Ζωή εν Λευκώ στο Τρίγωνο του Νερού

Ένα από τα καλύτερα τραγούδια που έχω ακούσει τα τελευταία χρόνια είναι το «εν Λευκώ» σε στίχους Γεράσιμου Ευαγγελάτου, μουσική Θέμη Καραμουρατίδη και ερμηνεία Νατάσσας Μποφίλιου.

Από το πρώτο άκουσμα, οι στίχοι του μου κέντρισαν το ενδιαφέρον και μετά από αρκετά ακούσματα είδα να περιγράφεται σ’ αυτούς η ψυχοσύνθεση των ζωδίων του Νερού.

Στο άρθρο αυτό λοιπόν θα μιλήσουμε για να ζώδια του Νερού με αφορμή αυτό το τραγούδι και θα τολμήσουμε μια ανάγνωση των στίχων μέσα από το πρίσμα των ζωδίων αυτών. Να διευκρινίσω από την αρχή ότι δεν είναι καθόλου σίγουρο πως ο στιχουργός είχε κάτι τέτοιο στο μυαλό του όταν έγραφε τους στίχους αυτούς ή μάλλον είναι σίγουρο ότι δεν είχε καμιά τέτοια πρόθεση. Αλλά κάθε μορφή τέχνης επιδέχεται πολλές διαφορετικές αναγνώσεις και αποκτά μεγαλύτερη αξία όταν ξεπερνάει τις αρχικές προθέσεις του δημιουργού ώστε να βρει το δρόμο να μιλήσει στην καρδιά και στο μυαλό του κόσμου.

Κανονικά, δεν θα έπρεπε να χρειάζεται η επισήμανση αλλά για να αποφύγουμε παρεξηγήσεις να ξεκαθαρίσω ότι οι περιγραφές των ζωδίων που ακολουθούν, αναφέρονται στην αρχετυπική σημασία τους και όχι σε κάποιον που απλά έχει τον Ήλιο στο εκάστοτε ζώδιο. Όπως ξέρουμε, όλοι είμαστε ένα μείγμα απ’ όλα τα ζώδια. Οι αναλογίες διαφέρουν.

Ας ακούσουμε όμως το τραγούδι και στη συνέχεια θα αναφέρουμε τους στίχους σε κάθε ζώδιο για το οποίο θα μιλήσουμε

Καρκίνος

Ο Καρκίνος είναι το παρορμητικό ζώδιο του Νερού με κυβερνήτη τη Σελήνη. Είναι το τέταρτο ζώδιο του ζωδιακού κύκλου με αρχή του το θερινό ηλιοστάσιο ή αλλιώς την αρχή του καλοκαιριού. Έτσι λοιπόν, ο άνθρωπος ξεκινάει την πορεία του στο ζωδιακό κύκλο με το θάρρος και την ορμή του Κριού, αποκτά στέρεες βάσεις και κάτι χειροπιαστό στον Ταύρο, επικοινωνεί με το περιβάλλον του στους Διδύμους και πλέον στο στάδιο του Καρκίνου είναι η στιγμή που θα αναπτύξει τη συναισθηματική του φύση. Για να το καταφέρει αυτό, θα πρέπει βέβαια να έχει για οδηγό τη Σελήνη αλλά χρειάζεται και το παρορμητικό στοιχείο αφού πρόκειται για μια καινούργια αρχή. Η ανάπτυξη του συναισθηματικού κόσμου, πέρα από την εσωτερική εργασία που προϋποθέτει, έχει σαν αποτέλεσμα και την, για πρώτη φορά, δημιουργία ισχυρών δεσμών με τους γύρω μας αφού πλέον δεν συνδεόμαστε μαζί τους επιφανειακά αλλά σ’ ένα βαθύτερο επίπεδο. Είναι πράγματι η αρχή μιας καινούργιας «εποχής» στην ανθρώπινη εξέλιξη και οι ζεστές μέρες του καλοκαιριού δημιουργούν τις κατάλληλες εξωτερικές συνθήκες ώστε να νοιώσουμε την ασφάλεια που χρειαζόμαστε και να τολμήσουμε το αποφασιστικό αυτό βήμα.

Σύμβολο του Καρκίνου είναι το καβούρι και είναι αλήθεια ότι στο στάδιο του Καρκίνου χρειαζόμαστε μια ισχυρή πανοπλία ώστε να προστατευτεί το ευαίσθητο εσωτερικό που προσπαθούμε να αναπτύξουμε. Να προστατευτεί αλλά και να απομονωθεί από το περιβάλλον. Είναι οι δύο όψεις του ίδιου νομίσματος και είναι το μόνιμο ζητούμενο του Καρκίνου να εξασφαλίσει την αποτελεσματική άμυνα του ευαίσθητου εσωτερικού κόσμου, επιτρέποντας ταυτόχρονα την αλληλεπίδραση με τους γύρω. Μια μορφής άμυνα είναι η εσωστρέφεια που μπορεί να εκδηλωθεί σαν συστολή, ονειροπόληση κλπ. Ακόμα και η συλλογή υλικών αγαθών είναι μια λανθασμένη εκδήλωση αυτής της ανάγκης για ασφάλεια. Μια άλλη μορφή άμυνας είναι η υιοθέτηση του ρόλου της «μητέρας» στις σχέσεις με τους άλλους. Ρόλος πολύ προσιτός για έναν Καρκίνο με τον οποίο χτίζονται πράγματι ισχυρές σχέσεις αλλά που τελικά αποτελεί κι αυτό ένα ακόμα «καβούκι». Η υπερβολική στοργή, κατανόηση και συγχωρητικότητα μπορεί να είναι επιθυμητά από πολλούς αλλά δεν επιτρέπουν την εκδήλωση των πραγματικών αναγκών που μένουν στην άκρη, όπως μια μητέρα θα βάλει στην άκρη τις δικές της ανάγκες για το καλό των παιδιών της. Το ζητούμενο για έναν Καρκίνο είναι να νοιώσει την απαιτούμενη ασφάλεια ώστε να εκδηλώσει τον ευαίσθητο εσωτερικό του κόσμο και να τον εμπιστευτεί στην φροντίδα των άλλων. Είναι ένα δύσκολο στοίχημα, με πολλά «ατυχήματα» στην πορεία αλλά είναι ουσιαστικά μονόδρομος.

Το λευκό χρώμα αποτελεί σύνθεση όλων των άλλων χρωμάτων, πολύ πλούσιο δηλαδή, με άπειρες δυνατότητες αλλά ουσιαστικά άχρωμο. Έτσι, σαν λευκό χαρακτηρίζουμε κάτι το αμόλυντο, το τελείως καθαρό αφού η οποιαδήποτε πρόσμιξη θα φαινόταν αμέσως αλλοιώνοντας την τέλεια καθαρότητα. Στον πρώτο στίχο, λευκή χαρακτηρίζεται η ζωή και η τύχη. Η τύχη εδώ μάλλον αναφέρεται με την έννοια της μοίρας. Μια λευκή ζωή, σαν αποτέλεσμα της λευκής τύχης / μοίρας, φαίνεται να έχει γίνει αποδεκτή, τόσο που γίνεται προσπάθεια να κρατηθούν μακριά οι επιδράσεις που θα μπορούσαν να χαλάσουν τη λευκότητά της. Μια τέτοια αναπόφευκτη επίδραση έρχεται τα βράδια που το εξωτερικό μαύρο χρώμα ενεργεί πάνω στο εσωτερικό λευκό για να παραχθεί το γκρίζο. Αυτό είναι το ελάχιστο που μπορεί να επιτραπεί αφού και με το γκρίζο δεν μιλάμε για χρώμα.

Είπαμε για τον Καρκίνο πως προσπαθεί να διαφυλάξει την ευαίσθητη εσωτερική του φύση επιτρέποντας τις ελάχιστες παρεμβάσεις μέσα από το καβούκι του. Σ’ αυτήν την εσωτερική φύση αναγνωρίζει τον εαυτό του, «βλέπει την προβολή του», ενώ για ό,τι βρίσκεται πέρα από το καβούκι του είναι εξαιρετικά ανασφαλής. Έχοντας όμως οδηγό τη Σελήνη είναι προικισμένος με διαίσθηση ή αλλιώς με εσωτερική μάτια που του επιτρέπουν να γνωρίζει «το μετά από το μετά». Το προορατικό χάρισμα δεν δίνεται σε όσους αναλίσκονται σε άκρατη εξωστρέφεια αλλά σε αυτούς που καθαρίζουν τον εαυτό τους εσωτερικά, τον κάνουν «λευκό» ώστε να δουν καθαρά την προβολή από παρελθόν, παρόν και μέλλον.

Ένας Καρκίνος όμως διστάζει να καλέσει άλλους στη ζωή του. Όχι επειδή δεν το θέλει αλλά επειδή θα του πάρει πολύ καιρό να τους εμπιστευτεί την καθαρή του ουσία. Το αποτέλεσμα βέβαια είναι η μοναξιά κάτι που δεν ικανοποιεί κανέναν. Είπαμε ότι το λευκό εσωτερικό είναι η σύνθεση των πάντων αλλά ένα τέτοιο δυναμικό πρέπει να βρει τρόπο να εκφραστεί. Όταν μπλοκάρεται δημιουργεί πίεση και η πίεση ανεβάζει τη θερμοκρασία. Αν δεν υπάρξουν δικλείδες ασφαλείας θα γίνει έκρηξη και η έκρηξη φέρνει εκτροχιασμό. Έτσι οδηγούμαστε στην τρέλα που αναφέρεται σαν άσπρη και ασώματος. Είναι άχρωμη ίσως επειδή δεν κατάφερε να εκδηλώσει αποτελεσματικά καμία από τις άπειρες δυνατότητές της, να δώσει μια κατεύθυνση και να φτάσει σε κάτι χειροπιαστό που να έχει θέση στην απτή πραγματικότητα των αισθήσεων μας. Να έχει σώμα.

Τα χέρια είναι από τα σημαντικότερα όργανα επικοινωνίας με το περιβάλλον μας. Αλλά όταν ο εγκέφαλος δεν δίνει το ανάλογο σήμα, μένουν και τα χέρια να κινούνται άσκοπα σχηματίζοντας σκιές στο λευκό τοίχο. Δημιουργούν έτσι ένα βουβό θέατρο σκιών που τονίζει ακόμα περισσότερο την εσωτερική απομόνωση. Η αναζήτηση διεξόδου ή έστω η έκφραση αυτής της απομόνωσης γίνεται επίμονη και βασανιστική. Κι αν δεν μπορούν να βρεθούν οι κατάλληλες λέξεις, θα πρέπει η ίδια η σιωπή να καμουφλαριστεί σε λέξη ώστε, έστω κι έτσι, να βγει από μέσα μας και να φτάσει σε όποιον είναι αρκετά δεκτικός.

Ακόμα κι αν δεν πρόκειται για τίποτα άλλο παρά μια απλή διαπίστωση: ότι δεν συμβαίνει τίποτα σημαντικό στη λευκή ζωή μας. Ακόμα κι αν αυτή η διαπίστωση δεν είναι παρά μια υπεκφυγή, μια ακόμα άμυνα απέναντι στο ενοχλητικό ενδιαφέρον του άγνωστου περιβάλλοντος. Είπαμε ότι ο Καρκίνος έχει για οδηγό τη Σελήνη κι έτσι συντονίζεται εύκολα με την κυκλική εναλλαγή της ευμετάβλητης φύσης της. Αυτή που συνδέει παρελθόν και μέλλον σ’ έναν αέναο κύκλο, φέροντάς μας συνέχεια μπροστά στις ίδιες καταστάσεις μέχρι να βρούμε μια διέξοδο και να ανεβούμε επίπεδο, μετατρέποντας τον κύκλο σε σπείρα. Αλλά χρειάζεται θάρρος για να βρεθεί η διέξοδος και όσο παίζουμε με κλειστά χαρτιά τόσο πιο δύσκολο γίνεται. Βέβαια, όσο ανοίγουμε τα χαρτιά μας, τόσο πιο επικίνδυνο γίνεται. Το που θα βρεθεί η ισορροπία είναι το προσωπικό στοίχημα του καθενός.

Ο Σκορπιός είναι το σταθερό ζώδιο του Νερού με κυβερνήτη τον Πλούτωνα και παραδοσιακά τον Άρη. Είναι το όγδοο ζώδιο του ζωδιακού κύκλου και βρίσκεται στο μέσο του Φθινοπώρου. Όπως κάθε σταθερό ζώδιο, έτσι και ο Σκορπιός ακολουθεί ένα παρορμητικό. Στην περίπτωσή του, είναι ο Ζυγός που ξεκινάει το δεύτερο μισό του κύκλου όπου θα πρέπει να συνεχίσουμε την ανάπτυξή μας βάζοντας και τους άλλους συνειδητά στη ζωή μας. Το φθινόπωρο βιώνουμε έντονα το τέλος μιας εποχής και όπως τα δέντρα αφήνουν να πέσουν τα ξερά τους φύλλα, έτσι κι εμείς οφείλουμε να εγκαταλείψουμε τον παλιό μας εαυτό ώστε να μεταμορφωθούμε σε κάτι καινούργιο. Αν στον Καρκίνο ζητούμενο ήταν η ανάπτυξη της συναισθηματικής φύσης, τώρα πια αυτό δεν είναι αρκετό. Η φύση αυτή θα πρέπει να μοιραστεί με τους άλλους ώστε να επιτευχθεί η ουσιαστική ένωση. Το αίτημα του Ζυγού που προηγήθηκε είναι σαφές και κάθε σταθερό ζώδιο οφείλει να αποκρυσταλλώνει τα αιτήματα του προηγούμενου παρορμητικού. Αν στον Καρκίνο το άνοιγμα στο άγνωστο έφερνε ανασφάλεια, στον Σκορπιό η αναπόφευκτη ανάγκη για μοίρασμα φέρνει φόβο.

Σύμβολο του Σκορπιού είναι το ομώνυμο αρθρόποδο. Ο σκορπιός ζει μόνος του σε ξερές και πετρώδεις περιοχές, όπου τη μέρα κρύβεται και το βράδυ βγαίνει να κυνηγήσει. Λίγα εκατοστά σε μέγεθος αλλά το δηλητήριο της ουράς του προκαλεί πόνο στον άνθρωπο, ακόμα και θάνατο αν μιλάμε για τους σκορπιούς πιο εξωτικών τόπων από την Ελλάδα. Δεν αλλάζει ποτέ τον τόπο κατοικίας του μέχρι να πεθάνει, κάτι που για τους αρσενικούς σκορπιούς συμβαίνει αμέσως μετά την ένωση με το θηλυκό, από το οποίο και καταβροχθίζονται. Τι μας δείχνει λοιπόν το σύμβολο για το ζώδιο; Ότι οι Σκορπιοί είναι σταθεροί στις απόψεις τους μέχρι ξεροκεφαλιάς (οι σκορπιοί δεν αλλάζουν ποτέ τον τόπο κατοικίας τους), ότι αποφεύγουν οτιδήποτε επιφανειακό (ή θα κρύβονται ή θα κυνηγούν για να σκοτώσουν), ότι τους αρέσει να κινούνται στο παρασκήνιο (κυνηγούν νύχτα) και ότι δεν διστάζουν να φτάσουν στην αυτοκαταστροφή προκειμένου να πετύχουν στο στόχο τους. Ειδικά όταν δεν έχουν λόγο ύπαρξης προτιμούν να μην έχουν καθόλου ύπαρξη (οι αρσενικοί σκοτώνονται μετά τη γονιμοποίηση του θηλυκού, γίνονται μάλιστα τροφή του).

Γιατί ένα ζώδιο να πρέπει να ζει σε τόση ένταση; Μα επειδή στο στάδιο του Σκορπιού θα πρέπει να πεθάνει το ατομικό «εγώ» και να γεννηθεί το «εμείς». Ένας τέτοιος «τοκετός» δεν μπορεί να είναι ανώδυνος. Αν δεν έχουμε ένταση γι’ αυτό που επιθυμούμε, δεν θα μπορέσουμε να εγκαταλείψουμε αυτό που έχουμε. Κι αν δεν καθαρίσουμε απ’ οτιδήποτε επιφανειακό, η όποια δημιουργία μας δεν θα ‘χει βάθος και θα εξατμιστεί στις φλόγες του Τοξότη που ακολουθεί. Αν το όπλο του αρθρόποδου είναι το δηλητήριο στην ουρά του, όπλο του Σκορπιού είναι το μυαλό του που δεν μπορεί να συμβιβαστεί με κάτι μέτριο απαιτώντας ένταση στην κάθε εμπειρία και τροφοδοτώντας τα πάθη του. Ένα μυαλό που δεν θα διστάσει να βουτήξει στα βάθη του ασυνειδήτου προκειμένου να ανακαλύψει τι βρίσκεται εκεί. Δεν θα διστάσει να στάξει και δηλητήριο σε όποιον θεωρεί ότι δεν μπορεί να σταθεί στο ύψος του. Ένα μυαλό ανελέητα εσωστρεφές που δύσκολα ικανοποιείται και όταν μένει ανικανοποίητο κλείνεται περισσότερο στον εαυτό του και στάζει το δηλητήριο μέσα του.

Το δεύτερο αυτό απόσπασμα ξεκινάει πάλι με αναφορά στη λευκή τύχη / μοίρα και ζωή, σε αντιδιαστολή με κάποιους έγχρωμους φίλους. Πάντα υπάρχουν αυτοί που ζουν μια άλλη ζωή, πολύχρωμη και εντυπωσιακή. Η εκδήλωση της εξωστρέφειας υπάρχει παντού γύρω μας. Είναι τα «παγώνια» που δεν θα διστάσουν να φορέσουν καθετί πολύχρωμο προκειμένου να τραβήξουν τα βλέμματα. Δεν μπορεί να τους αδικήσει κανείς. Ζώντας σε μια κοινωνία που έχει αναγάγει σε αξίωμα ότι το μέσο είναι το μήνυμα και ότι το περιτύλιγμα έχει μεγαλύτερη σημασία από το εσωτερικό, είναι κατανοητό πολλοί να υιοθετούν αυτήν τη συμπεριφορά. Αγωνίζονται έτσι να διεκδικήσουν τα λίγα δευτερόλεπτα δημοσιότητας και εντυπωσιασμού που τους αναλογούν. Όμως το πρόβλημα είναι ότι, ζώντας στο δικό τους πολύχρωμο κόσμο, έχουν άποψη και εκφράζουν κρίσεις για τους υπόλοιπους. Αυτούς που χρειάζονται να κάνουν έναν τεράστιο εσωτερικό αγώνα, πριν τολμήσουν να τραβήξουν την πρώτη έγχρωμη πινελιά στο λευκό καμβά τους. Τους βλέπουν μέσα από τα έγχρωμα γυαλιά τους και τους βρίσκουν υπερβολικούς. Φυσικά, έχουν δίκιο, κρίνοντας με τα δικά τους μέτρα και σταθμά. Όμως η υπερβολή είναι σύμφυτη στους Σκορπιούς. Αν δεν παθιαστούν με κάτι, δεν θα ασχοληθούν μαζί του. Αν δεν βάλουν ένταση στην προσπάθεια, δεν θα φτάσουν στην ουσία που αναζητούν. Και βέβαια, η υπερβολή, το πάθος και η ένταση φέρνουν ανυπομονησία. Δεν μπορεί να υπάρξει καιρός για χάσιμο, ούτε χαλαρότητα. Η απάντηση σε μια ερώτηση, η αντίδραση σ’ ένα ερέθισμα, το αποτέλεσμα ενός συλλογισμού είναι πολύτιμες πληροφορίες που πρέπει να γίνουν άμεσα γνωστές, να επεξεργαστούν και να καθορίσουν τη συνέχιση της στρατηγικής. Ο Σκορπιός παλεύει για την εκ βάθρων μεταμόρφωση και αυτή είναι μια πάλη που δεν δίνεται χαλαρά στην επιφάνεια. Μια πάλη που λίγοι τη βλέπουν και ακόμα λιγότεροι την καταλαβαίνουν.

Στο πρώτο απόσπασμα αναφέρθηκε η έλλειψη θάρρους στο να καλέσουμε άλλους στη ζωή μας. Τώρα, η ίδια έλλειψη αφορά στο να βγάλουμε προς τα έξω αυτό που καίει μέσα μας, «να φανεί ο λόγος». Σύμφωνα με τη θρησκευτική μας παράδοση «εν αρχή ην ο λόγος», αφού ο Θεός μ’ ένα λόγο δημιούργησε τον κόσμο. Ο λόγος λοιπόν δεν είναι «λόγια του αέρα» αλλά εξωτερίκευση μιας εσωτερικής διεργασίας που έχει προηγηθεί και μία πράξη δημιουργίας στον εξωτερικό κόσμο. Αν αυτή η διεργασία δεν εξωτερικευτεί, θα μείνει στο εσωτερικό σαν μια βραδυφλεγής βόμβα. Στο στάδιο του Καρκίνου, η «φωτιά στο αίμα» ήταν η άρνηση των άλλων, στον Σκορπιό είναι η εσωστρέφεια που δεν αφήνει να βγει τίποτα. Αιτία της εσωστρέφειας είναι ο φόβος της εγκατάλειψης του παλιού εαυτού, αφού ο Σκορπιός ξέρει πως μακριά από τα γνωστά και οικεία, υπάρχει μόνο ο «θάνατος». Αν τολμήσει να απομακρυνθεί, ξέρει ότι δεν θα ξαναγυρίσει. Ξέρει όμως επίσης, ότι μένοντας κλεισμένος στον εαυτό του, δεν θα βρει ποτέ ικανοποίηση. Αυτός ο φόβος είναι λευκός – άχρωμος, ίσως επειδή καλύπτει τελείως μια λευκή ζωή. Αν είχε κάποιο χρώμα, θα είχε ταυτότητα, θα ήταν πιο εύκολα αντιμετωπίσιμος. Θα άφηνε περιθώρια λειτουργίας ακόμα και αγνοώντας τον, ζώντας στις άλλες αποχρώσεις του ορατού φάσματος. Τώρα όμως καλύπτει τα πάντα, κάθε μόριο του σώματός μας. Αλλά δεν είναι κάτι άπιαστο και ασαφές. Είναι μια πραγματικότητα που μας ακολουθεί παντού σαν σκιά.

Ζώντας μέσα σε τόση υπερβολική εσωστρέφεια, είναι σημαντικό οι άλλοι να μπορούν να κάνουν το πρώτο βήμα για να δείξουν το ενδιαφέρον τους. Και δεν χρειάζονται τίποτα τρομερές εκδηλώσεις. Ένας Σκορπιός θα «πιάσει» κι ένα ανεπαίσθητο σήμα. Αν όμως δεν υπάρξει ούτε κι αυτό, τότε ο Σκορπιός θα πρέπει να θυμηθεί τον παραδοσιακό κυβερνήτη του, Άρη, και να διεκδικήσει αυτό που του αναλογεί. Χρησιμοποιώντας μάλιστα κάθε μέσο. Για το τελευταίο δεν θα πρέπει να υπάρχει αμφιβολία, αν σκεφτούμε ότι ο Πλούτωνας είναι ο κυβερνήτης και ο Άρης στη νυχτερινή κυριαρχία του.

Όμως το απόσπασμα που παραθέσαμε, ολοκληρώνεται με μια προτροπή να ανεβούμε στο «ύψος της φωτιάς» αν θέλουμε να δούμε την φλόγα της αλήθειας. Είναι η τρίτη φορά που αναφέρεται η φωτιά ενώ εμείς μιλάμε για τα ζώδια του Νερού. Αξίζει να πούμε κάτι παραπάνω στο σημείο αυτό. Καταρχήν, τα ζώδια του Νερού ακολουθούνται από αυτά της Φωτιάς. Η Φωτιά λοιπόν αποτελεί το επόμενο εξελικτικό στάδιο για το Νερό, έναν στόχο όπου πρέπει να φτάσει. Αν μιλήσουμε και λίγο παραπάνω με αστρολογικούς όρους, για κάποιον που γεννήθηκε με Ήλιο σε ζώδιο του Νερού, κάποια στιγμή της ζωής του, ο προοδευμένος Ήλιος θα μετακινηθεί στο επόμενο ζώδιο της Φωτιάς. Δεν πρόκειται να χαθεί η γενέθλια ιδιοσυγκρασία αλλά πλέον ο Ήλιος θα προσπαθεί να εκφραστεί και με το στοιχείο της Φωτιάς. Υπάρχει όμως και κάτι ακόμα. Σύμφωνα με την παραδοσιακή αντιστοιχία πλανητών στα ζώδια, ο Άρης είναι κυβερνήτης του Κριού και του Σκορπιού, ο Δίας είναι κυβερνήτης του Τοξότη και των Ιχθύων ενώ βέβαια τα δύο Φώτα είναι σε Λέοντα και Καρκίνο. Βλέπουμε δηλαδή ότι οι αρχαίοι είχαν βάλει κοινό κυβερνήτη σε ένα ζώδιο της Φωτιάς και ένα του Νερού (αν θεωρήσουμε Ήλιο και Σελήνη σαν δύο όψεις του ίδιου νομίσματος) διακρίνοντας έτσι κοινά χαρακτηριστικά. Συνεπώς, για έναν Σκορπιό, το να φτάσει στο «ύψος της φωτιάς» δεν είναι κάποιος άπιαστος στόχος. Θα πρέπει όμως να πετύχει την πλήρη μεταμόρφωση στο άλλο αρχαίο σύμβολό του, αυτό του αετού.

Οι Ιχθείς είναι το μεταβλητό ζώδιο το Νερού με κυβερνήτη τον Ποσειδώνα και παραδοσιακά το Δία. Με τους Ιχθείς βρισκόμαστε πια στο τέλος του ζωδιακού κύκλου, όπως επίσης και στο τέλος του χειμώνα. Έχοντας διανύσει πλέον όλο το ζωδιακό, η ανάπτυξή μας έχει ολοκληρωθεί σε προσωπικό και κοινωνικό επίπεδο. Αν τα έχουμε καταφέρει καλά, θα ξεκινήσουμε τον καινούργιο κύκλο από άλλη βάση κινούμενοι σπειροειδώς. Αν όχι, θα πρέπει να τον επαναλάβουμε από την αρχή. Σε κάθε περίπτωση όμως, το ζητούμενο πλέον είναι να βρούμε το θάρρος να εγκαταλείψουμε τα κεκτημένα, να αποσυρθούμε από αυτό που θεωρείται χειροπιαστή πραγματικότητα, ώστε να είμαστε έτοιμοι για μια καινούργια αρχή όσο πιο «καθαροί» γίνεται, με όσο το δυνατόν λιγότερες άγκυρες να μας δένουν στα περασμένα. Η μεταβλητή φύση και το στοιχείο του Νερού βοηθούν ιδιαίτερα ώστε να γλιστρήσουμε και να ανακαλύψουμε πιο λεπτές πλευρές τις ύπαρξής μας. Εκεί, το ταξίδι είναι συναρπαστικό αλλά και επικίνδυνο. Σε κάθε περίπτωση, η άνοιξη μας περιμένει.

Σύμβολο των Ιχθύων είναι τα δύο ψάρια που κινούνται σε διαφορετικές κατευθύνσεις. Καταρχήν από το σύμβολο τους λοιπόν, οι Ιχθείς κατατάσσονται στα διπλά ζώδια δείχνοντας μας ότι αποφεύγουν τους μονόδρομους και είναι ανοιχτοί σε όλα τα ενδεχόμενα. Τα ψάρια βέβαια παραπέμπουν στη θάλασσα και στο στοιχείο του Νερού. Η θάλασσα ενώνει απομακρυσμένα σημεία της στεριάς χωρίς όμως να δημιουργεί ένα σταθερό δρόμο πρόσβασης. Μόνο μια ρευστή επιφάνεια, συνεχώς μεταβαλλόμενη, όπου θα πρέπει κάποιος να κινηθεί με επιδεξιότητα για να φτάσει στον προορισμό του. Αν δεν τα καταφέρει, το πιθανότερο είναι να χαθεί μέσα στην απέραντη, γαλάζια έκταση.

Όπως η θάλασσα προσφέρει μια ρευστή ένωση ανάμεσα σε ξένα κομμάτια, έτσι και οι Ιχθείς μας θυμίζουν ότι σε κάποιο πιο λεπτό επίπεδο τα πάντα είναι ένα ενιαίο σύνολο. Τα τείχη που υψώνουμε γύρω από τα θλιβερά μας «εγώ» είναι μόνο οι παιδικές μας άμυνες, μνημείο της ανωριμότητάς μας. Οι Ιχθείς δεν χρειάζονται ούτε το καβούκι του Καρκίνου, ούτε το δηλητήριο του Σκορπιού. Κολυμπάνε ελεύθερα προς κάθε κατεύθυνση, φαινομενικά απροστάτευτοι. Αλλά το υγρό στοιχείο του Νερού, που πρόθυμα μοιράζονται με τον καθένα, είναι η μόνη προστασία που χρειάζονται. Η καταστροφή τους θα ήταν να βγουν από εκεί και να αναγκαστούν να ζήσουν στην σκληρή, πεζή και στερεή πραγματικότητα των υπολοίπων. Ζώντας μέσα στο Νερό, έχουν πρόσβαση στον πλούτο της αρχέγονης πηγής της ζωής. Για τους άλλους είναι ένας κόσμος ξένος, μακρινός και επικίνδυνος αλλά για τους Ιχθείς είναι ο μόνος κόσμος που έχει πραγματική αξία. Εκεί μπορούν να φτάσουν σε μια πραγματική κατανόηση του εξωτερικού κόσμου των φαινομένων. Αναγνωρίζοντας το πόσο διαφορετικοί είναι, αναπτύσσουν μια ακραία υποκειμενικότητα. Και τότε τα ταξίδι γίνεται πραγματικά επικίνδυνο αφού σιγά – σιγά κόβουν τα σχοινιά που τους συνδέουν με τους άλλους και βυθίζονται όλο και περισσότερο στον δικό τους κόσμο. Η απόδραση είναι γοητευτική αλλά μέσα στο υγρό στοιχείο δεν υπάρχουν στέρεοι δρόμοι επιστροφής. Άλλωστε, οι Ιχθείς δεν έχουν την προνοητικότητα του κοντορεβιθούλη που άφηνε πίσω του χαλικάκια. Συχνά δεν έχουν ούτε τη συμπαράσταση μιας Αριάδνης που θα τους έδινε το μίτο. Έτσι, ίσως βρεθούν μόνοι τους, γνωρίζοντας πολλά, χωρίς όμως να μπορούν να μοιραστούν τίποτα. Και αυτό είναι ένα ταξίδι χωρίς τέλος αφού πάντα θα κυνηγάνε το επόμενο ερέθισμα που θα κεντρίσει την φαντασία τους, που θα τους χαρίσει μία ακόμα στιγμή υπέρβασης της πεζής πραγματικότητας.

Οι Ιχθείς δεν κάνουν μεγάλη φασαρία, όχι επειδή δεν έχουν κάτι να πούνε αλλά συνήθως επειδή τους λείπει η μαχητικότητα που απαιτείται ώστε να ακουστούν αλλά και επειδή φοβούνται ότι θα γίνουν ελάχιστα κατανοητοί από έναν κόσμο που λειτουργεί σε άλλα μέτρα. Έτσι, συχνά επιλέγουν τη σιωπή προς τα έξω ενώ από μέσα τους η φαντασία οργιάζει. Είναι μια στάση που μπορεί εύκολα να παρεξηγηθεί, ακόμα και να προκαλέσει λύπηση για μια ζωή που φαινομενικά είναι κενή περιεχομένου, ένα λευκό χαρτί. Οι Ιχθείς όμως είναι το τελευταίο ζώδιο που χρειάζεται την αναγνώριση των άλλων, γι’ αυτό και κάνει ελάχιστα για να τη διεκδικήσει. Του αρκεί η πίστη στην εσωτερική του αλήθεια και η σιγουριά ότι κινείται σε χώρους όπου οι άλλοι ούτε καν έχουν πλησιάσει. Τη γνώση που αποκτούν εκεί, θα ήθελαν πολύ να τη μοιραστούν με τους άλλους αλλά, όπως είπαμε, αμφιβάλλουν πολύ για το αν θα γίνουν κατανοητοί. Έτσι, λυπούνται με τη σειρά τους όσους ζουν μέσα στον πεζό κόσμο των πέντε αισθήσεων χωρίς να γνωρίζουν τον πλούτο που υπάρχει γύρω τους. Αυτοί οι άνθρωποι δεν θα αποχτήσουν πότε πρόσβαση στον εσωτερικό κόσμο των Ιχθύων και θα μείνουν με την εντύπωση ότι δεν υπάρχει τίποτα κάτω από την ήρεμη επιφάνεια. Αν είχαν καταφέρει να κερδίσουν την εμπιστοσύνη των Ιχθύων, αν δηλαδή είχαν γίνει μέρος του κόσμου τους αποφεύγοντας την κριτική και προσφέροντας ένα σίγουρο στήριγμα με τον έξω κόσμο, τότε θα είχαν νοιώσει τις φουρτούνες που προκαλεί μια οργιώδης φαντασία ή τον κρότο της εσωτερικής έκρηξης.

Αυτή η στάση των Ιχθύων, η σχεδόν αποχή απ’ όσα συμβαίνουν στον κόσμο μας, είναι βέβαια δικαίωμά τους. Ο κάθε άνθρωπος μπορεί να διαλέξει που και πόσο παίξει, ανάλογα με το πόσο θέλει να ρισκάρει, τι οφέλη προσδοκά κλπ. Οι Ιχθείς δεν θα είχαν πρόβλημα να ρισκάρουν τα πάντα, αρκεί να έβρισκαν κάποιο νόημα στο παιχνίδι. Όμως, ένα παιχνίδι που παίζεται στο επίπεδο της υλικής πραγματικότητας, τους αφορά ελάχιστα. Είναι, στην κυριολεξία, σαν ψάρια έξω από το νερό. Θα προτιμήσουν την αποχή από το να παίξουν κάπου χωρίς να έχουν τίποτα να κερδίσουν. Θα προσπαθήσουν να κρατήσουν και όσα υλικά αποκτήματα έχουν, μόνο και μόνο επειδή δεν ξέρουν να τα διαχειριστούν και φοβούνται ότι θα τα χάσουν. Όχι ότι έχουν ιδιαίτερη σημασία για τους Ιχθείς αλλά τους βοηθάνε να νοιώσουν κάποια ασφάλεια, όταν δεν είναι σίγουροι για τον εαυτό τους, κάτι που συμβαίνει συχνά. Όμως, σε κάθε περίπτωση, ο πλούτος των Ιχθύων βρίσκεται στις εμπειρίες που συλλέγουν στον κόσμο της φαντασίας τους. Στην ικανότητα τους να γλιστράνε κάτω από την επιφάνεια και να φτάνουν σε περιοχές απρόσιτες για τους άλλους. Η ικανοποίησή τους είναι να γυρνάνε από εκεί όπου οι άλλοι ακόμα δεν έχουν ξεκινήσει για να πάνε. Και βέβαια, έχουν όλη την καλή διάθεσή να τους πάρουν από το χέρι και να τους δείξουν το δρόμο, να μοιραστούν μαζί τους όλη την εμπειρία τους χωρίς να προσδοκούν κάποιο όφελος. Αλλά θα πρέπει το παιχνίδι να γίνει με τους δικούς τους όρους. Θα πρέπει και οι άλλοι να αφεθούν και να βουλιάξουν μαζί τους. Διαφορετικά, θα μείνουν ξένοι για τον κόσμο τους.

Τα ψάρια δεν μπορούν να ζήσουν έξω από το νερό και οι Ιχθείς δεν μπορούν να ζήσουν σ’ έναν κόσμο όπου οι ευαισθησίες τους δεν γίνονται κατανοητές. Αν αισθανθούν να τους περιτριγυρίζει η πεζή πραγματικότητα και η σκληρότητα των ανθρώπων, θα φύγουν. Θα ψάξουν να βρουν τις συνθήκες όπου μπορούν να επιβιώσουν, έστω κι αν αυτό σημαίνει ότι θα αποσυρθούν στον εσωτερικό τους κόσμο ή ότι θα αναζητήσουν υποκατάστατα. Οι Ιχθείς δύσκολα θα σταθούν να δώσουν μια μάχη, ειδικά όταν οι άλλοι καθορίζουν τους όρους. Προτιμούν να «κλείσουν την αυλαία» και να αποσυρθούν. Χωρίς κανένα επιχείρημα, χωρίς να διεκδικήσουν τίποτα από την αλήθεια τους. Χωρίς να μοιραστούν κάτι με όσους κρίνουν ότι δεν θα μπορέσουν να καταλάβουν. Θα αποδεχτούν ακόμα και τη βιαστική άποψη ότι δεν συμβαίνει τίποτα στην άχρωμη ζωή τους, όταν ξέρουν ότι ο άλλος δεν μπορεί να δει τίποτα κάτω από τη λευκή επιφάνεια. Βέβαια, θα ήθελαν να μπορούσε να δει. Όπως είπαμε, είναι πολύ πρόθυμοι να τον πάρουν από το χέρι και να τον ξεναγήσουν στον κόσμο τους. Αλλά θα πρέπει και ο άλλος να είναι δεκτικός σε κάτι τέτοιο. Οι Ιχθείς πάντα ελπίζουν ότι θα βρουν συμπαραστάτες στα μακρινά ταξίδια τους. Μπορεί οι περισσότεροι να τους θεωρούν αφελείς αλλά αυτή η πίστη είναι από τα ισχυρότερα εφόδια τους. Χωρίς αυτήν θα έμεναν για πάντα στον κόσμο τους ή θα προσπαθούσαν να ζήσουν σ’ ένα κόσμο ξένο, φυσικά χωρίς επιτυχία. Τώρα, πηγαινοέρχονται απευθύνοντας ανοιχτή πρόσκληση σε όποιον θέλει να τους ακολουθήσει. Και, όπως είπαμε, το ταξίδι είναι ιδιαίτερα γοητευτικό.

Επίλογος

Κλείνοντας αυτό το αφιέρωμα στα ζώδια του Νερού με άξονα ένα τραγούδι, να πούμε ότι μια ζωή εν λευκώ δεν είναι απαραίτητα μια άχρωμη ζωή. Μπορεί να είναι και μια ζωή απόλυτης (εν λευκώ) εμπιστοσύνης, όχι βέβαια σε εξωτερικές επιταγές αλλά στην εσωτερική φωνή που τα ζώδια του Νερού έχουν μάθει ενστικτωδώς να ακούνε. Στα «ηρωικά» χρόνια της μοντέρνας ζωγραφικής, δηλαδή στις αρχές του 20ου αιώνα, και συγκεκριμένα το 1918, ο ρώσος ζωγράφος Kazimir Malevich είχε εκθέσει έναν πίνακα με τίτλο «Λευκό σε Λευκό». Ο τίτλος περιγράφει απόλυτα τον πίνακα και σ’ ένα σημείωμα του ένα χρόνο αργότερα ο Malevich έγραφε ότι έχει ξεπεράσει την έγχρωμη επένδυση του ουρανού και μας καλούσε να κολυμπήσουμε στη λευκή, ελεύθερη άβυσσο. Φυσικά, ήταν γεννημένος με Ήλιο στους Ιχθείς.

Δημήτρης Αντωνιάδης