«Το ον πολλαχώς λέγεται», έγραψε ο Αριστοτέλης, εννοώντας πως αυτό που πραγματικά υπάρχει μπορεί να δηλωθεί με πολλούς τρόπους. Έτσι και ως προς το ζήτημα της επίδρασης του μακρόκοσμου (άστρων) στον ανθρώπινο μικρόκοσμο έχουν αναπτυχθεί πολλοί τρόποι που ο καθένας με τα δικά του εργαλεία προσπαθεί να την περιγράψει.
Η Αστρολογία, ως Επιστήμη (αν θέλετε, ως η δραστηριότητα) που, δεχόμενη πως το κάθε τι συνδέεται με το Όλο δια μέσου εσωτερικών σχέσεων και προσπαθεί αναλογικά και συγχρονικά να κατανοήσει και να ερμηνεύσει τον ανθρώπινο μικρόκοσμο μέσα από τον πλανητικό μικρόκοσμο, δεν μπορεί παρά να είναι μία, όμως οι τρόποι, οι μέθοδοι που στα πλαίσιά της αναπτύσσονται, είναι πολλοί.
Αυτό συμβαίνει σε κάθε Επιστήμη και πολύ περισσότερο στην Φιλοσοφία, η οποία άλλωστε δεν διαθέτει και ένα ενιαίο, κοινά παραδεκτό από όλους τους φιλοσόφους «σώμα γνώσεων» και γι’ αυτό ο Kant έλεγε πως «δε διδάσκεται η φιλοσοφία, αλλά το «φιλοσοφείν» και πως η ίδια η φιλοσοφία, είναι απλά μία δραστηριότητα (Tatigkeit). Μην ξεχνάμε πως εκτός από την Ευκλείδεια υπάρχουν και οι μη-Ευκλείδειες Γεωμετρίες, εξίσου αποδεκτές όσο και η πρώτη.
Στα πλαίσια, λοιπόν, του ενιαίου σώματος της Αστρολογίας υπάρχουν δύο μεγάλες, θα λέγαμε, «σχολές», η Δυτική και η Ινδική που, ας το τονίσουμε, πρέπει να αντιμετωπίζονται όχι ανταγωνιστικά, αλλά συμπληρωματικά. Αμφότερες έχουν αυστηρή δομή, συνοχή και συνέπεια, πλήθος «τεχνικών» και διακλαδώσεων. Εντελώς επιγραμματικά, ας δούμε τα στοιχεία διαφοροποίησής τους.
- Στην Ινδική χρησιμοποιείται ο Αστρικός και όχι ο Τροπικός Ζωδιακός.
Υπάρχει δηλαδή αντιστοιχία ζωδίων και αστερισμών, κάτι που δεν υπάρχει στην Δυτική Αστρολογία που χρησιμοποιεί «συμβολικό ζωδιακό» και που είναι περισσότερο «εποχολογία», μιας και γι’ αυτή αφετηριακό σημείο είναι η εαρινή ισημερία, ανεξάρτητα αν πια το «εαρινό σημείο» της 0ο Κριού δεν αντιστοιχεί στον αστερισμό του Κριού. Η Ινδική αστρολογία δηλαδή, παίρνει υπόψη της την «μετάπτωση των ισημεριών», κάτι που δεν κάνει η Δυτική, η οποία δεν ενδιαφέρεται για την αντιστοιχία ζωδίου και αστερισμού, αλλά αντιμετωπίζει τα ζώδια ως μια «αεί ωσαύτως έχουσα» αυθύπαρκτη δυναμική οντότητα. - Η Ινδική (όπως και η Ωριαία Αστρολογία) χρησιμοποιεί μόνο τους 7 παραδοσιακούς πλανήτες και όχι τους «εξωκρόνιους» (Ουρανό, Ποσειδώνα, Πλούτωνα).
- Ο Ήλιος (Ravi) στην Ινδική θεωρείται «κακεργέτης», όπως ο Κρόνος (Sani) και ο Άρης (Kuja).
- Τα ζώδια δεν έχουν τον πρωτεύοντα ρόλο που έχουν στην Τροπική Αστρολογία. Πρωτεύοντα ρόλο έχουν οι οίκοι και οι πλανήτες.
- Στην Ινδική, πρωταρχικό ρόλο διαδραματίζει το ανατέλλων ζώδιο (ο Ωροσκόπος). Ενώ στη Δυτική ο Ήλιος θεωρείται βασικό στοιχείο προσδιορισμού της ψυχοδομής, τουλάχιστον στην «λαϊκή» αστρολογία (π.χ. «τι ζώδιο είσαι;», εννοούμε πού είναι ο Ήλιος).
- Η Ινδική δεν δίνει τόση σημασία στο «ψυχογράφημα», αλλά στην πρόβλεψη (και έχει πάμπολλες τέτοιες τεχνικές).
- Από το αρχικό ωροσκόπιο «παράγονται», άλλα επιμέρους ωροσκόπια που το καθένα δίνει σαφείς απαντήσεις σε ειδικά θέματα της ζωής, όπως παιδιά, καριέρα κ.α. (πιο γνωστό το ωροσκόπιο «NANAMSA» που δίνει πληροφορίες κυρίως για τον γάμο).
- Ο Βόρειος και ο Νότιος Δεσμός της Σελήνης (Rahu και Ketu) αντίστοιχα έχουν ευρύτερη λειτουργικότητα και ερμηνευτική προγνωστική αξία απ’ ότι έχουν στην Δυτική Αστρολογία, που χρησιμεύουν στα πλαίσια της λεγόμενης «Καρμικής Αστρολογίας».
- Οι Δεσμοί της Σελήνης θεωρούνται σημεία δυσοίωνα, εκτός αν είναι στην Παρθένο ή στους Διδύμους.
- Στην Ινδική Αστρολογία η «αδυναμία» των πλανητών δεν έχει την βαρύτητα που έχει στην Τροπική (π.χ. η Σελήνη στον Αιγόκερω που στην Δυτική θεωρείται «βαριά» δεν αντιμετωπίζεται όμοια στην Ινδική).
- Η έξαρση και η πτώση έχουν καθοριστικό ρόλο, ειδικά κάποια συγκεκριμένα σημεία του ζωδίου υπάρχει «απόλυτη» έξαρση ή πτώση (π.χ. η Σελήνη έχει «απόλυτη» πτώση στην 3ο του Σκορπιού ). Υπάρχει επίσης ένα τμήμα του ζωδιακού που ένας πλανήτης λειτουργεί με τον καλύτερο τρόπο, το moolatrikona π.χ. ο Άρης έχει έξαρση στον Αιγόκερω, «απόλυτη» έξαρση (Uchcha) στην 28ο του ίδιου ζωδίου και έχει moolatrikona στις 0ο έως 12ο Αιγόκερω.
- Στην Δυτική, ο Βόρειος Δεσμός έχει έξαρση στους και πτώση στον . (Ο Νότιος το αντίθετο.) Στην Ινδική άριστη θέση είναι οι αλλά, πολύ περισσότερο η για τους Rahu και Ketu.
- Οι φάσεις της Σελήνης έχουν πολύ μεγάλη σημασία. Η πανσέληνος δεν θεωρείται δυσοίωνη.
- Χρησιμοποιούνται 27 «οίκοι της Σελήνης». Οι οίκοι χρησιμοποιούνται στο γάμο και στην Αστρολογία επιλογής (επιλογή στιγμής για κάποιο εγχείρημα σοβαρό).
- Οι οίκοι ως προς το περιεχόμενό τους χωρίζονται στους εξής οίκους:
α) σκοπού ζωής (Dharma) που είναι ο 1ος, 5ος, 9ος, δηλ. οι οίκοι που αντιστοιχούν σε ζώδια της φωτιάς
β) Πλούτου (Artha) που είναι ο 2ος, 6ος, 10ος (ζώδια της Γης).
γ) Επιθυμιών (Kama) που είναι ο 3ος, 7ος, 11ος (ζώδια του Αέρα)
δ) Φωτισμού, εξέλιξης (Moksha) που είναι ο 4ος, 8ος, 12ος (ζώδια του Νερού) - Κάθε οίκος έχει έναν ή περισσότερους πλανήτες που η φύση τους «ταιριάζει» πιο καλά με την φύση του οίκου. Ο πλανήτης αυτός λέγεται ‘Karaka’.
- Το περιεχόμενο των οίκων διαφέρει από αυτό της Δυτικής, παρόλο που, φυσικά, υπάρχουν πολλές ομοιότητες.
- Η αναπαράσταση του ζωδιακού δεν γίνεται με κύκλο, αλλά με ένα σχεδόν τετράγωνο σχήμα, στο οποίο τοποθετούνται τα ζώδια (Rasis) σε «κουτάκια» και σε κάθε «κουτί» ο πλανήτης.
- Η Ινδική Αστρολογία δεν δέχεται τρόπους εξευμενισμού των αρνητικών πλανητικών επιδράσεων.
- Οι μέθοδοι πρόβλεψης είναι διαφορετικοί.
- Κάθε ζώδιο – ωροσκόπος έχει τους «δικούς» του φιλικούς, εχθρικούς ή ουδέτερους πλανήτες.
Η δυναμική των πλανητών αυτών είναι τεράστια και «χρωματίζει» ιδιαίτερα την όλη ερμηνεία του ωροσκοπίου.