίας (Rowe, 2003) Πολλοί είναι οι ορισμοί που έχουν δοθεί για την κατάθλιψη αλλά ο αγαπημένος μου και πιο πλήρης είναι για μένα ο εξής «Είναι μια κατάσταση παθολογικής θλίψης που συνοδεύεται από σημαντική μείωση του αισθήματος προσωπικής αξίας και από επώδυνη συνείδηση της επιβράδυνσης των νοητικών, ψυχοκινητικών και οργανικών διαδικασιών» (Robert & Lamontagne, 1977).

Σε ένα βαθμό η κατάθλιψη έχει να κάνει λοιπόν με πολύ περισσότερο από όσα φανταζόμαστε, το αποτέλεσμα πάντα είναι βέβαια το ίδιο, ότι οι προσωπικοί πλανήτες αρχίζουν να υπολειτουργούν άρα και όλο το σύστημα του ανθρώπου αρχίζει να υποτροπιάζει. Ο Ερμής δυσλειτουργεί και δημιουργούνται σημαντικά προβλήματα νοητικής λειτουργίας με το άτομο να είναι ανίκανο να επιτύχει μία «επαφή».

Είναι χαρακτηριστικό των ατόμων που είναι σε κατάθλιψη να νοιώθουν ότι βρίσκονται πίσω από έναν παχύ γκρι τοίχο όπου τους είναι αδύνατο να μπορέσουν να κάνουν κάτι να έρθουν σε «κοινωνία» με το περιβάλλον τους. Θα δούμε όμως ότι πολλές φορές το πρόβλημα δεν επίκειται άμεσα σε δικές μας αντιδράσεις αλλά οφείλετε σε κληρονομικές καταβολές που δεν έχουν άμεση σχέση με τις κινήσεις του εγώ μας.

H Βιοψυχολογική προσέγγιση

Είναι αποδεδειγμένο από τη Ψυχολογική και Ψυχιατρική κοινότητα ότι ένα άτομο μπορεί να κληρονομήσει μέσα από βιολογικούς μηχανισμούς την κατάθλιψη. Οι πρόγονοι μας όπως φαίνεται ακόμη και μετά το θάνατο τους συνεχίσουν να μας επηρεάζουν καθότι είμαστε ένα κομμάτι τους.

Αν ένας από τους γονείς μάλιστα έχει παρουσιάσει ένα καταθλιπτικό επεισόδιο στο παρελθόν ακόμη και αν το παιδί δεν ζούσε για να επηρεαστεί από αυτό έχει μεγαλύτερες πιθανότητες το παιδί να περάσει σε κατάθλιψη από ένα άλλο. (Bernstein et.al 2003). Ακόμη πιο έντονη φαίνεται να είναι η κληρονομικότητα ανάμεσα στους Διδύμους ακόμη και αν είχαν μεγαλώσει σε άλλο περιβάλλον (Davison &Neale, 1998; Forty, Zammit & Craddock 2008).

Η κληρονομικότητα βέβαια δεν είναι μόνο μέσω των γονιδίων αλλά αποτέλεσμα και άλλων διεργασιών με τον kelsoe το 2000 να δηλώνει ότι το 50% μέχρι και 70% των καταθλιπτικών οφείλεται σε βιολογικούς παράγοντες.

Την καταθλιπτικότητα δεν θα πρέπει όμως να την αντιλαμβανόμαστε οι άνθρωποι ως κάτι κακό απαραίτητα που κληρονομείται, ο McManamy (2006) αναφέρει ότι πρόκειται για ένα εξελικτικό μηχανισμό μιας και οι πεσιμιστές (ένα σκαλοπάτι πριν τη κατάθλιψη) βλέπουν τα πράγματα πιο ρεαλιστικά τις περισσότερες φορές άρα και έχουν περισσότερες δυνατότητες να επιβιώσουν μιας και πολλοί άνθρωποι κάνουν ακόμη και θανάσιμα λάθη λόγω αισιοδοξίας ή θεώρησης ότι σε αυτούς δεν θα συμβεί κάτι κακό με αποτέλεσμα να προχωρούν σε επικίνδυνες πράξεις.

Είναι πολύ εύκολο να καταλάβετε αν έχετε κληρονομική προδιάθεση από κάποιον γονέα η συγγενή με καταθλιπτικά στοιχεία. Συνήθως οι πλανήτες που έχουν οι γονείς μας έχουν την ίδια θέση με εμάς, άλλοτε έχουμε ίδιο ωροσκόπο ή ακόμη και ίδιο ζώδιο και υπάρχει μία γενικότερη σύζευξη των πλανητών με τον ένα παρά με τον άλλο γονέα. Αν ο γονέας αυτός είχε παλιότερα παρουσιάσει καταθλιπτικό επεισόδιο τότε πολύ πιθανών να επαναλάβουμε στοιχεία από τη ζωή του.

Αυτό δεν έχει να κάνει μόνο με τη κατάθλιψη αλλά έχει να κάνει και με άλλα στοιχεία που δεν αφορούν μόνο τα θέματα υγείας αλλά ακόμη και συμπεριφορές. Χωρίς αυτό να σημαίνει ότι οι άνθρωποι είμαστε βιολογικά ρομπότ που δεν μπορούμε να ξεφύγουμε από τη βιολογική μας μοίρα.

Θεμέλιο της βιοψυχολογίας είναι οι νευροδιαβιβαστές, χημικές ενώσεις που χρησιμοποιεί το νευρικό σύστημα για να στείλει πληροφορίες στο σώμα. Ο οργανισμός όταν βρίσκεται σε κατάθλιψη έχει ανισσοροπίες στην ποσότητα αυτών. Βασικοί νευριδιαβιβαστές είναι η Σεροτονίνη, Νορεπινεφρίνη και η Ντοπαμίνη. Ιδιαίτερα η Σεροτονίνη σε χαμηλά επίπεδα είναι χαρακτηριστικό δείγμα κατάθλιψης (Davison, Neale, 1998; Montimore 2006, Anisman, Matheson & Halley 2010). Η Σεροτονίνη είναι ο νευροδιαβιβαστής της Αφροδίτης αυτός που γενικότερα συνδέεται με την ευχαρίστηση και την ευτυχία μέσα από τη ζωή. Μία χτυπημένη Αφροδίτη πάντα δηλώνει προβλήματα μελαγχολίας και κατάθλιψης καθότι δείχνει ότι το άτομο σε ένα βαθμό δεν μπορεί να πάρει ευχαρίστηση όσο θα ήθελε.

Η Κατάθλιψη προκαλεί προβλήματα στο βιολογικό μας ρολόι το λεγόμενο Κιρκαδικό Κύκλο που σχετίζεται με φυσιολογικές και βιοχημικές λειτουργίες στο σώμα μας (San & Arranz 2008) που κυβερνώνται από τον Ωροσκόπο και τη Σελήνη.

Η βιοψυχολογική προσέγγιση της Κατάθλιψης οδήγησε σε διάφορες φαρμακευτικές αγωγές που όμως δεν επιλύουν το πρόβλημα 100% και πολλές φορές τα φάρμακα δημιουργούν άλλα προβλήματα αν και σε ακραίες καταστάσεις κατάθλιψης προς το παρόν η φαρμακευτική αγωγή μαζί με κάποια συμβουλευτική πρακτική είναι μονόδρομος η οποία βέβαια θα συνοδεύετε αν είναι δυνατόν και είναι το πιο σημαντικό, την αγάπη των προσώπων που βρίσκονται στο περιβάλλον του ατόμου.

Πολύ σημαντικό είναι ότι τα φάρμακα δεν επιλύουν το πρόβλημα σε ένα βαθμό στη ρίζα του αλλά το επισκιάζουν, η κατάθλιψη αν και έχει βιολογικές επιπτώσεις έχει να κάνει και με την ψυχολογική κατάσταση του ατόμου και τρόπο σκέψης που δεν μπορεί να μας επιλύσει η βιοψυχολογία. Αν λοιπόν βιοψυχολογικά η Αφροδίτη και η Σελήνη συνδέονται δεν μπορούμε να παραλείψουμε τα γνωστικά φαινόμενα.

Η Γνωστικό – συμπεριφοριστική προσέγγιση

Η Γνωστική ψυχολογία αποτελεί την πιο αποφασιστική και αποτελεσματική λύση απέναντι στη κατάθλιψη αυτόν τον αιώνα. Μέθοδοι όπως η ψυχανάλυση και η ανθρωποκεντρική δεν μπόρεσαν να φτάσουν σε αποτελεσματικότητα την καταπολέμηση της Κατάθλιψης και ο κεντρικός φορέας υγείας της Αγγλίας (NHS) θεωρεί απαραίτητο τη γνώση των ψυχολόγων της γνωστικό- συμπεριφοριστικής προσέγγισης ( CBT).

Αν και φαίνεται στον εξωτερικό κόσμο ότι το CBT αντιμετωπίζει την κατάθλιψη με τον ίδιο τρόπο, υπάρχουν τρεις υποκατηγορίες που δηλώνουν και τη διαφοροποίηση σε ένα βαθμό όχι του τρόπου αντιμετώπισης αλλά της πηγής του προβλήματος που μας απασχολεί περισσότερο αστρολογικά.

Οι τρείς πιο γνωστές θεωρίες είναι
α) Η θεωρία του αυτοελέγχου
β) η θεωρία της έλλειψης ελπίδας ή απελπισίας που έχει περάσει 2 επαναδιατυπώσεις για να φτάσουμε στο σημερινό μοντέλο
γ) Θεωρία της κατάθλιψης – και πιο γνωστή – του Beck

Γενικότερα τα βασικά πιστεύω της γνωστικής ψυχολογίας είναι ότι αρνητικά γεγονότα που συμβαίνουν στη ζωή μας και αρνητικές σκέψεις οι οποίες δεν είναι λογικές ουσιαστικά οδηγούν το άτομο στο να αναπτύξει αν δεν προσεχθεί κατάθλιψη. Το άτομο οδηγείτε να πιστέψει ότι δεν αξίζει τίποτα και σταδιακά αναπτύσσει χαμηλή αυτοπεποίθηση. (Bernstein et al 2006) Η γνωστική θεωρία πιστεύει ότι δεν είναι αρκετοί οι βιολογικοί παράγοντες αλλά θα πρέπει να κοιτάξουμε ψυχολογικούς και κοινωνικούς λόγους.

Είναι βασικό πιστεύω του συγγραφέα ότι οποιαδήποτε κληρονομικότητα και αν υπάρχει αν δεν υφίσταται ένα περιβάλλον το οποίο να λειτουργήσει ως ενεργοποιητής μίας κατάστασης τίποτα δεν μπορεί να παρουσιαστεί. Οι άνθρωποι είμαστε πολυσύνθετα φαινόμενα με βιολογικές, κοινωνικές και άλλες πλευρές οι οποίες μόνο συνθετικά μπορούν να παρουσιάσουν ένα πρόβλημα.

Για αυτό ακριβώς το λόγο σημαντικό λόγο στην κατάθλιψη παίζει ο Ερμής και ο Δίας, δύο βασικοί παράγοντες σκέψης και γνωστικής λειτουργίας που μπορούν να οδηγήσουν σε προβλήματα αν είναι σε αρνητική κατάσταση. Ο Ερμής με το Δία έχει να κάνει με τις αναλυτικές και ολιστικές εντυπώσεις της ζωής ( ακοή και όραση, συνείδηση και κατανόηση) και είναι βασικοί θεμέλιοι λίθοι της κατανόησης της ψυχικής κατάστασης ενός ατόμου. Οι άνθρωποι είμαστε σκέψεις αυτό υποστηρίζει και η βουδική σχολή για αυτό και υπάρχουν πάρα πολλές μέθοδοι αναπτυχθεί όπου βοηθούν το άτομο να μπορέσει να καθαρίσει από τις δυσάρεστες σκέψεις του.

Στο εκπληκτικό βιβλίο Destructive Emotions του Daniel Goleman σε έναν επιστημονικό διάλογο επιφανών ερευνητών και του Δαλάι Λάμα φαίνεται ότι οι Σκέψεις ουσιαστικά και τα συναισθήματα είναι ένα και πως η διαφοροποίηση της Δύσης σε αυτά τα δύο που προέρχεται από την Αρχαιοελληνική κληρονομιά ίσως να είναι και λάθος. «Όσο σκεφτόμαστε… εκείνη την στιγμή έχουμε και συναισθήματα γιατί η σκέψη είναι συναίσθημα».

Έτσι με αυτή ακριβώς τη παρατήρηση η γνωστικό – συμπεριφοριστική κατεύθυνση κερδίζει ακόμη περισσότερο έδαφος μιας και αυτό που δηλώνει είναι ότι οι σκέψεις μας ουσιαστικά καθορίζουν και τα συναισθήματα μας και τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζουμε τον κόσμο. Οι αρνητικές απαισιόδοξες σκέψεις ή ακόμη και οι σκέψεις θυμού δηλητηριάζουν την ισορροπία του ανθρώπου και τον οδηγούν εκτός ελέγχου.

Υπάρχουν άνθρωποι που έχουν βιώσει άσχημα παιδικά χρόνια αλλά και άσχημα γεγονότα αυτό όμως που διαφοροποίησε αυτούς που οδηγήθηκαν στην κατάθλιψη με αυτούς που δεν παρουσίασαν κάποιο πρόβλημα, δεν έχει να κάνει με την σκληρότητα του χαρακτήρα όσο με τον τρόπο που αργότερα αντιμετώπισαν ή αμέσως μετά το γεγονός. Εδώ θα πρέπει να ξεχωρίσουμε το «Σοκ» που μπορεί να βιώσει κάποιος και είναι απόλυτα φυσικό με την Κατάθλιψη που είναι υποπροϊόν του Σοκ αν δεν προσεχθεί.

Τη σπουδαιότητα του Ερμή ως προς το σύνολο λειτουργικότητας ενός ατόμου την έχουμε αναφέρει και σε προηγούμενο άρθρο μου που έχει παρουσιαστεί στα ελληνικά και στο myhoroscope «Αναδομώντας τον Ερμή». Εκεί ακριβώς δείχνουμε ότι ο Ερμής κρύβεται πίσω από κάθε επίπεδο της πυραμίδας του Maslow και λειτουργεί ως γέφυρα για την μετάβαση από το ένα επίπεδο στο άλλο της εξέλιξης του ατόμου.

Η καταπίεση της έκφρασης μας και η εσωστρέφεια επίσης θεωρούνται παράγοντες που μπορεί να οδηγήσουν άτομα σε συνάρτηση με άλλα ζητήματα σε καταθλιπτική συμπεριφορά (Moore, Zoellner, Mollenhot, 2008) αυτό ενισχύεται και από τη μόνιμη ανησυχία που μπορεί να έχει κάποιος αλλά και από πιθανές ασθένειες που μπορεί να του παρουσιάζονται (Safren et. al 2010)

Στο πρώτο μοντέλο γνωστικής ερμηνείας της κατάθλιψης της θεωρίας του αυτοελέγχου ο άνθρωπος έχει τρεις σημαντικές λειτουργίες, 1) την αυτοκαταγραφή, 2) την αυτοεκτίμηση και 3) την αυτοενίσχυση. Ο άνθρωπος με κατάθλιψη πρώτα ερμηνεύει αρνητικά τα διάφορα γεγονότα και τα φιλτράρει πεσιμιστικά κάτι που θα μειώσει την αυτοεκτίμηση του στη συνέχεια και δεν θα μπορέσει να ενισχύει ως αποτέλεσμα τον εαυτό του στο τέλος (Rehm 1977; Kanfer, Gaelick, 1986).

Η Δεύτερη αναθεωρημένη θεωρία της Έλλειψης ελπίδας αναφέρει ότι το άτομο δεν πιστεύει πια στο μέλλον και θεωρεί ότι δεν μπορεί να περιμένει τίποτα καλό. Όπως φαίνεται και στο όνομα της θεωρίας το άτομο απλά παύει να ελπίζει. Για να γίνει κάτι τέτοιο συνήθως ένα αρνητικό γεγονός η σειρά αρνητικών γεγονότων οδηγούν το άτομο να μεγεθύνει την κατάσταση και είτε να παίζει το ρόλο του θύματος είτε να κατηγορεί τον ίδιο του τον εαυτό ( Abramson, Metalsky, Alloy, 1989).

Η Τρίτη και πιο γνωστή θεωρία είναι η θεωρία της κατάθλιψης από τον Beck που αναφέρει ότι ως επί το πλείστον η κατάθλιψη αποτελεί λανθασμένη σκέψη των ατόμων. Θεωρεί ότι όσο πιο πολύ διαστρεβλώνουμε την πραγματικότητα και τα γεγονότα τόσο πιο εύκολα μπορούμε να πέσουμε θύματα κατάθλιψης.
Παρουσιάζεται μία σειρά γνωστικών λαθών που οδηγούν σε λανθασμένα συμπεράσματα. Το άτομο στην πραγματικότητα χάνει την επαφή με τη πραγματικότητα. Η περίφημη γνωστική τριάδα Εαυτός ( Ήλιος) , ο Κόσμος (Ουρανός) και το μέλλον (Ουρανός) είναι πάντα γκρίζα και αρνητικά.

Τα κυριότερα γνωστικά λάθη είναι τα αυθαίρετα συμπεράσματα και η επιλεκτική αφαίρεση η μεγέθυνση γεγονότων. ( Beck 1964; 1976; 1983; 1987; Beck & Greenberg 1984; Beck, Ster & Garbin 1988). Κατά το γνωστικό μοντέλο η κατάθλιψη είναι κάτι που λειτουργεί με ανατροφοδότηση, η γνωστική τριάδα επηρεάζει και δημιουργεί περαιτέρω αρνητικά σχήματα που με τη σειρά τους θα επιβεβαιώσουν άλλα αρνητικά σχήματα και την «αρρωστημένη» γνωστική τριάδα στη συνέχεια.

Για την ανακυκλική κίνηση της καταθλιπτικής σκέψης έχουν μιλήσει εμπεριστατωμένα και οι Moore & Garland (2003) όπου η αρνητική σκέψη οδηγεί στην επόμενη αρνητική και έτσι δημιουργείτε ένα φαύλος κύκλος πάντα με την υποστήριξη της αυτοεκπληρούμενης προφητείας όπου το άτομο γίνεται θύμα του εαυτού του.

Αυτό δεν σημαίνει ότι η γνωστικο-συμπεριφοριστική προσέγγιση είναι τέλεια έχει και αυτή τα δικά της κενά, για παράδειγμα η κριτική που δέχεται είναι ότι οι αρνητικές σκέψεις δεν είναι λόγος της κατάθλιψης αλλά προϊόν αυτής (Bernstein et al 2009). Οι Davison and Neal 1998 θεώρησαν ότι στην ουσία υπάρχει μία αμφιδρομή η οποία αν δεν σταματήσει στον τρόπο σκέψης αρχίζει ο καταστρεπτικός κύκλος των αρνητικών γνωστικών λαθών.

Δεν θα πρέπει να παραλείψουμε σε ένα μεγάλο βαθμό τις υποκειμενικές διαφορές κάποιου ατόμου που δείχνουν και πως κάθε άτομο μπορεί να αντιμετωπίσει της δυσκολίες, κάτι που μπορεί ένας αστρολόγος να το καταλάβει κοιτάζοντας τους θεμελιώδες πλανήτες του Εγώ ( Ήλιος, Σελήνη, Κρόνος) και τη σχέση που έχουν μεταξύ τους ώστε να δούμε αυτές οι υποκειμενικές διαφορές αν οδηγούν η εμποδίζουν τη κατάθλιψη ( Bruno & Louise Huber 2002).

Μία διαφορετική οπτική – Η μαύρη νύχτα της ψυχής 

Η Κατάθλιψη δεν είναι μία μοντέρνα ασθένεια άλλο αν στο μοντέρνο κόσμο έχει πάρει τρομακτικές διαστάσεις. Θα αφήσουμε λίγο την ψυχολογική μας ταυτότητα και θα προχωρήσουμε σε περισσότερο εναλλακτικά κομμάτια της ψυχολογίας με τη βοήθεια πάντα της αστρολογίας.

Σύμφωνα με αυτά η Κατάθλιψη δεν είναι απαραίτητα μία αποτυχία της γνωστικής πραγματικότητας του ατόμου ούτε αποτέλεσμα της ψυχικής αποξένωσης και σκληρότητας του παιδικού περιβάλλοντος. Πολλές φορές η Κατάθλιψη είναι μία μυστικιστική σταύρωση ή ένας μυστικιστικός θάνατος της ψυχής για να μπορέσει να αλλάξει και να ανυψωθεί. Υπάρχουν περιπτώσεις είναι η αλήθεια – ελάχιστες αλλά υπαρκτές – οι οποίες το άτομο βιώνει μία κατάθλιψη ως μία ανάγκη να μεταμορφωθεί και μέσα από αυτή τη μεταμόρφωση να βιώσει ένα άλλο επίπεδο, να μπορέσει δηλαδή να εξυψωθεί. Φανταστείτε το όπως ο αναγκαίος θάνατος του Χριστού 3 μέρες ώστε να μπορέσει να αναστηθεί, να νικήσει το θάνατο και να πλησιάσει τον πατέρα του, την κεντρική δηλαδή πηγή.

Αυτές οι καταθλίψεις συνδέονται με τον Πλανήτη Ποσειδώνα και δηλώνουν την ανάγκη του ατόμου να προσπαθήσει να περάσει σε ένα άλλο επίπεδο το άτομο να περάσει σε μία άλλη νοητική και πνευματική διάσταση. Κατά την εσωτερική αστρολογία στα κείμενα της Αλίκης Μπέιλη αναγνωρίζουμε την 2η μύηση που σχετίζεται με το Βάπτισμα του Χριστού και την βιωματική εμπειρία της Γεσθημανής.

Η Βάφτιση πάντα συνδεόταν με την καθαγίαση και την επαναπροσέγγιση του ανθρώπου και γενικότερα της ύλης με το θείο. Το στάδιο αυτό είναι καθαρά συναισθηματικό και συμβολίζεται σαν ένα ταξίδι από τη Σελήνη στον Ποσειδώνα αφότου πρώτα το άτομο έχει ταξιδέψει από την επιρροή του Ερμή – Δία στη Σελήνη. Στο στάδιο του Ποσειδώνα έχουμε τον μυστικιστή αυτόν που μπορεί να δώσει απεριόριστη αγάπη και προσφορά ενώ καταφέρνει να νοιώσει του άλλους.

Γενικότερα τα άτομα με έντονο Ποσειδώνα μπορούν να βιώσουν αυτό το μονοπάτι και εδώ ερχόμαστε να πούμε τον 3ο δρόμο της αντίθεσης Ήλιου – Ποσειδώνα ενός άρθρου που είχαμε αναφερθεί στο παρελθόν και τον είχαμε παραλείψει λόγω της συνεκτικότητας του ιδιαίτερα με την κατάθλιψη. Ο Δρόμος του Ποσειδώνα είναι αυτός της πνευματικής ένωσης αλλά το άτομο πρέπει να περάσει μέσα από τα σκοτάδια της ψυχής και να γνωρίσει το γκρίζο για να μπορέσει να αντιπροσωπεύσει το χρώμα.

Τα άτομα όμως με Σελήνη – Ποσειδώνα είναι πιο φυσικό να πάρουν αυτό το μονοπάτι της φώτισης ενώ με Ήλιο – Ποσειδώνα τους είναι πιο δύσκολο γιατί ο ένας σχετίζεται με ζητήματα του Εγώ και ο άλλος του συλλογικού, του άλλου, του ξένου και μάλιστα πρέπει να θυσιάσεις κάτι για αυτό το ξένο.

Η κατάσταση στη Γεσθημανή δείχνει και την σημαντική αποξένωση που βιώνει το άτομο. Εκεί ο Χριστός αβοήθητος αποφασίζει να θυσιαστεί – παρόλο το τρόμο του και την ανασφάλεια του – για το κοινό καλό, παρόλα αυτά για πρώτη φορά λυγίζει απέναντι στα γεγονότα και απευθύνετε στον πατέρα του. Αυτή η αίσθηση μοναξιάς και απόγνωσης είναι ιδιαίτερα σημαντική κατάσταση σε αυτές τις μορφές κατάθλιψης οι οποίες και συναντώνται σπάνια. Ο στόχος για αυτή την πνευματική συσκότιση είναι η πραγματική κατανόηση της αγάπης σε ένα επίπεδο που οι καθημερινοί άνθρωποι δεν μπορούν να βιώσουν. Το άτομο αλλάζει και γίνεται πεταλούδα.

Ο Roberto Assagiolli 1988 αναφέρθηκε ιδιαίτερα παραστατικά στο σκοτεινό μονοπάτι της ψυχής και πως συνδέετε με συγκριμένους ανθρώπους που είναι έτοιμοι να μεταβούν σε ένα μεταπροσωπικό επίπεδο (transpersonal) και θα αναλύσουμε περισσότερο σε επόμενα άρθρα την μεταπροσωπική διάσταση της ψυχής αλλά και του σώματος του ανθρώπου. Θα πρέπει όμως να συνεχίσω με μία αγαπημένη μου πρόταση από τον Thomas Moore από το βιβλίο του «Η φροντίδα της Ψυχής»: Φροντίδα της ψυχής δεν σημαίνει να περιτοιχίσουμε το σύμπτωμα, σημαίνει να προσπαθήσουμε να μάθουμε από την κατάθλιψη ποια είναι τα χαρακτηριστικά που χρειάζεται η ψυχή… για να μάθει ο άνθρωπος από την κατάθλιψη του πρέπει να ενδυθεί το σκότος και να μιμηθεί τη διάθεση του».

Η κατάθλιψη είναι ένα πολυσύνθετο φαινόμενο στη σημερινή ειδικά εποχή, εμπεριέχει αναπτυξιακά, κληρονομικά, γνωστικά, βιωματικά ακόμη και πνευματικά στοιχεία. Ανακαλύπτοντας κάθε μία από αυτές τις περιπτώσεις μπορούμε να είμαστε πιο εποικοδομητικοί, όχι θεραπευτικά μιας και αυτό είναι δουλειά του ψυχολόγου αλλά βοηθητικοί ώστε να βοηθήσουμε τον άνθρωπο που έρχεται να μας συμβουλευτεί και βέβαια να ξέρουμε που θα πρέπει να τον παραπέμψουμε.

Μία γνωστική διαστρέβλωση μέσω του Ερμή και δευτερευόντως κληρονομικά προβλήματα και αναπτυξιακά συνήθως και σχεδόν πάντα μπορούν να διορθωθούν μέσω μίας γνωστικο-συμπεριφοριστικής θεραπείας ή και άλλων.

Μία αρρώστια της ψυχής όμως χρειάζεται μία περισσότερο εσωτερική προσέγγιση που χρειάζεται άλλο τρόπο αντιμετώπισης ένα προσωποκεντρικό ή ακόμη και transpersonal ψυχολόγο και θεραπευτή. Το βασικό όμως γιατρικό για όλα τα προβλήματα είναι ένα και μοναδικό: Η αγάπη που δίνουμε, η αγάπη που παίρνουμε… Η Αγάπη!

Πώς να διαβάσετε τον πίνακα

Όπως αναφέραμε πάντα βασικό στοιχείο έχει η κληρονομική και Βιολογική βάση. Αν δεν υπάρχει αυτή δεν μπορεί να παρουσιαστεί καταθλιπτικό επεισόδιο σε πάρα πολύ μεγάλο ποσοστό. Να μάθετε επίσης να διαχωρίζετε τη μελαγχολία που είναι κάτι σύνηθες και ανθρώπινο και συμβαίνει σε όλους με τη κατάθλιψη (εφόσον δεν έχετε ανάλογες γνώσεις και έχει στοιχεία που αναφέρθηκαν στην αρχή του κειμένου είναι αναγκαία η σύσταση ενός ψυχολόγου μην αναλαμβάνετε ευθύνες που δεν μπορείτε).

Αν υπάρχει η βιολογική βάση δεν είναι ικανή από μόνη της να δημιουργήσει ένα καταθλιπτικό επεισόδιο, πρέπει να υπάρχει ή αναπτυξιακή ή γνωστική η βιωματική η μεταπροσωπική υπόσταση. Όπως αναφέραμε και στην αρχή του άρθρου όλοι έχουμε την τάση για διάφορα ζητήματα ασθένειες και συμπεριφορές, πρέπει να υπάρξει όμως η περιβαλλοντική υποκίνηση. Αν υπάρχει η Αναπτυξιακή τάση υπάρχει σοβαρός κίνδυνος κατάθλιψης αλλά αυτό που θα σας ξεκαθαρίσει το τοπίο είναι η γνωστική προσέγγιση.

Στη μοναδική και μόνο περίπτωση που δεν έχουμε κανένα άλλο παράγοντα από τους παραπάνω και υπάρχει μόνο η κληρονομική βάση και έχουμε ΚΑΙ Transpersonal βάση τότε και μόνο μπορούμε να μιλάμε για το λεγόμενο σκοτεινό ταξίδι της ψυχής.

Όταν αναφερόμαστε σε σύνδεση μιλάμε μόνο για της κύριες όψεις Σύνοδο, Εξάγωνο , Τετράγωνο, Τρίγωνο, Αντίθεση και δευτερευόντως ημιεξάγωνο και χιαστί. Οι όψεις θα πρέπει να είναι πολύ κλειστές, για Σύνοδο αντίθεση με Κρόνο 6 μοίρες, Ποσειδώνα 5ο μοίρες και Πλούτωνα 4 μοίρες.

Για Τρίγωνο με Κρόνο 5 μοίρες, Ποσειδώνα 4ο μοίρες, Πλούτωνα 3ο μοίρες. Για τετράγωνο Κρόνος 4 μοίρες, Ποσειδώνας 3ο μοίρες και Πλούτωνας 2 μοίρες, Για Χιαστί – εξάγωνο με Κρόνο 3ο μοίρες, Ποσειδώνα 2ο μοίρες και Πλούτωνα 1ο μοίρα.

Για ημιεξάγωνο τέλος Κρόνος 1.5 μοίρα, Ποσειδώνα 1ο μοίρα και Πλούτωνα 30’’ μοίρας. Σαφώς Το εξάγωνο και το τρίγωνο δεν θα φέρουν τόσο σημαντικές κρίσεις η καταθλίψεις και οι όψεις που θα πρέπει να προσεχθούν περισσότερο είναι η Σύνοδος (σε συγκεκριμένες συνθήκες και ζεύγη), η αντίθεση , το τετράγωνο και η χιαστί.

Σημεία προσοχής:

Πνευματικά Δικαιώματα © 2011 Christos Archos 

ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ η αναδημοσίευση, η αναπαραγωγή, ολική, μερική ή περιληπτική ή κατά παράφραση ή διασκευή απόδοση του περιεχομένου του παρόντος άρθρου με οποιονδήποτε τρόπο, ηλεκτρονικό, μηχανικό, φωτοτυπικό, ηχογράφησης ή άλλο, χωρίς προηγούμενη γραπτή άδεια του συγγραφέα. Νόμος 2121/1993 και κανόνες Διεθνούς Δικαίου που ισχύουν στην Ελλάδα.

Αναφορές – Παραπομπές

1. Abramson, L.Y, Metalsky, G.I & Alloy, L.B. (1989). Hopelessness depression: A theory – based subtype of depression. Psychological review 1989 Vol 96 No2, 358-372
2. Anisman, H., Matheson, K. & Hayley, S. (2008). Neurochemical and transmitter models of depression. In (Eds) Dobson, S. K., & Dozois, A.J.D. (2008). Risk Factors in Depression. Amsterdam: Elsevier
3. Assagiolli, R. (2007). Transpersonal development. Glasgow: Smiling Wisdom
4. Bandelow, B. (2003). Epidemiology of Depression and Anxiety. In (Eds) Kasper, S., den Boer, A. J., Ad Sitsen, M. J. (2003). Handbook of Depression and Anxiety (2nd edition). New York: Marcel Dekker.
5. Beck, A..T, Greenberg, R.L. (1984). Cognitive therapy in the treatment of Depression, In N. Hoffman (Ed.), Foundations of cognitive therapy: Theoretical Methods and Practical Applications. New York: Plenum Press
6. Beck, A.T (1976). Cognitive therapy and the emotional disorders. New York: International University Press
7. Beck, A.T, (1964). Thinking and depression: II Theory and Therapy. Archives of general psychiatry, 10, 561 – 571
8. Beck, A.T, Sterr, R.A., Garbin, M.G. (1988). Psychometric properties of the Beck depression inventory: Twenty five yeats of evaluation. Clinical Psychological review, 8, 77-100
9. Beck, A.T. (1983). Cognitive Therapy of Depression: New perspectives. In P.J. Clayton & J.E Barrett (Eds.), Treatment of Depression: Old Controversies and new approaches. New York: Raven Press
10. Beck, A.T. (1987). Cognitive Models of depression. Journal of cognitive psychotherapy: An international Quaterly, 1, 5-37
11. Bernstein, A. D., Penner, A. L., Clarke – Stewart, A., Roy, J. E. (2003). Psychology.(6th edition). Boston: Houghton Mifflin
12. Blazer, D.G., Kessler, R.C., McGonagle, K. A., & Swartz, M.S. (1994). The prevalence and distribution of major depression in a national community sample: The national comorbidity survey. American Journal of Psychiatry, 151, 979-986
13. Constantino, J.M., Marnell, E.M., Haile., J.A., Kanther-Sista, N., S, Wolman, K., Zappert, L., Arnow, A.B.(2008). Integrative cognitive therapy for depression: A randomized pilot comparison. Psychotherapy theory, Research, Practice, Training 2008, Vol, 45, No2, 122-134
14. Cuijpers, P.,van Straten, A., Andersson, G., van Oppen, P. (2008). Psychotherapy for depression in Adults : A meta-analysis of comparative outcome studies. Journal of cognition and clinical psychology. 2008 Vol 76 No 6, 909-922
15. Davison, C.G., Neale, M. J. (1998). Abnormal Psychology. (7th Edition). New York: John Wiler & Sons
16. Forty, L., Zammit, S., Craddock, N. (2008). Genetic Risk and Familial Transmission of Depression. In (Eds) Dobson, S. K., & Dozois, A.J.D. (2008). Risk Factors in Depression. Amsterdam: Elsevier
17. Gibb, E. B., Chelminski, I., Zimmerman, M. (2007). Childhood emotional, physical, and sexual abuse, and diagnoses of depressive and anxiety disorders in adult psychiatric outpatients. Depression and Anxiety 24:256-263 (2007)
18. Goleman, D. (2003). Destructive emotions. London: Bloomsbury
19. Harmer. J.C. (2008). Serotonin and emotional processing: Does it help explain antidepressant drug action?. Neuropharmacology 55 (2008) 1023-1028
20. Heninger, R,G. (2000). Antidepressants. In (Ed) Gelder, G. M., Lopez-Ibor, J,J., Andreasen, N.New Oxford Textbook of Psychiatry. (2000). Boston: Oxford University Press
21. Howland, R. H., Thase. E. M. (2003). Combining Psychotherapy and Pharmacotherapy for depression and anxiety. In Kasper, S., den Boer, A.J, Sitsen, M.J.(2003) Handbook of Depression and anxiety. ( 2nd edtion). Basel: Marcel Dekker.
22. Huber, B. & Huber, L. ( 2002). The planets and their psychological meaning. Knutsford: Hopewell
23. Karno, M., Hough, R.L, Barnam, A., Escobar, J.I., Timbes, D.M., Santana, F. & Boyd, J.H. (1987). Lifetime prevalence or specific psychiatric disorders among Mexican Americans and Non-Hispanic whites in Los Angeles. Archives of General Psychiatry, 44, 695 – 704
24. Κλεφταράς, Γεώργιος. (1998) Η Κατάθλιψη σήμερα. Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα
25. McLeish, C. A. & Del Ben, S. K.(2008). Symptoms of depression and postraumatic stress disorder in an outpatient before and after hurricane Katrina. Depression and Anxiety 25:416-421 (2008).
26. McManamy, J. (2006). Living Well with depression and bipolar depression. New York: Harper Collins
27. Mondimore, M. F. (2006). Depression, the mood disease. (3rd ed.) Baltimore: Johns Hopkins university press
28. Moore, G.R., Garland.A. (2003). Cognitive Therapy for chronic and persistent depression. West Sussex: John Wiley & Sons
29. Moore, S.A., Zoellner. L.A., Mollenholt, N.(2008) Are expressive suppression and cognitive reappraisal associated with stress- related symptoms? Behavior Research and therapy 46 (2008) 993 -1000
30. Μπέϊλη, Α.(1993). Εσωτερική ψυχολογία Ι. Αθήνα: Κέδρος
31. Μπέϊλη, Α. (1993). Εσωτερική ψυχολογία ΙΙ. Αθήνα: Κέδρος
32. Μπέϊλη, Α. (1993). Εσωτερική αστρολογία. Αθήνα: Κέδρος
33. Moore, T. ( 1995). H φροντίδα της Ψυχής. Αθήνα: Πατάκης
34. Rehm, L.A. (1977). A self – control model of depression. Behavior therapy, Vol 8, 787 – 804
35. Rowe, D. (2003). Depression: The way out of your prison. (3rd edition).New York: Brunner – Routledge
36. Safren, A.S., O’Cleirigh, C., Reilly, C.L, Raminani, S,Tan, Y., J., Mayer, H.K.(2009). A randomizes controlled trial of cognitive begavioral therapy for adherence and depression (CBT-AD) In HIV – infected individuals. Health Psychology 2009, Vol 28, No 1, 1-10
37. San, L. Arranz., B. (2008). Agomelanine: A novel Mechanism of antidepressant action involving the melatonergic and the serotonergic system. European Psychiatry 23 (2008) 396-402
38. Schrijvers, D., Hulstijn, W., Sabbe, C. G. B. (2008). Psychomotor symptoms in depression: A diagnostic pathopsysiological and therapeutic tool. Journal of Affective Disorders 109 (2008) 1-20