Η αστρολογία των Μάγιας

Ένας υψηλός πολιτισμός γεννήθηκε, περίπου 2.000 χρόνια αργότερα από αυτούς της Ασίας, στην Μεσοαμερική, το σημερινό Μεξικό και την Κεντρική Αμερική.

Όπως ήταν αναμενόμενο, ένα είδος αστρολογίας εμφανίστηκε νωρίς και συνέχισε να εξελίσσεται στο πέρασμα των αιώνων. Δεν φαίνεται να υπήρξαν σημαντικές εξωτερικές επιδράσεις ώστε να τροποποιήσουν την ανάπτυξή της, μέχρι την άφιξη των Ισπανών πριν από πεντακόσια χρόνια, όταν οι Μάγια ήταν σε κατάσταση παρακμής και οι Αζτέκοι ήταν στο απόγειο της αυτοκρατορίας τους.

Τα αποτελέσματα της ισπανικής εισβολής στη γηγενή αστρολογία ήταν καταστροφικά. Οι καθολικοί καλόγεροι βάλθηκαν να εξαλείψουν συστηματικά τα παραδοσιακά ήθη και έθιμα, ώστε να αντικατασταθούν από χριστιανικά. Ο λοιμός αποδεκάτισε τον πληθυσμό, εξαλείφοντας σχεδόν όλους όσους ήταν γνώστες των αστρολογικών παραδόσεων. Το χειρότερο από όλα είναι πως κάηκαν και τα περισσότερα βιβλία. Μόνο λίγα κειμήλια, μερικά βιβλία και η προφορική παράδοση διατήρησαν ζωντανή την πραγματικά εγγενή αμερικανική αστρολογία.

Το κλειδί για την κατανόηση της αστρολογικής παράδοσης της Μεσοαμερικής, είναι η αντίληψη ότι ο χρόνος -και όχι μόνο ο χώρος- μπορεί να είναι σημάδι ή να κατέχει συμβολική αξία. Η δυτική αστρολογία, κυρίως αυτή της Μεσοποταμίας, έντονα τροποποιημένη από τους Έλληνες, είναι χωρική. Έχουμε αστερισμούς που υπολογίζονται σε σχέση με τα άστρα, οίκους που μετρούνται σε σχέση με τον ορίζοντα και τον μεσημβρινό και όψεις που υπολογίζουν την απόσταση μεταξύ των πλανητών.

Ενώ είναι αλήθεια πως ορισμένα στοιχεία της δυτικής αστρολογίας συνδυάζουν τόσο τον χρόνο όσο και τον χώρο, στο μεγαλύτερο μέρος της όμως είναι χωροταξική. Στην μεσοαμερικανική αστρολογία, ο χρόνος χρησιμεύει ως σημάδι. Η βασική μονάδα μιας μέρας, μιας περιστροφής της γης γύρω από τον εαυτό της, αποτελεί το θεμέλιο πάνω στο οποίο βασίζονται οι άλλες μονάδες, συμπεριλαμβανομένων των σημαντικών 13 ημερών του κάθε ζωδίου.

Τα 20 ημερήσια ζώδια

Οι αρχαίοι Μάγια και οι Αζτέκοι, υπολόγιζαν τις ημέρες σε σετ των είκοσι. Όπως στον δυτικό πολιτισμό δόθηκαν, -στις περισσότερες γλώσσες- ονόματα από τους επτά ορατούς πλανήτες στις επτά ημέρες της εβδομάδας, η αρχαίοι Μεσοαμερικάνοι έδωσαν συμβολικά ονόματα στις είκοσι ημέρες της δικής τους εβδομάδας. Επίσης, όπως συμβαίνει με την δική μας εβδομάδα, η σειρά των είκοσι ημερών επαναλαμβάνεται αέναα. Ορισμένοι αναγνώστες ίσως γνωρίζουν πως για μεγάλο χρονικό διάστημα της Δυτικής ιστορίας, θεωρείτο ότι η μέρα της εβδομάς που γεννήθηκε κάποιος, είχε σημαντική αστρολογική επίδραση.

Για παράδειγμα, σκεφτείτε τι λέγεται για τους σαββατογεννημένους. Η έννοια εδώ, και το ίδιο ισχύει για τους Αζτέκους και τους Μάγιας, ήταν ότι την ημέρα που γεννηθήκατε, σφραγίζει κατά κάποιο τρόπο την προσωπικότητα σας. Η μόνη διαφορά είναι ότι οι Μεσοαμερικάνοι εξέλιξαν αυτή την ιδέα πολύ περισσότερο. Συνδύασαν τα 20 ημερήσια ζώδια με κύκλους των δεκατριών (20 x 13 = 260) και κατέληξαν σε αυτό που αποκαλείται ιερό αστρολογικό ημερολόγιο 260-ημερών του αρχαίου Μεξικού. Το όνομα των Μάγιας για αυτό το ημερολόγιο ήταν Τζόλκιν (Tzolkin).

Το αστρολογικό ημερολόγιο 260-ημερών προέρχεται από τα βάθη του παρελθόντος του αρχαίου Μεξικού. Για πάνω από 2.000 χρόνια οι μεσοαμερικάνοι αστρολόγοι διατήρησαν ευλαβικά, ζωντανή και σταθερή την καταμέτρηση των 260 ημερών. Όταν εορταζόταν η πρώτη ημέρα των είκοσι ζωδίων στην πρωτεύουσα των Αζτέκων Tenochtitlan, το ίδιο εορτάζονταν επίσης και στη μακρινή γη των Μάγιας. Η αντιστοιχία μεταξύ αυτού του αστρολογικού ημερολογίου και του χριστιανικού ημερολογίου, έχει στοιχειοθετηθεί από αρχαιολόγους και αρχαίους αστρονόμους και μπορείτε να έχετε πρόσβαση στους πίνακες αυτούς (βλ. το βιβλίο How to Practice Mayan Astrology από τους Barry C. Orr, Bear & Company, 2007) ή μέσω διαδικτύου (Mayan Astrology Report υλικό που προσφέρεται από την σελίδα Astrology.com).

Κατά τη γνώμη του συγγραφέα, οι αρχαίοι Μεσοαμερικάνοι αστρολόγοι είχαν ανακαλύψει δύο «βιορυθμούς» με μεγάλη σημασία για την ανθρωπότητα, τους ρυθμούς των 20 και 13 ημερών, οι οποίοι έρχονται σε επαφή μεταξύ τους μόνο μία φορά κάθε 260 ημέρες.

Τα 20 ημερήσια ζώδια είναι το κλειδί για ολόκληρο σχεδόν τον Μεσοαμερικανικό συμβολισμό. Οι ποιότητές τους προβάλλονται και σε άλλες μετρήσεις, ομοίως όπως τα ζώδια στη Δυτική αστρολογία προβάλλουν την βασική τους σημασία στους οίκους. Η σύντομη σκιαγράφηση παρακάτω βασίζεται εν μέρει σε πρωτογενείς πηγές, κυρίως όμως σε γραπτά από την εποχή μετά την κατάκτηση από τους Ισπανούς, και εν μέρει σε προσωπικές παρατηρήσεις.

Όπως θα παρατηρήσετε, κάθε ζώδιο συνδέεται μ’ ένα από τα τέσσερα σημεία του ορίζοντα και εξυπηρετούν τον ίδιο σχεδόν σκοπό όπως και τα στοιχεία Φωτιά / Αέρας / Γη / Νερό στην Δυτική αστρολογία. Η Ανατολή συμβολίζει την πρωτοβουλία, ο Βορράς το μυαλό, η Δύση τις σχέσεις και τις συναναστροφές, και ο Νότος τα αισθήματα και τα συναισθήματα. Το όνομα στην γλώσσα των Μάγιας για κάθε ζωδιακή ημέρα σημειώνεται πριν από την κατεύθυνση.

Εκτός από τις κατευθύνσεις, υπάρχουν κι άλλες λεπτές αποχρώσεις στη σειρά των ημερίσιων ζωδίων . Τα πρώτα τέσσερα ζώδια, αρχίζοντας με τον κροκόδειλο, ολοκληρώνουν μία πλήρη περιστροφή των τεσσάρων σημείων του ορίζοντα και φαίνεται να σηματοδοτούν τα τέσσερα στάδια της προσωπικής και ατομικής ανάπτυξης. Κάθε ένα από αυτά τα ζώδια δείχνει πολύ βασικά πρότυπα ή προσωπικά θέματα. Ο δεύτερος κύκλος των τεσσάρων σημείων, αρχίζοντας από φίδι, φαίνεται να ασχολείται με τον κοινωνικό κόσμο των σχέσεων.

Το Νερό ξεκινάει τον επόμενο κύκλο και φαίνεται να συμβολίζει την εξέλιξη των συναισθημάτων και των συγκινήσεων. Ο κύκλος του Καλαμιού επικεντρώνεται στην διάνοια και τον κόσμο του νου. Ο τελευταίος από τους πέντε κύκλους, που αρχίζει με τον Σεισμό, φαίνεται να ασχολείται με την συμφιλίωση του ανθρώπου με τον κόσμο, με μια ιδεαλιστική ή πνευματική έννοια. Χρησιμοποίησα τη λέξη «φαίνεται» παραθέτοντας αυτά τα πέντε επίπεδα ή φάσεις, διότι η διάκριση αυτή είναι δική μου παρατήρηση, δεν βρέθηκε γραμμένη σε κάποια κείμενα.

Οι περίοδοι 13-ημερών ή TRECENAS

Όπως προαναφέρθηκε, τα ημερήσια ζώδια υπολογίζονται επίσης σε 13 περιόδους, εντός του συνολικού πλαισίου των 260 ημερών. Αυτές οι περίοδοι των 13-ημερών ονομάζονται trecenas. Ξεκινώντας από το πρώτο ημερήσιο-ζώδιο, 1-Κροκόδειλος, επισυνάπτονται αριθμοί σε κάθε ημέρα έως ότου να φτάσει στο 13-Καλαμιά. Την επόμενη ημέρα, η Πάρδαλις, έγινε 1- Πάρδαλις και ακολουθείτο από το 2-Αετός, κλπ. Μετά από 20 κύκλους των 13 αριθμών, οι 260 ημέρες ολοκληρώνονταν. Η διευθέτηση αυτή παράγει μια δεύτερη σειρά ημερήσιων-ζωδίων, εάν πάρει κανείς όλα τα ζώδια που αρχίζουν με τον αριθμό ένα με τη σειρά εμφάνισής τους.

Αυτό που έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τους αστρολόγους εδώ, είναι ότι αυτοί οι 13 περίοδοι των ημερίσιων ζωδίων, που το καθένα ξεκινά με τον αριθμό 1 και ονομάζεται με το ζώδιο που ξεκινά την περίοδο, χρησιμοποιήθηκαν για να οριοθετήσουν κοσμικά γεγονότα, όπως εκλείψεις και συνόδους. Για παράδειγμα, όταν αρχίζει μια περίοδος 13-ημερών με την ημέρα 1-Νερό, και αυτό σχετίζεται με μια συγκεκριμένη ημερομηνία (για παράδειγμα, 21, Δεκεμβρίου 2010 – 2 Ιανουαρίου 2011), οι γενικές τάσεις του κόσμου θα ευθυγραμμίζονται με αυτό το ζώδιο και οποιαδήποτε σημαντική πλανητική δραστηριότητα θα κριθεί επίσης ανάλογα με αυτήν την επιρροή.

Με άλλα λόγια, εδώ είναι ένα στοιχείο της αστρολογίας των Μάγιας που η Δυτική αστρολογία μπορεί να θέλει να εξετάσει με μεγαλύτερη προσοχή. Ανεξάρτητοι ερευνητές για το θέμα αυτό συγκλίνουν ως προς το αποτελέσματα πώς αυτοί οι περίοδοι 13-ημερών, είναι τμήματα του χρόνου. Από την άποψη της προσωπικότητας, το trecena στο οποίο ένα άτομο γεννιέται, φαίνεται να υποδεικνύει παρόμοιες ιδιότητες με εκείνες που περιγράφονται από τη Σελήνη στη Δυτική αστρολογία. Η περίοδος 13-ημερών σκιαγραφεί ενστικτώδεις, ενδεχομένως υποσυνείδητες, ποιότητες της προσωπικότητας. Δείχνει τα βαθύτερα ένστικτα και τους πόθους ενός ατόμου.

Άλλα στοιχεία

Ο συνδυασμός του ημερήσιου ζωδίου και η περίοδος 13-ημερών, δίνει μια αρκετά ολοκληρωμένη περιγραφή της προσωπικότητας, ίσως το ίδιο καλή ή ακόμα και καλύτερη από ό, τι ο δυτικός των 12 ζωδίων. Θα πρέπει να επισημάνουμε ότι τα δύο αυτά στοιχεία αποτελούν μόνο την μερική ανακατασκευή αυτού που ήταν κάποτε ένα πολύ πιο σύνθετο σύστημα. Υπάρχουν άλλες στοιχειώδεις αρχές που έχω αναπτύξει, με σκοπό να σχηματίσω μια πιο ολοκληρωμένη ανασυγκρότηση του συστήματος της αστρολογίας των Μάγιας:

Οι Άρχοντες της νύχτας: Ένας κύκλος εννέα ημερών που «έτρεχε» ταυτόχρονα με τα ημερήσια ζώδια. Κάθε ημέρα συνδεόταν με μια συγκεκριμένη θεότητα (Άρχοντας). 

Ο Ετήσιος Κύκλος: Κάθε έτος-365 ημερών στο αστικό ημερολόγιο των Μάγιας, συνδεόταν με έναν κατευθυντικό και αριθμητικό συμβολισμό, που επηρέαζε τον χαρακτήρα αυτών που γεννήθηκαν μέσα στο εν λόγω έτος.

Ο κύκλος της Αφροδίτης: Οι Μάγια παρατηρούσαν προσεκτικά την Αφροδίτη και σημείωναν τη θέση του πλανήτη στον κύκλο 584 ημερών που διαγράφει. Συνέδεαν τις διάφορες φάσεις της Αφροδίτης (αυγερινός, αποσπερίτης, κ.λπ.) με ορισμένα γεγονότα από τον μύθο του Quetzalcoatl και συγκεκριμένα συμβάντα στη γη.

Το Mayan Astrology Report, περιλαμβάνει περιγραφές προσωπικότητας, με βάση τους ανωτέρω παράγοντες που υπολογίζονται σύμφωνα με την ημερομηνία γέννησης του ατόμου. Μπορείτε να μάθετε περισσότερα σχετικά με αυτό το υλικό, στο βιβλίο μου How To Practice Mayan Astrology (γραμμένο μαζί με τους Barry C. Orr, Bear & Company, 2007).

Ένα σημαντικό ερώτημα είναι πότε, κατά τη διάρκεια της ημέρας, αρχίζουν να έχουν επιρροή τα ημερήσια ζώδια στην προσωπικότητα. Όπως προκύπτει από την εμπειρία, η μετάβαση από το ένα ημερήσιο ζώδιο στο άλλο αρχίζει γύρω στο ηλιοβασίλεμα με βάση την κεντρική ώρα Αμερικής. Υπάρχουν κάποιες ιστορικές ενδείξεις ότι οι Αζτέκοι και οι Μάγια άρχιζαν σημαντικές τελετές κατά το ηλιοβασίλεμα, γεγονός που υποδηλώνει πως ήταν ένα σημείο αλλαγής για αυτούς. Ο συγγραφέας αλλά και άλλοι, έχουν επίσης παρατηρήσει πως οι περισσότεροι άνθρωποι που γεννήθηκαν μετά το ηλιοβασίλεμα, εκδηλώνουν τις ιδιότητες του ημερησίου ζωδίου το οποίο ξεκινά τα μεσάνυχτα της επόμενης μέρας.

Αν και αυτό το ζήτημα δεν έχει εντελώς διευθετηθεί, συνιστάται στα άτομα που γεννήθηκαν μετά το ηλιοβασίλεμα, να θεωρούν ως ημερήσιο ζώδιο τους αυτό της επόμενης μέρας. Όσοι γεννήθηκαν σε μεγάλη απόσταση από τη ζώνη ώρας του Μεξικού, η οποία είναι η βάση της κεντρικής ώρας Αμερικής, μπορεί να θέλουν να μετατρέψουν τον χρόνο γέννησής τους στην εν λόγω ζώνη και στη συνέχεια να καθορίσουν το ημερήσιο ζώδιο τους. Οι άνθρωποι που γεννήθηκαν στην Κεντρική Ευρώπη πρέπει ν’ αφαιρούν 6 ώρες και εκείνοι που γεννήθηκαν στην Ανατολική Ασία ν’ αφαιρούν μέχρι 16 ώρες, και μπορεί να μετατεθεί η γέννησή τους ακόμα και στην προηγούμενη μέρα.

Συμπέρασμα

Τα ημερήσια ζώδια φαίνεται να επηρεάζουν έντονα την προσωπικότητα. Η γέννηση που συμβαίνει σ’ ένα συγκεκριμένο ημερήσιο ζώδιο δέχεται την σφραγίδα του, καθώς και αυτήν της περιόδου 13-ημερών που ισχύει εκείνη την ώρα. Οι προσωπικότητες που περιγράφονται με την χρήση των ημερησίων ζωδίων είναι ιδιαίτερα εύστοχες, ίσως περισσότερο από αυτήν που χρησιμοποιεί τα απλά ηλιακά ζώδια. Η επίδραση των ημερησίων ζωδίων φαίνεται να είναι ηλιακού χαρακτήρα, με άλλα λόγια το ημερήσιο ζώδιο δείχνει άμεση ταυτότητα ενός προσώπου και επηρεάζει χαρακτηριστικές συμπεριφορές του.

Η περίοδος των 13-ημερών, φαίνεται πως υποδηλώνει μια πιο λεπτή επιρροή, κατ’ ουσίαν, τον σεληνιακό χαρακτήρα. Τα ένστικτα ενός ατόμου και οι φυσικές του ιδιότητες, τα οποία λειτουργούν χωρίς ορθολογική συνείδηση, φαίνεται να προκύπτουν από τη δευτερεύουσα αυτή επιρροή. Έχει διατυπωθεί η άποψη μου ότι το ημερήσιο ζώδιο δηλώνει ποιο είναι άτομο, η περίοδος των 13-ημερών υπογράφει το ποιος επιθυμεί να είναι. Αν και υπάρχουν μια σειρά άλλων παραγόντων που συνθέτουν το ωροσκόπιο των Μάγιας ενός ατόμου, αυτοί οι δύο φαίνεται να είναι οι πιο σημαντικοί, όσο σημαντικοί είναι ο Ήλιος και η Σελήνη στη δυτική αστρολογία.

Το που ακριβώς θα μας οδηγήσει η μελέτη της αστρολογίας των Μάγιας είναι αβέβαιο. Πιθανότατα, τα στοιχεία του συστήματος θα βρουν την θέση τους στη δημιουργία ενός μελλοντικού παγκόσμιου αστρολογικού συστήματος. Προς το παρόν, αυτή η παράδοση προκαλεί τους εξερευνητές των συμβολισμών, των αριθμών και των κοσμικών ρυθμών, να την εξερευνήσουν. Πολλά στοιχεία εξακολουθούν να παραμένουν κρυφά.