Η θεωρία των πλανητικών όψεων (πλανητικές όψεις) ή αλλιώς των γωνιωδών αποστάσεων μεταξύ πλανητών ή άλλων σημείων σ’ ένα ωροσκόπιο είναι ένα θέμα, οι ρίζες του οποίου βρίσκονται στην κλασική αρχαιότητα. Το υπόβαθρο της θεωρίας βρίσκεται στη φιλοσοφική σκέψη του Πυθαγόρα (580/572-500/490 π.Χ.), ο οποίος είχε υποστηρίξει ότι ο αριθμός είναι η αρχή που διαμορφώνει το σύμπαν, είναι ένα σταθερό στοιχείο το οποίο συντελεί στην πολυμορφία και στην πολυπλοκότητα των υλικών φαινομένων.
Σύμφωνα με τον προσωκρατικό φιλόσοφο, οι μαθηματικές σχέσεις και οι αριθμοί αποτελούν την ουσία του κόσμου, άποψη η οποία επηρέασε έντονα την αστρολογική προσέγγιση και ερμηνεία των όψεων, από τους κλασικούς χρόνους. Συγκεκριμένα η φύση της γωνιακής σχέσης που δημιουργείτο ανάμεσα σε δύο παράγοντες (πλανήτες ή άλλα σημεία, όπως ο ωροσκόπος, το μεσουράνημα, οι δεσμοί της Σελήνης, οι ακμές των οίκων, τα μεσοδιαστήματα κ.λπ.) καθοριζόταν από το σχήμα που δημιουργείτο στην ουράνια σφαίρα.
Με βάση λοιπόν τους νόμους της γεωμετρίας, οι πλανητικές όψεις προκύπτουν μέσα από τη διαίρεση του ζωδιακού κύκλου με συγκεκριμένους αριθμούς. Ο συμβολισμός των όψεων συνδέεται στενά με το συμβολισμό των αριθμών του Πυθαγόρα, όπως φαίνεται και από τον πίνακα που ακολουθεί:
Η προέλευση της λέξης ‘aspect’ ανάγεται στο ρήμα της λατινικής γλώσσας aspicio, το οποίο σημαίνει ‘βλέπω’. Σαν όρος συναντάται πρώτη φορά κατά το Μεσαίωνα, ωστόσο και τα προηγούμενα χρόνια χρησιμοποιούνταν παρόμοιες λέξεις προκειμένου να εκφράσουν αυτήν την ‘οπτική επαφή’ των πλανητών, το γεγονός δηλαδή ότι ‘βλέπονταν’ μεταξύ τους σύμφωνα με τις θέσεις που είχαν σε έναν χάρτη.
Επιχειρώντας να δώσουμε έναν ορισμό για τον όρο ‘όψη’, θα μπορούσαμε να πούμε πως είναι η ακριβής γωνιακή απόσταση δύο σημείων, όπως προβάλλονται στην εκλειπτική ή αλλιώς η γωνία, όπως φαίνεται από τη γη, που χωρίζει τη θέση ενός ουράνιου σώματος από ένα άλλο σώμα και είναι κοντά σε μια από τις πολλές σημαντικές γωνίες σε μοίρες του γεωγραφικού μήκους. Σ’ αυτήν την περίπτωση, οι ενέργειες αυτών των δύο παραγόντων, σε μικρό ή μεγάλο βαθμό, αλληλεπιδρούν στο σημείο της διατομής τους, δηλαδή στη γη, όπου ο πιο ‘δυνατός’ πλανήτης ενεργεί, ενώ ο λιγότερο δυναμικός χρωματίζεται και ακολουθεί.
Τα αποτελέσματα της αλληλεπίδρασής τους ανταποκρίνονται τόσο στο συνδυασμό της φύσης και των λειτουργιών των δύο παραγόντων, όσο και στην ίδια τη φύση της γωνίας που τους συνδέει.
Αυτά τα αποτελέσματα αντανακλώνται έντονα στην ποιότητα κάθε ατόμου που γεννιέται στη γη τη στιγμή εκείνη όπου δύο σώματα σχηματίζουν μια συγκεκριμένη όψη. Το Εδώ και το Τώρα λοιπόν, ο τόπος και η στιγμή της γέννησης ενός ατόμου, στοιχειοθετούν το προσωπικό του ωροσκόπιο, μια ατομική φωτογραφία του μακρόκοσμου, όπως χρωματίζεται από τις θέσεις και τις σχέσεις των πλανητών ή των άλλων σημείων μεταξύ τους.
Μέσω των πλανητικών αποστάσεων και ειδικότερα μέσω της συνισταμένης ακτινοβολίας τους, το άτομο τείνει σε συγκεκριμένες συμπεριφορές, τις οποίες εκείνος τελικά θα υιοθετήσει ή όχι. Ο χαρακτήρας, ας μην ξεχνάμε, ακολουθεί τη δική του διαδικασία ωρίμανσης και ο γενέθλιος χάρτης κρατά το άτομο μέσα στο δικό του πρότυπο, το οποίο μπορεί να το οδηγήσει στη βελτίωση, αλλά και στο αντίθετο, αν τυχόν δεν εκτιμηθούν κάποιες δυνατότητες που υπάρχουν.
Καλές και κακές, ευνοϊκές και δυσμενείς όψεις;
Οι γωνιακές σχέσεις που μπορούν δυνάμει να σχηματιστούν είναι αρκετές, στην Αστρολογία ωστόσο εξετάζονται όσες θεωρείται ότι έχουν συμβολική σημασία. Η ερμηνεία τους βέβαια προϋποθέτει τη συνολική θεώρηση του ωροσκοπίου και την αλληλεξάρτηση των στοιχείων μεταξύ τους. Από αυτήν την άποψη, θα ήταν άτοπο να μιλάμε για ευνοϊκές/ καλές ή δυσμενείς/ κακές όψεις.
Αυτό που μπορούν να μας προσφέρουν οι πλανητικές σχέσεις είναι μια ένδειξη όσον αφορά την ένταση και την όλη διαδικασία της λειτουργίας της πλανητικής επίδρασης, ενώ επίσης πολλές από αυτές λειτουργούν μόνο ως ψυχολογική προδιάθεση ή ως υποσυνείδητη διεργασία.
Παρόλ’ αυτά η διάκριση ανάμεσα σε ευνοϊκές και δυσμενείς όψεις είναι μια συνήθης κατηγοριοποίηση που γίνεται από την πλειονότητα των αστρολόγων, όλοι όμως υποστηρίζουν ότι ένα «κακό» ή «καλό» ωροσκόπιο, δεν είναι απαραίτητα ανάλογο των δυσαρμονικών ή των αρμονικών όψεων αντίστοιχα.
Η ανάλυση της φύσης και της επιρροής των όψεων προϋποθέτει την μελέτη των πλανητών ως προς την ισχύ, τη φύση, τη ζωδιακή τοποθέτηση, αλλά και την οικοθεσία τους. Παραδείγματος χάρη, οι πλανήτες στην κυριαρχία ή στην έξαρσή τους μπορούν να «αντισταθούν» σε κάθε αρνητική όψη, έτσι ώστε να υπάρχει ισορροπία. Οι πλανήτες σε αδυναμία ή σε πτώση αποδυναμώνονται και ίσως να μην έχουν την υποτιθέμενη επιρροή, ακόμα και αν σχηματίζουν καλές όψεις.
Ένα τρίγωνο, το οποίο θεωρείται μια ευνοϊκή όψη, ανάμεσα στο Δία και την Αφροδίτη μπορεί να δηλώσει φήμη, ωστόσο όταν η Αφροδίτη προσβάλλεται, η φήμη αυτή θα είναι αρνητική. Ομοίως, ένα τετράγωνο, το οποίο θεωρείται ως μια έντονη όψη, δεν θα είναι αρνητικό, αν και οι δύο πλανήτες είναι καλά τοποθετημένοι, κυρίαρχοι και υποδέχονται ο ένας τον άλλο φιλικά.
Η διαίρεση του ζωδιακού κύκλου με τους αριθμούς 3, 6 και 12 θεωρείται ως αρμονική και ρέουσα, ενώ η διαίρεση με τους αριθμούς 2, 4 και 8 είναι δύσκαμπτη, δομημένη και δύσκολη. Οι αρμονικές όψεις είναι γνωστές ως καλές, εύκολες, θετικές, ήπιες ή ευεργετικές όψεις, ενώ οι έντονες ως κακές, δύσκολες, αρνητικές, σκληρές ή επιβλαβείς όψεις.
● Οι έντονες όψεις προκαλούν ένα είδος «τριβής» ανάμεσα στους εμπλεκόμενους πλανήτες. Αυτή η διένεξη προκαλεί δυσκολίες και προβλήματα, κυρίως σε ψυχολογικό ή περιβαλλοντικό επίπεδο ή ακόμη και σε συνδυασμό των δύο. Η αντιμετώπιση αυτών των προβλημάτων για πολλούς ανθρώπους ίσως να μην έχει πάντα επιτυχή κατάληξη, ωστόσο πολλοί είναι και αυτοί που, παρ’ όλες τις δυσαρμονικές όψεις στο ωροσκόπιό τους, ξεπερνούν αυτά τα κωλύματα, γίνονται πιο δυνατοί, αναπτύσσοντας έτσι το αστρολογικό δυναμικό τους. Παρόλο λοιπόν που η ένταση είναι το αποτέλεσμα μιας δυσαρμονικής ενέργειας, χωρίς αυτή θα ζούσαμε μια βαρετή καθημερινότητα, όπου τα πάντα θα ήταν απαράλλακτα και προγραμματισμένα.
Θα λέγαμε λοιπόν ότι κάθε τύπος όψης έχει δύο πλευρές: οι έντονες όψεις φέρνουν δυσκολίες που μπορούν να οδηγήσουν σε σπουδαίες επιτεύξεις, ενώ οι αρμονικές όψεις φέρνουν εύκολες συνθήκες, που μπορούν όμως να σημάνουν την απώλεια πολλών ευκαιριών και την μη καταβολή της προσπάθειας. Καλό είναι να υπάρχει μια ισορροπία ανάμεσά τους.
Όψεις αύξησης και μείωσης
Ο ζωδιακός κύκλος χωρίζεται σε δύο ημικύκλια, μέσα στα οποία οι όποιες όψεις πραγματώνονται φέρουν συγκεκριμένα χαρακτηριστικά και τάσεις. Το πρώτο ημικύκλιο, το οποίο ονομάζεται ‘ημικύκλιο αύξησης’, ξεκινά από το σημείο του ωροσκόπου ή από το σημείο όπου δύο ή περισσότεροι πλανήτες βρίσκονται σε σύνοδο και τελειώνει στο απέναντι ακριβώς σημείο του κύκλου, όπου δύο πλανήτες σχηματίζουν αντίθεση.
Οι όψεις που σχηματίζονται μέσα στο ημικύκλιο αύξησης δίνουν στο άτομο μια τάση να ενεργεί, πολλές φορές αυτόματα και ασυνείδητα, αποδεικνύοντας όμως έτσι την ατομική του υπόσταση και αξία. Βέβαια, αυτή η έντονη δραστηριοποίηση είναι ανεξάρτητη από τις συνέπειες και τις επιρροές που μπορεί να προκληθούν εξαιτίας της. Παραδείγματος χάρη, ο σχηματισμός ενός τετραγώνου στο ημικύκλιο αύξησης δίνει στο άτομο την ικανότητα, μέσα από την έντονη αντίθεση και τον ερεθισμό που προκαλείται, ν’ αντιλαμβάνεται αυτά που έχει πραγματικά ανάγκη και επιθυμεί, άρα και να βρίσκει τρόπους αυτοπροστασίας και αυτοσυντήρησης. Θα λέγαμε ότι το ημικύκλιο αύξησης και οι όψεις που σχηματίζονται μέσα σ’ αυτό βοηθούν το άτομο να φτάσει σε ένα αντικειμενικό επίπεδο αυτοσυνείδησης.
Το δεύτερο ημικύκλιο ονομάζεται ‘ημικύκλιο μείωσης’ και ξεκινά από το σημείο της αντίθεσης δύο ή περισσοτέρων πλανητών και καταλήγει στο σημείο της συνόδου ή του ωροσκόπου. Οι όψεις που σχηματίζονται μέσα στο ημικύκλιο μείωσης έχουν να κάνουν με τη συσχέτιση των προσωπικών μας αναγκών μ’ αυτές της ομάδας. Το άτομο αξιολογεί τις ανάγκες του και τις αλλάζει, προκειμένου να βρίσκονται σε αντιστοιχία με τη συλλογική συνείδηση. Το ημικύκλιο μείωσης και οι όψεις που σχηματίζονται μέσα σ’ αυτό βοηθούν το άτομο να αξιοποιήσει τις εμπειρίες που απέκτησε στο προηγούμενο ημικύκλιο, επομένως να θέσει σε εφαρμογή όση πείρα έχει αποκτήσει.
Πολύ σημαντικό ρόλο στο σχηματισμό μιας όψης παίζει η ταχύτητα των πλανητών που μετέχουν. Ο ταχύτερος συγκριτικά πλανήτης είναι αυτός που θα πραγματώσει την όψη, ενώ ο πιο αργός τη δέχεται. Ο πιο γρήγορος πλανήτης έχει να κάνει με την δραστηριοποίηση και τον τρόπο αντιμετώπισης και χειρισμού των εμπειριών που αποκτά το άτομο, φτάνοντας στο στόχο του, δηλαδή σ’ αυτό που δηλώνει ο πιο αργός πλανήτης. Παίρνοντας λοιπόν ως δεδομένο την παραπάνω παρατήρηση, μπορούμε να μιλάμε για ‘όψεις αύξησης’, κατά τις οποίες ο ταχύτερος πλανήτης απομακρύνεται από τον πιο αργό και σχετίζονται με την ατομική δράση και για ‘όψεις μείωσης’, κατά τις οποίες ο ταχύτερος πλανήτης πλησιάζει τον πιο αργό και σχετίζονται με τις αντιλήψεις που έχει κάθε άτομο.
Δεξιές (dexter) και αριστερές (sinister) όψεις
Μια ακόμη διάκριση, η οποία συνδέεται με την πυθαγόρεια φιλοσοφία και στηρίζεται στον τρόπο που ‘βλέπονται’ μεταξύ τους τα ζώδια και οι πλανήτες, είναι αυτή που αφορά τις ‘δεξιές’ (dexter/ lower) και ‘αριστερές’ (sinister/ upper) όψεις.
Οι κλασικοί αστρολόγοι, αντίθετα με τη σύγχρονη αστρολογία, θεωρούσαν ότι η ημερήσια κίνηση των πλανητών γίνεται σύμφωνα με την κίνηση των δεικτών του ρολογιού. Αποκάλεσαν μάλιστα τη συγκεκριμένη φορά ως τη φυσική κίνηση του ουρανού, κατά την οποία όταν ένα άστρο ανατέλλει, ‘βλέπει’ άμεσα αυτά που έχουν ήδη ανατείλει και όχι αυτά που θα ανατείλουν μετά από αυτό.
● Οι ‘αριστερές όψεις’ είναι αυτές που σχηματίζονται ανάμεσα σ’ έναν πλανήτη και ένα άλλο σημείο που είναι λιγότερο από 180 μοίρες πριν από αυτόν. Παραδείγματος χάρη, η όψη τετραγώνου που σχηματίζει ένας πλανήτης, που βρίσκεται στον Κριό, μ’ έναν πλανήτη στον Καρκίνο ονομάζεται αριστερή όψη. Επειδή ακριβώς μια αριστερή όψη γίνεται αντίθετα από τη φυσική κίνηση του ουρανού και κοιτά προς τα πίσω, έχοντας μια αλλοιωμένη και κατευθυνόμενη προς τα πίσω θέαση, θεωρείται ασθενέστερη, αντίστροφη και κάπως εξασθενημένη όψη.
Γενικότερα, θα λέγαμε ότι οι συγκεκριμένοι όροι παραπέμπουν στην αρχαία αντίληψη ότι η δεξιά κατεύθυνση είναι εμφανής, δυνατή και συνδέεται με τις ιδιότητες της ημέρας, ενώ η αριστερή είναι κρυμμένη, σκοτεινή, παθητική ή και μη φυσιολογική.
Προσεγγίζουσες (applying) και αποχωρίζουσες (separating) όψεις
Μια επιπλέον διάκριση, που προκύπτει με βάση την παρατήρηση σχετικά με την ταχύτητα των πλανητών που σχηματίζουν όψη, αφορά τις έννοιες ‘προσεγγίζουσες’ (applying) και ‘αποχωρίζουσες’ (separating) όψεις.
● Στη δεύτερη περίπτωση, η ακριβής όψη συνέβη ακριβώς πριν από τη γέννηση του ατόμου και ο πλανήτης με τη μεγαλύτερη ταχύτητα απομακρύνεται από τον πιο αργό. Γενικότερα, η διαδικασία όπου ο γρηγορότερος πλανήτης δημιουργεί όψη με έναν πιο αργό συγκριτικά πλανήτη ή ένα σταθερό σημείο και πλησιάζει να κάνει όψη ακριβείας ονομάζεται ‘προσέγγιση’ στον πιο αργό πλανήτη ή σημείο.
Οι αστρολόγοι πιστεύουν ότι οι προσεγγίζουσες όψεις, σε σχέση με τις αποχωρίζουσες, είναι ιδιαίτερα ισχυρές ως προς την επιρροή τους, κυρίως σε ψυχολογικό επίπεδο. Κάποιοι άλλοι δίνουν στη συγκεκριμένη περίπτωση μεγαλύτερη ανοχή στις μοίρες. Στα ωριαία ωροσκόπια, αλλά και σ’ αυτά που αφορούν γεγονότα, οι αποχωρίζουσες όψεις δηλώνουν παρελθόντα γεγονότα, ενώ οι προσεγγίζουσες όψεις μελλοντικά. Γενικότερα, από τους κλασικούς χρόνους, οι αποχωρίζουσες όψεις θεωρούντο ότι αντιπροσωπεύουν την προγενέστερη ζωή, τους ανθρώπους σε μεγαλύτερη ηλικία και τα περασμένα γεγονότα, ενώ οι προσεγγίζουσες όψεις χρησιμοποιούντο για να δηλώσουν νεώτερα σε ηλικία άτομα (αυτά που γεννιούνται μετά το άτομο του οποίου το ωροσκόπιο μελετάται), τις συνθήκες της μεταγενέστερης ζωής και τα μελλοντικά γεγονότα.
Πρωτεύουσες και δευτερεύουσες όψεις
Η πιο σημαντική κατηγοριοποίηση των διαφόρων τύπων όψεων είναι αυτή, της οποίας η διαιρετική βάση είναι η ισχύς. Έτσι, μιλάμε για πρωτεύουσες και δευτερεύουσες όψεις, όπου οι πρώτες συγκριτικά με τις δεύτερες είναι περισσότερο ισχυρές.
Όπως φαίνεται και από τον πίνακα, η σύνοδος (0°), είναι από τις πιο σημαντικές και ισχυρές, άρα πρωτεύουσες, γωνιακές σχέσεις και δηλώνει τη συνδυασμένη επιρροή και δύναμη των δύο πλανητών ή σημείων που εμπλέκονται. Όπως αναφέρει η Θεοδώρα Φασιανού-Ντάκου, όταν η σύνοδος αφορά τον Ήλιο και άλλον Πλανήτη και η γωνιακή απόσταση είναι μικρότερη από 0°17′, η όψη ονομάζεται Cazimi και συμβολίζει την απελευθέρωση του συνόλου των δυνατοτήτων.
Η αντίθεση (180°) είναι μια ακόμη πρωτεύουσα όψη (μαζί με τη σύνοδο ονομάζονται συζυγίες), η οποία εκτός του ότι είναι δυσμενής, είναι επίσης πολύ δυνατή και ισχυρή, διότι οι πλανήτες έχουν μια καθαρή και άμεση οπτική επαφή μεταξύ τους. Δίνει λοιπόν μια τάση σύγκρουσης ανάμεσα στους πλανήτες, μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα, αλλά μπορεί επίσης να αυξήσει τις εναλλακτικές που παρουσιάζονται στο άτομο. Τείνει λοιπόν στη συνειδητοποίηση της πραγμάτωσης ή της αποτυχίας. Προέρχεται από τη διαίρεση του κύκλου με το 2.
Το τρίγωνο (120°) προέρχεται από τη διαίρεση του κύκλου με το 3 και είναι η πιο ισχυρή αρμονική όψη, καθώς δηλώνει την αρμονική συνεργασία και τη διευκόλυνση της ροής ενέργειας όμοιων στοιχείων (ισόπλευρο τρίγωνο), πράγμα που ανάλογα με τη φύση και τη θέση των πλανητών μπορεί να δώσει δυναμισμό ή και αδράνεια. Το κατά πόσο το αποτέλεσμα θα είναι ευεργετικό ή όχι εξαρτάται εξ ολοκλήρου από τη φύση και τη θέση των μετεχόντων πλανητών.
Το τετράγωνο (90°) είναι μια όψη έντονη, δυναμική (όχι βέβαια όπως η αντίθεση) και ανήκει και αυτή στις πρωτεύουσες όψεις. Προέρχεται από τη διαίρεση του ζωδιακού με το 4 και δίνει μια ώθηση προς την ένταση, τη σύγκρουση και την εξωτερίκευση των πλανητών που εμπλέκονται, γι’ αυτό και μπορεί να είναι δημιουργική ή και το αντίθετο. Στους αστρολόγους της κλασικής αρχαιότητας ήταν γνωστή με τους όρους quartile ή quadrate, ενώ θεωρείτο ως μια αναμφισβήτητα φθοροποιός όψη, όταν συμμετείχε ένας κακεργέτης πλανήτης. Βέβαια πολλά κείμενα αναφέρουν την ανάγκη της υποδοχής ή κάποιας άλλης μορφής στενής σχέσης, προκειμένου να υπάρξει θετική επιρροή, ακόμα και σε μία τέτοια περίπτωση.
Το εξάγωνο (60°) είναι μια ισχυρή αρμονική όψη, όχι βέβαια όσο το τρίγωνο. Ουσιαστικά σχηματίζεται μια αμβλεία γωνία, γι’ αυτό και έχει μια σχετικά αδύναμη γραμμή ορατότητας. Η σημασία του συχνά υποτιμήθηκε από τους κλασικούς συγγραφείς, ενώ όπου χρησιμοποιήθηκε ως όψη, η ερμηνεία του καθορίστηκε από την προέλευσή του από τον αριθμό τρία.
Το ημι-τετράγωνο (45°), το ενάμισι τετράγωνο (135°) και η χιαστί (150°) όψη είναι ελάσσονες, ωστόσο έντονες, όψεις. Η επιρροή τους μπορεί να ιδωθεί ως μια ασθενής μορφή τετραγώνου, βέβαια κάποιοι αστρολόγοι δίνουν πρόσθετη σημασία σ’ αυτές τις όψεις, κυρίως όσον αφορά την πρόβλεψη γεγονότων. Οι κλασικοί αστρολόγοι, δίνοντας βάση ακριβώς στο γεγονός ότι ο σχηματισμός μιας όψης δημιουργεί ουσιαστικά ένα σχήμα ανάμεσα σε δύο σώματα, δεν είχαν αναγνωρίσει τις περισσότερες από τις δευτερεύουσες όψεις που είναι γνωστές στη σύγχρονη αστρολογία. Από αυτές μόνο η χιαστί και το ημιεξάγωνο αναφέρονται σε κλασικά κείμενα.
Η όψη χιαστί (150°), η οποία συχνά εναλλάσσεται με τον όρο ασύνδετη όψη (inconjunct), προέρχεται από τη διαίρεση του κύκλου με το 5/12 και δηλώνει την ώθηση του ανθρώπου προς τη συνειδητοποίηση και την αποκρυστάλλωση της ιδέας για το περιβάλλον και τον εαυτό του.
Ο όρος ‘ασύνδετη όψη’ χρησιμοποιήθηκε για πλανήτες που απέχουν μεταξύ τους πέντε ζώδια. Λόγω της απουσίας κάποιου φυσικού σχήματος που να συνδέει τα ζώδιά τους, ως όρος δηλώνει μια κατάσταση φυσικής αποστροφής. Μια τέτοιου είδους σχέση θεωρήθηκε ατυχής ή ‘συγκρουόμενη’, ενώ θεωρήθηκε ότι τα ζώδια απομακρύνονται μεταξύ τους, δηλώνοντας μια έλλειψη σύμπνοιας. Επειδή ακριβώς οι όψεις του χιαστί και του ημι-εξαγώνου δεν θεωρούνταν ‘πραγματικές’ όψεις (οι πλανήτες δεν ‘βλέπονται’ μεταξύ τους), θεωρήθηκαν ότι είναι ασύνδετες όψεις, εκτός κι αν βρίσκονταν σε σχέση αντισκιάς ή κόντρα αντισκιάς, οπότε και δεν θα θεωρούνταν ασύνδετες.
Το ημι-εξάγωνο (30°) είναι μια ελάσσων αρμονική όψη, που προέρχεται από τη διαίρεση του κύκλου με το 12. Είναι μια από ψυχολογικής απόψεως ασθενής μορφή του εξαγώνου και ωθεί στη συσχέτιση και την ανάλυση των εννοιών και των μορφών. Επειδή ακριβώς η γωνία που δημιουργείται με το ημι-εξάγωνο είναι αρκετά αμβλεία, η συγκεκριμένη όψη υπονοεί μια κατάσταση ασαφούς στενής σχέσης, που δεν είναι πιθανό να προκαλέσει ένα δυναμικό γεγονός, εκτός κι αν ενισχύεται από άλλα αποδεικτικά στοιχεία.
Μπορείτε επίσης να διαβάσετε και το σχετικό άρθρο: Κύριες Πλανητικές όψεις.
Προσεγγίζουσες μοίρες – Όρια ανοχής των όψεων
Οι όψεις ακριβείας δεν αποτελούν ένα σύνηθες φαινόμενο σε ένα ωροσκόπιο. Ωστόσο οι γωνιακές αποστάσεις ανάμεσα σε δύο παράγοντες μπορούν να επηρεάσουν ένα άτομο τη στιγμή της γέννησής του, όταν ανταποκρίνονται σε μεγάλο βαθμό στην ακριβή γωνία που μπορεί να στοιχειοθετήσει έναν συγκεκριμένο τύπο όψης. Το σύστημα των ανοχών που εφαρμόζεται σε όλους τους διαφορετικούς τύπους όψεων δηλώνει ακριβώς τον τρόπο που οι γωνιώδεις σχέσεις που προσεγγίζουν το σχηματισμό μιας ακριβούς γωνίας σχηματίζουν εν τέλει κάποια όψη.
Από μια ιστορική σκοπιά, η αντιμετώπιση των όψεων ήταν εμφανώς περισσότερο χαλαρή, σε σύγκριση με τη σύγχρονη αστρολογία. Σύμφωνα με τους αστρολόγους της κλασικής αρχαιότητας, όταν δύο ζώδια σχημάτιζαν όψη μεταξύ τους, οποιοιδήποτε πλανήτες βρίσκονταν ανάμεσα σ’ αυτά τα δύο ζώδια σχημάτιζαν επίσης όψη, άσχετα από τις συγκεκριμένες μοίρες.
Κάποιες φορές, οι ακμές των ζωδίων χρησιμοποιούνταν ως όρια για την επιρροή μιας όψης. Στην εφαρμογή ωστόσο, οι περισσότεροι επέτρεπαν μια όψη, η οποία πλησίαζε να γίνει ακριβής ως προς τη μοίρα, ακόμα κι αν είχε ξεπεράσει τα όρια των ζωδίων. Στην κλασική αστρολογία, η όψη, η οποία λάμβανε υπόψη τις μοίρες και όχι τα ζώδια για τον καθορισμό της, ονομαζόταν partile.
Οι όψεις που εκτιμώνταν σύμφωνα με τη σχέση των ζωδίων ονομάζονται platick. Αργότερα, ο όρος partile αναφερόταν γενικά σε όψεις που ήταν ακριβείς ή πολύ κοντά στο να γίνουν ακριβείς, ενώ ο όρος platick αναφερόταν σ’ αυτές που ήταν χαλαρές ή μέσα στα όρια των αναγνωρισμένων ανοχών τους.
Μέσα στα πλαίσια της σύγχρονης αστρολογίας, υπάρχουν δύο τάσεις ως προς τον καθορισμό των ορίων ανοχής των όψεων. Η μια τάση καθορίζει το όριο ανοχής ανάλογα με τον τύπο και τη φύση της όψης που σχηματίζεται.
Ωστόσο πολλοί αστρολόγοι, εκτιμώντας ότι τα όρια της επιρροής συνάγονται περισσότερο λογικά από την ισχύ και την ακρίβεια των μετεχόντων πλανητών, παρά από το χαρακτήρα της ίδιας της σύνδεσης, υποστηρίζουν ότι το όριο της επιτρεπόμενης ανοχής βρίσκεται από την εκτίμηση του είδους και του αριθμού των πλανητών που μετέχουν σε μια γωνιακή σχέση.
Τα όρια ανοχής δηλαδή που δίνονταν είναι μεγαλύτερα ή μικρότερα, αναλογικά με τη σχετική σημασία των δύο φώτων ή των πλανητών που συνδέονται μεταξύ τους. Για παράδειγμα, μια όψη, που περιελάμβανε τον Ήλιο ή τη Σελήνη, επιτρεπόταν να έχει μεγαλύτερη ανοχή ως προς τις μοίρες, σε σύγκριση με μια όψη, στην οποία συμμετείχαν ο Ερμής ή κάποιος άλλος πλανήτης.
Ο Alan Leo, στα τέλη του 19ου αιώνα, υποστήριξε ότι για μια συγκεκριμένη όψη οι μοίρες ανοχής πρέπει να είναι περισσότερο ή λιγότερο συνεπείς ανάμεσα σε οποιοδήποτε ζεύγος παραγόντων. Η άποψή του ακολουθήθηκε από πολλούς αστρολόγους, ωστόσο ορισμένοι ακόμα και τώρα επιτρέπουν μεγαλύτερες μοίρες ανοχής για όψεις με τα φώτα ή τον κυρίαρχο πλανήτη (τον πλανήτη δηλαδή που κυριαρχεί το ζώδιο του ωροσκόπου στο γενέθλιο χάρτη ενός ατόμου). Επίσης θα μπορούσαμε να πούμε ότι γενικότερα αναγνωρίζεται ότι οι μοίρες ανοχής για όψεις με ελάσσονα σώματα, όπως είναι οι αστεροειδείς, οι απλανείς αστέρες κ.λπ., πρέπει να είναι ελάχιστες.
Λαμβάνοντας υπόψη τη δεύτερη τάση, το όριο ανοχής προκύπτει με την πρόσθεση (σε μοίρες) της απόστασης της ακτινοβολίας που εκπέμπεται από τα δύο σώματα, ενώ το άθροισμά τους διαιρείται με το 2.
Σχετικά με την απόσταση/ σφαίρα ακτινοβολίας (orb) του κάθε πλανήτη θα λέγαμε ότι είναι η ισχύς του σώματός του, ένα είδος ιδιαίτερα φορτισμένης αύρας, που είναι αόρατη με γυμνό μάτι, αλλά ποτισμένη από την επιρροή του πλανήτη. Οι καθιερωμένες σφαίρες ακτινοβολίες βασίστηκαν στο ορατό τόξο ακτίνων φωτός που υπήρχε γύρω από κάθε πλανήτη. Ο πίνακας που ακολουθεί είναι οι σφαίρες ακτινοβολίας των 7 πλανητών που ήταν μέχρι τότε γνωστοί, όπως υπολογίστηκαν από τον Al-Biruni:
Οι γωνίες και οι Αραβικοί Κλήροι, επειδή ακριβώς είναι σημεία, θεωρήθηκε ότι δεν έχουν κάποια σφαίρα ακτινοβολίας. Επομένως η σφαίρα ακτινοβολίας μιας όψης μεταξύ ενός πλανήτη και μιας γωνίας ή ενός Κλήρου είναι το ήμισυ/ μεσοδιάστημα της καθιερωμένης σφαίρας ακτινοβολίας κάθε πλανήτη. Σύμφωνα με τη μεσαιωνική λογική των σφαιρών ακτινοβολίας και επειδή ακριβώς ο Ουρανός, ο Ποσειδώνας, ο Πλούτωνας και οι αστεροειδείς δεν ήταν ορατοί από τη Γη, θεωρήθηκαν ότι δεν έχουν σφαίρα ακτινοβολίας.
Παρατίθεται επίσης ένας ενδεικτικός πίνακας με τις πλανητικές ανοχές που εφαρμόζονται. Οι μεγαλύτερες ανοχές δίνονται όταν τείνουν να σχηματιστούν οι όψεις (είναι δηλαδή προσεγγίζουσες), ενώ οι μικρότερες, όταν φθίνουν, όταν αρχίζουν να αποχωρίζονται οι δύο πλανήτες.
Μπορείτε επίσης να διαβάσετε και το άρθρο: Πλανητικές ανοχές.
Πλανήτες που δε σχηματίζουν όψεις
Υπάρχει μια διχογνωμία ανάμεσα στους αστρολόγους, σχετικά με περιπτώσεις όπου ένας πλανήτης δε σχηματίζει κάποια από τις βασικές όψεις, δηλαδή σύνοδο, εξάγωνο, τετράγωνο, τρίγωνο ή αντίθεση, μέσα στα πλαίσια των ανοχών που προτείνονται. [Αυτές οι βασικές όψεις ονομάζονται επίσης Πτολεμαϊκές, επειδή ήταν οι μόνοι εδραιωμένοι τύποι όψεων που σημείωσε ο Πτολεμαίος]
Σε μία τέτοια περίπτωση φαίνεται ότι ο πλανήτης δυσκολεύεται να εκφραστεί, ενώ αυτό που πρεσβεύει και αντιπροσωπεύει μπορεί να είναι ολοκληρωμένο με λάθος τρόπο, σε σχέση με το σύνολο της συνειδητής προσωπικότητας ή να παραμελείται. Μπορεί να είναι αυτοδύναμος και απομονωμένος ως προς την ενέργειά του. Κάποιες φορές, μπορεί να λειτουργήσει αυτόνομα ή να ‘εξαφανιστεί’ ως προς την επιρροή του.
Σε άλλες περιπτώσεις, η απουσία όψεων σε έναν πλανήτη μπορεί να σημαίνει ότι ο συγκεκριμένος δεν περιορίζεται από άλλους πλανήτες, συνεπώς έχει μια υπερβάλλουσα σημασία. Δίνει πρόσθετη έμφαση στο ζώδιο στο οποίο βρίσκεται τοποθετημένος.
Συμπεραίνουμε, λοιπόν, ότι ένας πλανήτης που δε σχηματίζει όψεις με άλλους πλανήτες ή σημεία, έχει μια ‘ασταθή συμπεριφορά’, η οποία φαίνεται να μη μπορεί να ελεγχθεί από τη συνείδηση του ατόμου ή από τις συνθήκες.
Αναφορές
- Φασιανού-Ντάκου, Θ. 2003 (1979). Αστρολογία. Βασικά στοιχεία για την τέχνη της αστρολογίας. Αθήνα: Εκδόσεις Νόηση.
- Tomkins, S. 2001. Aspects in astrology. A comprehensive guide to interpretation. London: Rider Books.
- Campion, N. An introduction to aspects and chart shaping in natal astrology. An Introduction to Aspects and Chart Shaping in Natal Astrology by Nicholas Campion
Graves, P. Introduction to Aspects - Houlding, D. The classical origin and traditional use of aspects. The Classical Origin and Traditional Use of Aspects by Deborah Houlding