O Dane Rudhyard έλεγε ότι οι πλανήτες είναι συμβολικές εκφράσεις των λειτουργικών αρχών που συναντούμε σε όλα τα επίπεδα λειτουργικής ύπαρξης, δεν αναφέρονται σε τίποτα συγκεκριμένο, αλλά σε λειτουργίες που υπάρχουν σε κάθε οργανική μονάδα.
Στην αστρολογία όπως γνωρίζουμε οι πλανήτες συμβολίζουν οργανικές λειτουργίες που συναντούμε σε κάθε μορφή ζωής. Αντιπροσωπεύουν τις υψηλότερες εκδηλώσεις ή τα κέντρα αυτών των λειτουργιών (το ηλιακό σύστημα σε σχέση με τον άνθρωπο παρομοιάζεται μ’ έναν ανώτερο οργανισμό), αλλά όχι απαραίτητα τους παράγοντες που ρυθμίζουν και κατευθύνουν τις λειτουργικές διαδικασίες μέσα στις ανθρώπινες υπάρξεις. Η έννοια και η λειτουργική διεργασία ενός πλανήτη καθορίζεται από τη σχέση του με το ηλιακό σύστημα σαν ένα σύνολο (γεωκεντρικό), αλλά και από τα ατομικά του χαρακτηριστικά, όπως η τροχιά, το μέγεθος, το χρώμα, κ.λπ.
Ο Ήλιος και η Σελήνη (ονομάζονται και φώτα), συμβολίζουν τους παραγωγικούς ζωογόνους παράγοντες κάθε ύπαρξης και είναι μοναδικοί στο γεωκεντρικό Σύμπαν, χάρη στην ιδιότητα τους να εκπέμπουν (Ήλιος) και να αντανακλούν (Σελήνη) φως. Ο Ήλιος, πηγή ζωτικής ενέργειας στο ηλιακό σύστημα, αντιπροσωπεύει τον σκοπό κάθε μορφής ζωής την οποία συντηρεί. Η Σελήνη, σύμβολο της συσχέτισης και της πραγμάτωσης του ηλιακού σκοπού, αντιπροσωπεύει τις εμπειρίες της ζωής όλων των γήινων όντων. Η σχέση που υπάρχει ανάμεσα σε αυτά τα δύο σώματα έχει ιδιαίτερη σημασία, αντιπροσωπεύοντας την διπολική δραστηριότητα που συναντούμε σε κάθε μορφή ζωής. Αυτό ακριβώς το φως είναι που ζωντανεύει (συμβολικά) τους άλλους πλανήτες. Ολόκληρη η ζωή μέσα στο ηλιακό σύστημα εξαρτάται από το ζωοδότη Ήλιο.
Οι τρεις πλανήτες που βρίσκονται εσωτερικά της γήινης τροχιάς αναφέρονται σαν προσωπικοί πλανήτες, επειδή οι οργανικές λειτουργίες και ο τύπος συνείδησης που συμβολίζονται από αυτούς κατευθύνονται εσωτερικά, προς το κέντρο (Ήλιος) του εαυτού μας.
- Ο Ήλιος, ο πιο εσωτερικός «πλανήτης», συμβολίζει τον αρχέτυπο σκοπό και μορφή ενέργειας του ατόμου.
- Ο Ερμής αναπαριστά την πρωταρχική διαφοροποίηση αυτής της πρωτογενούς, αρχέτυπης ηλιακής ενέργειας.
- Η Αφροδίτη, ο πλησιέστερος εσωτερικά πλανήτης, συμβολίζει όλες τις μορφές εσωτερικά κατευθυνόμενης δραστηριότητας ή έκφρασης.
Κατά το παραδοσιακό σύστημα κατάταξης, αυτοί οι πλανήτες θεωρούνται «αρνητικοί», επειδή τείνουν να ολοκληρώσουν τις διαδικασίες που τέθηκαν σε κίνηση από τους «θετικούς» ή «κοινωνικούς» πλανήτες.
Οι πρώτοι τρεις πλανήτες έξω από την τροχιά της Γης αναφέρονται σαν κοινωνικοί πλανήτες, επειδή οι οργανικές λειτουργίες κι ο τύπος συνείδησης που σχετίζονται με αυτούς κατευθύνονται προς τα έξω, προς την κοινωνική σφαίρα.
- Ο Άρης, που είναι ο πρώτος πλανήτης έξω από την τροχιά της Γης, αναφέρεται σε όλες τις μορφές εξωστρεφούς δραστηριότητας.
- Ο Δίας συμβολίζει την εξάπλωση, την κοινωνική σφαίρα και την συμμετοχή του ατόμου σε αυτή.
- Ο Κρόνος, ο έσχατος πλανήτης κατά το αρχαίο σύστημα συμβολίζει την διεργασία της εστίασης, καθορισμού και περιορισμού αντιπροσωπεύει την βασική αρχή της μορφής.
Μέσα σε αυτή την σχηματοποίηση, η Αφροδίτη είναι το διαμετρικά αντίθετο του Άρη, ο Ερμής συνδυάζεται με το Δία κι ο Κρόνος με τον Ήλιο και την Σελήνη.
Οι τρεις αρχαίοι πλανήτες του ηλιακού μας συστήματος: Ουρανός, Ποσειδώνας και Πλούτωνας, συμβολίζουν την διεργασία της μεταμόρφωσης, επαναπροσανατολισμού και συγκέντρωσης σε ένα νέο σημείο. Αυτοί οι πλανήτες αναφέρονται ωςσυλλογικοί ή μεταφυσικοί, επειδή οι λειτουργίες τους και ο τύπος συνείδησης δεν είναι σε θέση να ανταποκριθούν σε αυτούς παρά στο συλλογικό, μεταφυσικό ή ασυνείδητο επίπεδο.
Ένας κάπως διαφορετικός τρόπος πλανητικής κατάταξης περιλαμβάνει την διαίρεση των δέκα ουρανίων σωμάτων (συμπεριλαμβανομένου και του Ήλιου και της Σελήνης) σε δύο ομάδες: τους ενδο-Κρόνιους πλανήτες, δηλαδή από τον Ήλιο μέχρι και τον Κρόνο, και τους έξω-Κρόνιους πλανήτες, δηλαδή Ουρανό, Ποσειδώνα και Πλούτωνα. Η πρώτη ομάδα συμβολίζει την συνείδηση των επί μέρους πραγμάτων, ενώ η δεύτερη αναπαριστά τον χώρο της παγκόσμιας συνείδησης.
Το προσωπικό ασυνείδητο
Το προσωπικό ασυνείδητο μπορεί να περιγραφεί σαν τάσεις που καταπιέστηκαν από τον συνειδητό νου κι έτσι απετέλεσαν τα περιεχόμενα του ασυνείδητου, εμφανιζόμενα σαν συμπλέγματα κ.λπ. Το ασυνείδητο αποτελείται επίσης από ξεχασμένες αναμνήσεις ή πληροφορίες, αφηρημένες εικόνες και άλλα σχετικά. Από την άλλη μεριά, το συλλογικό ασυνείδητο είναι τελείως διαφορετικό. Όπως λέει ο Carl G. Jung, «ακριβώς όπως το ανθρώπινο σώμα δείχνει μια κοινή ανατομία πάνω και πέρα από κάθε φυλετική διαφορά, έτσι η ψυχή διαθέτει ένα κοινό υπόστρωμα. Ονόμασα αυτό το δεύτερο συλλογικό ασυνείδητο».
Όπως ξέρουμε το γεωκεντρικό σύστημα προκαλεί διάφορα φαινόμενα, μεταξύ των οποίων η πλανητική οπισθοδρόμηση. Όταν ένας πλανήτης βρίσκεται σε οπισθόδρομη κίνηση, «τα ψυχικά φαινόμενα που σχετίζονται με την λειτουργία του, αντί να εμφανιστούν απ’ ευθείας στο συνειδητό, επηρεάζοντας έτσι άμεσα την συμπεριφορά, συγκροτούνται προσωρινά στο ασυνείδητο περιεχόμενο».
Επιπλέον της δυνατότητας να εκδηλωθεί μ’ έναν τρόπο αντίθετο προς την κατεύθυνση των άλλων πλανητικών λειτουργιών και της ζωής γενικά. Βασικά, η οπισθοδρόμη κίνηση υποδεικνύει μια εσωτερίκευση, στροφή προς τα πίσω ή καταστολή της πλανητικής λειτουργίας.
Ο Ουρανός, ο Ποσειδώνας και ο Πλούτωνας σε οπισθοδρόμηση μπορεί να αναφέρονται στον χώρο του συλλογικού ασυνείδητου. Από αυτή την άποψη, ο Ουρανός αντιπροσωπεύει την δύναμη προβολής, ο Ποσειδώνας συμβολίζει την διαλυτική του δύναμη, ενώ ο Πλούτωνας αντιπροσωπεύει την αναγεννητική (εκδηλωτική) δύναμη του συλλογικού ασυνείδητου. Όταν βρίσκονται σε ευθεία κίνηση, αυτοί οι πλανήτες δρουν πάνω στην συνείδηση ή την μεταμορφώνουν σε οπισθοδρόμηση, τείνουν να μεταμορφώσουν το ασυνείδητο (τόσο το προσωπικό όσο και το ομαδικό).
Όταν ένας πλανήτης είναι ακινητοποιημένος (έχοντας σχετικά μικρή ή καθόλου φαινομενική κίνηση, λόγω της αναστροφής από ευθεία σε οπισθοδρομεί κίνηση ή αντίθετα), η συμβολική του λειτουργία μπορεί να είναι εξαιρετικά συγκεντρωμένη, στατική ή αδρανής. Ένας πλανήτης ακινητοποιημένος τείνει επίσης να εστιάσει τη λειτουργία του με ακρίβεια στην ψυχολογική κατασκευή του ατόμου.