0 0 votes
Article Rating

Ο Αρθούρος Ρεμπώ (Arthur Rimbaud) υπήρξε πολύ σημαντικός γάλλος ποιητής του 19ου αιώνα που άσκησε σημαντική επίδραση στη μοντέρνα ποίηση. Χαρακτηρίστηκε ένας από τους «πατέρες του μοντερνισμού», επηρέασε και ενέπνευσε το κίνημα του υπερρεαλισμού, της γενιάς των μπήτ, διάσημους καλλιτέχνες και διανοούμενους του 20ου αιώνα αλλά και τους εξεγερμένους φοιτητές του Μάη του ’68. Ο Αλπερ Καμύ τον είχε χαρακτηρίσει «ποιητή της εξέγερσης» για τον αντισυμβατικό χαρακτήρα της ζωής και του έργου του.

Όλα αυτά ίσως δεν θα ήταν αρκετά για να ασχοληθούμε μαζί του αλλά η περίπτωσή του έχει ένα ιδιαίτερο ενδιαφέρον: Ο ίδιος εξέδωσε μόλις ένα λογοτεχνικό έργο και στα 20 του χρόνια εγκατάλειψε οριστικά τη λογοτεχνία για να γίνει τυχοδιώκτης στην Αφρική, ασκώντας διάφορα επαγγέλματα, με πιο πετυχημένο αυτό του εμπόρου όπλων. Τι άνθρωπος ήταν αυτός που με μόλις ένα έργο άσκησε τόση επίδραση στη λογοτεχνία έναν αιώνα αργότερα; Τι πρώιμη έκρηξη ήταν αυτή που τον έκανε να δώσει όλη την καλλιτεχνική του δημιουργία τόσο νωρίς και μετά να μη μείνει τίποτα; Τι μετάλλαξη έπαθε ξαφνικά ώστε από την αναζήτηση των καλλιτεχνικών παραισθήσεων να στραφεί στο κυνήγι του χρήματος; Ας ελπίσουμε ότι η αστρολογία θα μας βοηθήσει να καταλάβουμε λίγο καλύτερα αυτόν τον κομήτη που έλαμψε εκτυφλωτικά στη σκοτεινή και βαριά ατμόσφαιρα της λογοτεχνίας του 19ου αιώνα.

Το κείμενο που ακολουθεί χωρίζεται σε τέσσερις ενότητες και στην αρχή της κάθε ενότητας αναφέρεται μια στροφή από το ποίημα / αφιέρωμα στον Ρεμπώ του μεγάλου μας ποιητή Νίκου Γκάτσου. Το ποίημα έχει τίτλο «Το μεθυσμένο καράβι» και έχει μελοποιηθεί από τον Μάνο Χατζιδάκι. Στο τέλος του άρθρου έχουμε την ευκαιρία να το ακούσουμε. Το ποίημα αναφέρεται σε ποίημα του ίδιου του Ρεμπώ με τον ίδιο τίτλο και μια στροφή από το ποίημα αυτό κλείνει την κάθε ενότητα.

Νομίζω είναι ό,τι καλύτερο για να δοθεί η απαιτούμενη ποιητική νότα στο άρθρο, καθώς επίσης και να μπούμε στο κλίμα και στον κόσμο αυτού του σκοτεινού ποιητή. Να σημειώσουμε βέβαια ότι το ποίημα του Ν.Γκάτσου αποτελείται από 4 στροφές κι έτσι θα αναφερθεί στο σύνολό του, ενώ από το «Το Μεθυσμένο Καράβι» του Αρθούρου Ρεμπώ αναφέρονται μόνο 4 στροφές από τις συνολικά 25.

Το άρθρο αυτό εντάσσεται σ’ ένα κάπως ιδιότυπο αφιέρωμα στην είσοδο του Ποσειδώνα στους Ιχθείς, με τη μελέτη προσωπικοτήτων που γεννήθηκαν στα μέσα του 19ου αιώνα κι έχουν στο γενέθλιο χάρτη τους τον πλανήτη του ονείρου και των ψευδαισθήσεων στη θέση της κυριαρχίας του. Έτσι, πριν ένα χρόνο είχαμε αναφερθεί στον έλληνα γλύπτη Γιαννούλη Χαλεπά και όπως και τότε ας κάνουμε και τώρα την ευχή, το καινούργιο πέρασμα του Ποσειδώνα από τους Ιχθείς να βοηθήσει ώστε να γεννηθούν προσωπικότητες που θα χαράξουν αντίστοιχες πρωτοπορίες. Κάτι που φαίνεται να χρειαζόμαστε απεγνωσμένα. Παράλληλα, επειδή ευαίσθητες, ποσειδώνιες ψυχές γεννιούνται σε κάθε εποχή, όπως το προηγούμενο άρθρο, έτσι κι αυτό, είναι αφιερωμένο σ’ αυτές.

 

Λίγα Λόγια για τη Ζωή και το Έργο του

Αρθούρε Ρεμπώ απόψε θα μπω
στο μαύρο μεθυσμένο σου καράβι
μακριά ν’ ανοιχτώ σε κύκλο φριχτό
που ο κόσμος δεν μπορεί να καταλάβει

(Νίκος Γκάτσος από «Το Μεθυσμένο Καράβι»)

 

Ο Αρθούρος Ρεμπώ γεννήθηκε στις 20 Οκτωβρίου 1854 στην αγροτική πόλη Σαρλβίλ της Γαλλίας. Τα παιδικά του χρόνια δεν ήταν εύκολα αφού όταν ήταν μόλις 6 χρονών, ο πατέρας του, που ήταν αξιωματικός του στρατού, εγκατέλειψε την οικογένειά του και ο ίδιος μαζί με τα αδέρφια του μεγάλωσαν με την αυστηρή και ιδιότροπη μητέρα τους. Ωστόσο από πολύ μικρός έδειξε την κλίση του στα γράμματα. Σαν μαθητής κέρδισε πολυάριθμα βραβεία, αριστεία και επαίνους, παρέκαμψε την έκτη τάξη του δημοτικού μεταπηδώντας από την πέμπτη τάξη κατευθείαν στην πρώτη γυμνασίου και είδε ποιήματά του να δημοσιεύονται σε εφημερίδα σε ηλικία μόλις 11 χρονών.

Στο σχολείο συνάντησε και τον πρώτο μέντορα του, το δάσκαλο Ζορζ Ιζαμπάρ που φρόντισε για τη λογοτεχνική του μόρφωση. Όμως, ο γαλλογερμανικός πόλεμος του 1870 είχε σαν αποτέλεσμα να κλείσει το σχολείο κι έτσι να δοθεί πρόωρο τέλος στη σχολική εκπαίδευση του Ρεμπώ. Επίσης, αναγκάστηκε να αποχωριστεί το δάσκαλο του που έφυγε από την πόλη, κάτι που φαίνεται πως τον επηρέασε αφού άρχισε να έχει και ο ίδιος τάσεις φυγής. Έτσι, πριν ακόμα κλείσει τα 16 του χρόνια αρχίζει την περιπλάνησή του φεύγοντας για το Παρίσι χωρίς να έχει λεφτά ούτε για το εισιτήριό του, με αποτέλεσμα να βρεθεί στη φυλακή. Τους επόμενους μήνες έμεινε στο σπίτι του Ιζαμπάρ, επέστρεψε για λίγο στη μητέρα του, πέρασε από διάφορες πόλεις του Βελγίου και βρέθηκε ξανά στο Παρίσι όταν η πόλη έβραζε από την εξέγερση της Κομμούνας, στην οποία φαίνεται να συμμετείχε αφού σε μια έκθεση της αστυνομίας χαρακτηρίζεται σαν «μέλος των ατάκτων της Κομμούνας».

Εκείνη την περίοδο ξεκίνησε και το λογοτεχνικό του έργο για το οποίο έγινε αργότερα γνωστός. Αυτό δεν αφορά μόνο τη συγγραφή ποιημάτων αλλά και μιας επιστολής στον Πωλ Ντεμενύ τον Μάιο του 1871, στην οποία περιέγραψε το ποιητικό του όραμα, αναφερόμενος στο ρόλο του ποιητή ως «προφήτη / οραματιστή» και της ίδιας της ποίησης ως ένα μέσο που θα ξεπερνούσε την πραγματικότητα. Η επιστολή αυτή είναι γνωστή σαν η επιστολή του προφήτη ή οραματιστή (ανάλογα με το πια απόδοση στα ελληνικά του γαλλικού όρου voyant προτιμάτε). Αξίζει να αναφέρουμε ένα χαρακτηριστικό απόσπασμα από την επιστολή αυτή

«Ο ποιητής γίνεται οραματιστής με μια μακρά, απέραντη και λογικευμένη απορύθμιση όλων των αισθήσεων. Όλων των μορφών έρωτα, οδύνης, τρέλας. Ψάχνει ο ίδιος, εξαντλεί μέσα του όλα τα δηλητήρια, για να κρατήσει μόνο την πεμπτουσία τους. Άφατο μαρτύριο, όπου έχει ανάγκη από όλη του την πίστη, από όλη την υπεράνθρωπη δύναμή του, όπου γίνεται, ανάμεσα σε όλους, ο μέγας ασθενής, ο μέγας εγκληματίας, ο μέγας καταραμένος – και ο ύψιστος Σοφός!»

 

Καθοριστικό ρόλο στη ζωή του Ρεμπώ έπαιξε η γνωριμία του με τον ποιητή Πωλ Βερλαίν. Εγκαταστάθηκε στο σπίτι του στο Παρίσι και συνδέθηκε σεξουαλικά μαζί του. Η σχέση Ρεμπώ και Βερλέν μεταφέρθηκε το 1995 στη μεγάλη οθόνη με την ταινία Total Eclipse (στην Ελλάδα κυκλοφόρησε σαν “Καταραμένη Σχέση”), με πρωταγωνιστή τον Λεονάρντο Ντι Κάπριο. Ας δούμε κάποιες χαρακτηριστικές σκηνές στο trailer της ταινίας.

Ο Ρεμπώ μπήκε πολύ νεαρός στους κύκλους των ποιητών του Παρισιού αλλά το νεαρό της ηλικίας του δεν τον εμπόδισε να προκαλεί με τον έκλυτο βίο του. Είναι χαρακτηριστική η περιγραφή του ποιητή Λεόν Βαλάντ τον Οκτώβριο του 1871

«Μεγάλα χέρια, μεγάλα πόδια, αληθινά παιδικό πρόσωπο που θα μπορούσε κάλλιστα να ανήκει σε δεκατριάχρονο, βαθυγάλανα μάτια, μάλλον άγρια παρά συνεσταλμένα – αυτός είναι ο νεαρός που με τη φαντασία του, τις εκπληκτικές δυνατότητες και την αχρειότητά του έχει συναρπάσει ή φοβίσει όλους τους φίλους μας.»

 

Η αντικοινωνική και προκλητική συμπεριφοράς του πολύ γρήγορα έπαψαν να γίνονται ανεκτές από τη συντηρητική κοινωνία της εποχής, που φαίνεται πως ένιωθε ιδιαίτερη απώθηση προς αναρχικούς και ομοφυλόφιλους. Και ο Ρεμπώ ήταν και τα δυο. Έτσι, ξαναγύρισε για κάποιο διάστημα στο σπίτι της μητέρας του μετά από παρότρυνση του Βερλαίν που επιθυμούσε να σώσει τον γάμο του, ο οποίος είχε οδηγηθεί σε διάλυση εξαιτίας της ερωτικής σχέσης μαζί του.

Αλλά αυτό δεν κράτησε πολύ και λίγο αργότερα Ρεμπώ και Βερλαίν φεύγουν μαζί για Βέλγιο και Λονδίνο όπου συγκατοικούν. Η σχέση τους υπήρξε αρκετά προβληματική, με τον Βερλαίν κάποια στιγμή να φεύγει για το Βέλγιο και τον Ρεμπώ να συγκατοικεί μ’ έναν άλλον ποιητή, τον Ζερμαίν Νουβώ, αλλά να ξαναβρίσκεται με τον Βερλαίν στις Βρυξέλλες το καλοκαίρι του 1873, όπου σε κατάσταση μέθης ο Βερλαίν τον πυροβολεί και τον τραυματίζει στο χέρι. Η τελευταία τους συνάντηση ήταν στη Στουτγάρδη στις αρχές του 1875 όπου και ο Ρεμπώ παρέδωσε στον Βερλαίν μια συλλογή ποιημάτων που ο τελευταίος θα εκδώσει πολύ αργότερα, το 1886, με τον τίτλο «Εκλάμψεις» χωρίς να έχει τη συγκατάθεση του Ρεμπώ. Αυτό που ξέρουμε σίγουρα είναι ότι από τις αρχές του 1875 ο ίδιος δεν ασχολήθηκε ξανά με την ποίηση.

Όπως είπαμε και στην αρχή, ο ίδιος ο Ρεμπώ εξέδωσε μόλις ένα λογοτεχνικό έργο, κυρίως αυτοβιογραφικό, με τον τίτλο «Μια Εποχή στην Κόλαση». Η συγγραφή του έγινε το καλοκαίρι του 1873, κυρίως σε διαστήματα που έμενε στο σπίτι της μητέρας του, και η έκδοση τον Οκτώβριο του ίδιου έτους με χρήματα της μητέρας του. Είναι χαρακτηριστικό ότι είχε παραγγείλει 500 αντίτυπα αλλά πλήρωσε και παρέλαβε μόνο τα 10 τα οποία και μοίρασε σε γνωστούς.

Το έργο αυτό βέβαια έμεινε για πολύ καιρό στην αφάνεια αλλά για την επίδρασή του αρκεί να πούμε ότι μέχρι πρόσφατα έχουν μελοποιηθεί αποσπάσματα ακόμα και στην χώρα μας, παρόλο που ο στοίχος δεν προσφέρεται για μελοποίηση. Ας πάρουμε ένα δείγμα με τη φωνή του Γιάννη Αγγελάκα. Το συγκεκριμένο απόσπασμα αποτελεί την εισαγωγή του έργου και βέβαια προϊδεάζει για τη συνέχεια.

Η ζωή του πήρε εντελώς άλλη τροπή τον Μάιο του 1875 όταν έγινε μισθοφόρος του Ολλανδικού αποικιακού στρατού και μετά την εκπαίδευση αναχώρησε για την Τζακάρτα. Τα κίνητρά του φαίνεται να ήταν οικονομικής φύσεως αλλά τον Αύγουστο του ίδιου έτους λιποτάκτησε και κατάφερε να επιστρέψει στη Γαλλία και στο σπίτι της μητέρας του. Ακολούθησε καινούργια περιπλάνηση σε Γερμανία και Σκανδιναβία ενώ μια σχετικά μόνιμη δουλειά βρήκε στην Κύπρο σαν επικεφαλής ενός λατομείου. Όμως, ενώ τα πήγαινε καλά έφυγε ξαφνικά το καλοκαίρι του 1880, πιθανώς λόγω ενός εργατικού ατυχήματος. Λέγεται ότι είχε σκοτώσει κατά λάθος έναν ντόπιο εργάτη πετώντας μια πέτρα.

Ακολούθησε περιπλάνηση στην Ανατολική Αφρική και στην Υεμένη, όπου συνεργάστηκε με εμπόρους αλλά και ανέλαβε εξερευνητικές αποστολές. Τελικά εξελίχθηκε σε κορυφαίο επιχειρηματία της περιοχής επιδιώκοντας τον γρήγορο πλουτισμό με το εμπόριο όπλων. Ωστόσο η υγεία του κλονίστηκε και το 1891 επέστρεψε στη Γαλλία για να πεθάνει στις 10 Νοεμβρίου του ίδιου έτους. Μετά το θάνατο του, το 1895, κυκλοφόρησε η ποιητική συλλογή Poésies Complètes που περιέχει ποιήματά του που γράφτηκαν πριν το 1873.

Μέσα στους φοβερούς παφλασμούς των πλημμυρίδων,
Τον άλλο χειμώνα, Εγώ, πιο κουφός κι από μυαλό παιδιού,
Έτρεξα! Κι οι λυμένες Χερσόνησοι
Ποτέ τους δεν έσυραν Χάος πιο θριαμβικό.

(Αρθρούρος Ρεμπώ από «Το Μεθυσμένο Καράβι»)

 

Ανάλυση του Γενέθλιου Χάρτη

Αγγέλου γιασεμιά
σκόρπισες μέσα στην βρομιά
κληρονομιά για μας
κι εσύ παντοτινά
σε σταυροδρόμια σκοτεινά
το σατανά πολεμάς

(Νίκος Γκάτσος από «Το Μεθυσμένο Καράβι»)

 

Σε γεννήσεις του 19ου αιώνα είναι μάλλον σπάνιο να έχουμε ώρα γέννησης, ωστόσο στην περίπτωση του Ρεμπώ είμαστε τυχεροί αφού δίνεται η ώρα 6:00 πμ με μεγάλη βεβαιότητα. Θα πρέπει να πούμε ότι οι «στρογγυλές» ώρες όπως αυτή (6:00 πμ) είναι γενικά ύποπτες αλλά μιας και αναφέρεται σε πιστοποιητικό γέννησης δεν έχουμε λόγο να την αμφισβητήσουμε.

Ξεκινώντας να κοιτάμε τον χάρτη λοιπόν, το πρώτο που κάνει εντύπωση είναι η έμφαση στο Ζυγό. Εκεί βρίσκονται τα δύο Φώτα, ο Ωροσκόπος αλλά και η Αφροδίτη, σε κυριαρχία. Όταν έχουμε Ήλιο, Σελήνη και Ωροσκόπο στο ίδιο ζώδιο, είναι δύσκολο για κάποιον να παραστήσει κάτι που δεν είναι, αφού οι βασικές συνισταμένες της προσωπικότητας ταυτίζονται και δεν μπορούν να κρυφτούν.

Η παρουσία και της κυρίαρχης Αφροδίτης τονίζει ακόμα περισσότερο τον παρορμητισμό και τον Αέρα, στοιχεία που ταιριάζουν σ’ έναν ανυπόμονο λογοτέχνη που βιαζόταν να κατακτήσει τον κόσμο. Η ισχυρή Αφροδίτη δίνει κι έναν εκλεπτυσμένο χαρακτήρα που σε συνδυασμό με τον επίσης κυρίαρχο Ποσειδώνα στον 5ο οίκο δημιουργεί μια καλλιτεχνική φύση.

Σχετικά με την θέση των πλανητών, σημεία που αξίζει να σημειώσουμε είναι τα ακόλουθα:

  • Όλοι οι μακρινοί πλανήτες βρίσκονται στο ένα ημισφαίριο του χάρτη, απέναντι από τους προσωπικούς πλανήτες, και είναι βέβαια ανάδρομοι.
  • Η Σελήνη κλείνει τον κύκλο της με τον Ήλιο καθώς κατευθύνεται σε σύνοδο μαζί του.
  • Οι κυβερνήτες Ωροσκόπου και Μεσουρανήματος βρίσκονται στον 12ο οίκο.

Αξίζει να σημειώσουμε ότι τα δύο πρώτα από τα παραπάνω σημεία τα συναντήσαμε και στον χάρτη του Γιαννούλη Χαλεπά, στο πρώτο άρθρο του αφιερώματος αυτού σε προσωπικότητες με τον Ποσειδώνα στους Ιχθείς. Και τότε λέγαμε ότι το τέλος του μηνιαίου κύκλου της Σελήνης, δείχνει άνθρωπο που αισθάνεται βαθιά μέσα του τη ματαιότητα της υπάρχουσας κατάστασης.

Έτσι έχει το βλέμμα στραμμένο στο μέλλον αλλά ξέρει ότι κάτι πρέπει να χαθεί, να θυσιαστεί στο παρόν για να ξεκινήσει αυτό το μέλλον, αφού ο κύκλος πρέπει να κλείσει οριστικά. Αυτοί οι άνθρωποι συχνά γίνονται μάρτυρες ή προφήτες της εποχής τους. Φαίνεται πως με αυτή τη φάση της Σελήνης και σε συνδυασμό με τον κυρίαρχο Ποσειδώνα, δημιουργείται ένα εκρηκτικό μείγμα και χρειάζονται ισχυρά φρένα στον υπόλοιπο χάρτη για να αποφευχθεί ο εκτροχιασμός.

Όσο αναφορά στην αντιπαράθεση των γρήγορων με τους αργούς πλανήτες, είναι ένα σημάδι ότι και ο Ρεμπώ ήρθε αντιμέτωπος με τις ανάγκες της κοινωνίας στην οποία έζησε. Δεν ήταν εύκολο να βρει μια θέση σε αυτή αλλά αντιλαμβανόταν τα μηνύματα που αυτή εξέπεμπε και τα επεξεργαζόταν μέσα του, προσπαθώντας να τα εκφράσει.

Οι προσωπικοί πλανήτες βρίσκονται στο ανατολικό κομμάτι του χάρτη, δείχνονταν μια πολύ ισχυρή προσωπικότητα που θα έχει πάντα διαχωριστικές γραμμές ως προς τους άλλους. Άλλωστε έχει Ήλιο στον 1ο οίκο, σε σύνοδο με τον Ωροσκόπο. Ο Ποσειδώνας βρίσκεται στον 5ο οίκο της καλλιτεχνικής έκφρασης / δημιουργίας αλλά και ψυχαγωγίας, φορτώνοντας με ιδεαλισμό τον τομέα αυτό. Πλούτωνας και Ουρανός στον 7ο οίκο κάτω από την κυριαρχία της Αφροδίτης του 12ου, μιλάνε βέβαια για αντισυμβατικές και καταστροφικές σχέσεις. Ο Κρόνος θα μπορούσε να αποτελέσει ένα πολύ χρήσιμο φρένο στον χάρτη αλλά είναι ένας Κρόνος στους Διδύμους, ενισχύοντας περισσότερο το Αέρινο στοιχείο. Βρίσκεται στον 8ο οίκο μαζί με τον Βόρειο Δεσμό της Σελήνης, επισημαίνοντας τις δυσκολίες που αντιμετώπισε στην εγκατάλειψη προσωπικών αξιών προκειμένου να επιτευχθεί η πραγματική ένωση με τους άλλους.

Ο Ωροσκόπος και το Μεσουράνημα είναι τα δύο πιο εξωστρεφή σημεία ενός χάρτη και όταν οι κυβερνήτες τους βρίσκονται στον 12ο οίκο, είναι ένδειξη ανθρώπου που σε μεγάλο βαθμό ζει «στον κόσμο του». Πολύ περισσότερο όταν πρόκειται για προσωπικούς πλανήτες, όπως είναι η Σελήνη και η Αφροδίτη. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ο Ρεμπώ είχε πλούσιο εσωτερικό κόσμο, γεμάτο με φαντάσματα με τα οποία πάλευε. Εκδήλωσε αυτόν τον εσωτερικό κόσμο στο μοναδικό έργο που εξέδωσε ο ίδιος, το «Μια Εποχή στην Κόλαση».

Όσο αναφορά στις όψεις, θα ξεχώριζα δύο: Την αντίθεση Ερμή – Ουρανού και το σχηματισμό Yod με την Αφροδίτη στην κορυφή σε χιαστί με Ουρανό – Ποσειδώνα.

Ο Ερμής είναι σίγουρα σημαντικός πλανήτης, αφού μιλάμε για έναν λογοτέχνη, και η αντίθεση του με τον Ουρανό μπορεί να δικαιολογήσει την πρωτοποριακή σκέψη του. Μιλάμε βέβαια για ελευθερία έκφρασης και καινοτόμες ιδέες που φτάνουν ή και ξεπερνούν τα όρια της εκκεντρικότητας. Όπως επίσης και δυσκολία προσήλωσης και επιμονής σε μια ιδέα όταν αυτή θα έχει χάσει την αρχική γοητεία της.

Είναι ένας Ερμής στον Σκορπιό που δίνει δυνατότητα ή μάλλον ανάγκη εμβάθυνσης σε οτιδήποτε καταπιάνεται. Έχει ενδιαφέρον πως οι πλανήτες του χάρτη που βρίσκονται σε σταθερά ζώδια είναι όλοι στον άξονα Ταύρου – Σκορπιού, όπως και οι Δεσμοί της Σελήνης. Φαίνεται πως σημαντικό θέμα στη ζωή του αλλά και ίσως η μοναδική ελπίδα σταθερότητας υπήρξε η επίτευξη ισορροπίας ανάμεσα στην απόλαυση της επιφανείας και την κατάκτηση του βάθους όπως και ανάμεσα στις προσωπικές αξίες και την αποδοχή των άλλων με ουσιαστικό μοίρασμα.

Ο Ερμής βρίσκεται αρκετά μακριά από τον Ήλιο, στις 22 μοίρες και κινείται πιο γρήγορα από αυτόν μεγαλώνοντας την απόσταση τους. Είναι η φάση του Ερμή που δείχνει άνθρωπο ώριμο και έτοιμο να εκφράσει τις ιδέες του που είναι πια πολύ καλά σχηματοποιημένες στο μυαλό του, επηρεάζοντας έτσι δραματικά το περιβάλλον του.

Η σύνοδός του με τον Νότιο Δεσμό της Σελήνης στο Σκορπιό είναι μια ένδειξη εμμονής στην εμβάθυνση στα σκοτάδια του μυαλού του, πιθανώς και στις σεξουαλικές του φαντασιώσεις. Αυτά ήταν πράγματα πολύ οικεία και εύκολα για τον Ρεμπώ αλλά δεν είναι σίγουρο το πόσο τον βοήθησαν. Μιλώντας για εμμονή στα σκοτάδια του μυαλού του, θα πρέπει να σημειώσουμε ότι ο Ερμής είναι και κυβερνήτης του «πλούσιου» 12ου οίκου του. Όπως βέβαια και του 9ου, των μακρινών περιπλανήσεων / αναζητήσεων.

Για να ξαναγυρίσουμε στην αντίθεση Ερμή – Ουρανού, αυτή συμβαίνει πάνω στον άξονα 2ου – 8ου οίκου (αν και ο Ουρανός βρίσκεται στον 7ο), φέρνοντας πάλι στο προσκήνιο την ανάγκη να ξεκαθαρίσει τι είναι δικό του και τι μοιράζεται με τους άλλους. Είπαμε και παραπάνω πως με όλους τους προσωπικούς πλανήτες στο ανατολικό κομμάτι του χάρτη δεν ήταν και εύκολο το να μοιραστεί αλλά οι μακρινοί πλανήτες ήταν στο δυτικό κομμάτι και ο Βόρειος Δεσμός της Σελήνης στον 8ο οίκο. Η προσωπική του υπέρβαση ήταν το να προσεγγίσει τους άλλους και να ενωθεί ουσιαστικά μαζί τους, έστω με τους δικούς του κανόνες. Η αντίθεση Ερμή – Ουρανού όμως δέχεται ευνοϊκές όψεις (τρίγωνο και εξάγωνο) από Δία και Ποσειδώνα.
Για τον Ποσειδώνα, αναφέραμε ήδη ότι βρίσκεται στο ζώδιο της κυριαρχίας του και στον 5ο οίκο της προσωπικής δημιουργίας / ψυχαγωγίας. Ο Δίας βρίσκεται στον 3ο οίκο της προσωπικής έκφρασης, στον οποίο είναι και κυβερνήτης μιας και ο Τοξότης βρίσκεται στην ακμή του, αλλά ο ίδιος είναι σε πτώση στον Αιγόκερο. Και η σύνοδος με τον Χείρωνα μάλλον δεν τον βοηθάει. Ακόμα χειρότερα, ο κυβερνήτης του Δία, Κρόνος, βρίσκεται στους Διδύμους, το ζώδιο της αδυναμίας του Δία. Ένας Κρόνος στους Διδύμους, ένας Δίας στον 3ο οίκο, ένας Ποσειδώνας στους Ιχθείς / 5ο, μας μιλάνε για έναν λογοτέχνη με πλούσια φαντασία και δυνατότητες έκφρασης. Αυτοί οι πλανήτες ρίχνουν πολύ «καύσιμο» στην αντίθεση Ερμή – Ουρανού και δεν αφήνουν αμφιβολία ότι δεν του έλειπαν οι πρωτότυπες εμπνεύσεις, ούτε και η ικανότητα να τις εκφράσει. Όπως είπαμε όμως και παραπάνω, το ζήτημα στον χάρτη του ήταν το ποιος θα πατήσει το φρένο, διαφορετικά ο εκτροχιασμός ήταν πολύ εύκολος.

Η άλλη όψη που θα σχολιάσουμε είναι η διπλή χιαστί της Αφροδίτης με Ουρανό / Ποσειδώνα. Βλέπουμε ότι και πάλι έχουμε τον Ουρανό που το εξάγωνό του με τον Ποσειδώνα διαρκεί μεγάλο διάστημα και αφορά βέβαια μια ολόκληρη γενιά που γεννήθηκε εκείνη την περίοδο. Η προηγούμενη σύνοδος Ουρανού / Ποσειδώνα είχε σχηματιστεί το 1820-21, μια χρονιά καμπής για όλη την Ευρώπη αφού εκτός από επαναστάσεις, όπως η ελληνική, είχαμε και το θάνατο του Ναπολέοντα σαν συμβολικό κλείσιμο του παρελθόντος και την είσοδο σε νέα εποχή.

Το εξάγωνο ήταν η πρώτη όψη που σχημάτισαν οι δύο πλανήτες σαν μια ένδειξη συνεργασίας με σκοπό να κατακτηθεί το όνειρο μέσα από την ανατροπή κάθε παγιωμένου και μέχρι χτες αυταπόδεικτου κατεστημένου. Άλλωστε ο Ποσειδώνας ήταν στους Ιχθείς και ο Ουρανός στον Ταύρο. Ας μην ξεχνάμε ότι μιλάμε για μια εποχή λίγο μετά την έκδοση του κομουνιστικού μανιφέστου και λίγο πριν τον αμερικάνικο εμφύλιο και το πρώτο ράιχ των γερμανών, ενώ οι μεγάλες δυνάμεις στην Ευρώπη βρίσκονταν ήδη σε σύγκρουση στον κριμαϊκό πόλεμο.

Για τον Ρεμπώ το εξάγωνο αυτό σχηματίστηκε σε 5ο και 7ο οίκο συνδέοντας τον χώρο της δημιουργίας του με τον χώρο των σχέσεων του και είναι αλήθεια ότι αυτά τα δύο κάπου τα είχε μπλέξει, συνάπτοντας σχέσεις με άλλους ποιητές. Οι δύο πλανήτες όμως σχηματίζουν και όψη χιαστί με την Αφροδίτη στον 12ο. Για την Αφροδίτη έχουμε πει ότι είναι πολύ σημαντικός πλανήτης στον χάρτη αυτό, αφού είναι κυβερνήτης των Φώτων και του Ωροσκόπου. Με την ιδιότητα αυτή και μέσα στον 12ο οίκο φαίνεται ο Ρεμπώ να ήταν πολύ χωμένος στον εαυτό του. Και η κυρίαρχη Αφροδίτη στον Ζυγό δεν είχε να δώσει λογαριασμό σε κανέναν.

Πιστεύω ότι αν έλειπαν οι δύο χιαστές με τους εξωκρόνιους θα είχε πολύ λιγότερους λόγους να βγει από το καβούκι του και να πλησιάσει τον κόσμο. Το ερέθισμα για να κάνει κάτι τέτοιο δόθηκε από τον 5ο και 7ο οίκο, και τα θέματα των οίκων αυτών μάλλον μονοπώλησαν το ενδιαφέρον του όσο αναφορά στον εξωτερικό κόσμο, τουλάχιστον στην πρώτη φάση της ζωής του.

Η χιαστί είναι όψη που δύσκολα φέρνει ικανοποίηση, πολύ περισσότερο πληρότητα. Αλλά αποτελεί ένα μόνιμο αγκάθι που δεν σ’ αφήνει στην ησυχία σου. Βρίσκεται πάντα εκεί για να θυμίζει ότι υπάρχει και μια άλλη οπτική γωνία που δεν μπορείς να αγνοήσεις. Για τον Ρεμπώ ήταν ένα ακόμα ευεργετικό ερέθισμα ώστε να ξεφεύγει από τα σκοτεινά του βάθη αλλά βέβαια η κορυφή του Yod δείχνει στον 12ο και ήταν δύσκολο να μην ξαναγυρίσει εκεί. Ίσως λοιπόν ήταν ένα ευεργετικό ερέθισμα για να ανασύρει από τα σκοτεινά του βάθη ό,τι θησαυρό φύλαγε και να τον προσφέρει στον κόσμο. Έστω σαν μια ισχυρή έκρηξη που άδειασε την ύπαρξή του.

Είπαμε ότι θα αναφερθούμε σε δύο αυτές όψεις, αλλά μιλώντας για σκοτεινά βάθη και ισχυρές εκρήξεις, θα ήταν παράλειψη να μην επισημάνουμε την αντίθεση Πλούτωνα – Ήλιου. Είναι σχετικά μακρινή και ασύμβατη, όμως είναι η μοναδική όψη που σχηματίζει ο Πλούτωνας, ο οποίος σαν κυβερνήτης του Σκορπιού φαίνεται να έχει ιδιαίτερο ρόλο στον χάρτη. Ένας Πλούτωνας σχεδόν χωρίς όψεις είναι απρόβλεπτος λόγω του ισχυρού δυναμικού που πρέπει να βρει διέξοδο να διοχετευτεί. Στο ζώδιο του Ταύρου νοιώθει έξω από τα νερά του, σε αδυναμία, και γι’ αυτό γίνεται πιο επικίνδυνος.

Οι πλανήτες που επηρεάζει άμεσα ο Πλούτωνας είναι ο Ήλιος, μέσω της αντίθεσης και ο Ερμής, που βρίσκεται στον Σκορπιό. Έτσι, η μεταμορφωτική δύναμη αυτού του σκοτεινού πλανήτη εκδηλώνεται στην προσωπικότητα και στον τρόπο σκέψης του Ρεμπώ, κάνοντάς τον πολύ λιγότερο διαλλακτικό απ’ όσο θα περιμέναμε απ’ ένα χάρτη με τόση έμφαση στο Ζυγό. Η ισχυρή του θέληση περιόρισε τη δυνατότητα ελιγμών και κατά συνέπεια τη τήρηση σταθερής πορείας. Θα πρέπει όμως μέχρι τώρα να έχουμε καταλάβει ότι ο χάρτης του δεν συστήνει τη μεθοδική ανάπτυξη και τη σταθερή καριέρα. Άλλωστε, ο Ήλιος είναι σε τετράγωνο με το Μεσουράνημα. Εκλάμψεις έψαχνε πάντα στη ζωή του.

Ξέρω ουρανούς που σκάζουν σ’ αστροπελέκια, και σίφουνες,
Και τ’ αντιμάμαλα, τα ρεύματα: Ξέρω το βράδυ,
Την εξαρσιωμένη Αυγή, ίδια λαός περιστεριών
Κι είδα αυτό που ο άνθρωπος κάποτε πίστεψε ότι είδε!

(Αρθρούρος Ρεμπώ από «Το Μεθυσμένο Καράβι»)

 

Η Εποχή στην Κόλαση και ο Θάνατος του Ρεμπώ

Αρθούρε Ρεμπώ το βράδυ θαμπό
και η πόρτα του παράδεισου κλεισμένη
κατάρα κι οργή μοιράζουν την γη
και χέρι χέρι παν οι κολασμένοι

(Νίκος Γκάτσος από «Το Μεθυσμένο Καράβι»)

 

Στη συνέχεια θα δούμε τις διελεύσεις και προόδους στο γενέθλιο χάρτη του, καταρχήν την περίοδο όπου εκδόθηκε το μοναδικό λογοτεχνικό έργο το οποίο δημοσίευσε ο ίδιος, το «Μια Εποχή στην Κόλαση», τον Οκτώβριο του 1873. Ουσιαστικά, τότε ήταν το κέντρο της λογοτεχνικής περιόδου της ζωής του, αν εξαιρέσουμε τα «παιδικά» του ποιήματα.

Ας δούμε λοιπόν τον ακόλουθο τριπλό χάρτη, όπου στο κέντρο βρίσκεται ο γενέθλιος χάρτης, στο μέσο οι πρόοδοι και στον εξωτερικό δακτύλιο οι διελεύσεις για τον Οκτώβριο του 1873.

 

Καταρχήν, όσο αναφορά στις προόδους των γρήγορων πλανητών, βλέπουμε ότι ο Ήλιος έχει περάσει στον Σκορπιό και βρίσκεται ακριβώς απέναντι από το γενέθλιο Ουρανό, τονίζοντας τη γενέθλια αντίθεση Ερμή – Ουρανού για την οποία μιλήσαμε. Η Αφροδίτη και ο προοδευμένος Ωροσκόπος έχουν επίσης περάσει στον Σκορπιό και στο προηγούμενο διάστημα σχημάτισαν αντίθεση με το γενέθλιο Πλούτωνα. Συνολικά, τονίζεται έτσι η έμφαση στον άξονα Σκορπιό – Ταύρο, ο οποίος έχει πολύ σημαντικό ρόλο στον χάρτη του. Το προοδευμένο Μεσουράνημα από το μέσο του Λέοντα σχηματίζει τετράγωνα με γενέθλιο Ουρανό και προοδευμένο Ήλιο φέρνοντας ακόμα μεγαλύτερη ένταση στη γενέθλια αντίθεση στον άξονα αυτό.

Ο προοδευμένος Άρης έχει μόλις μπει στον 3ο οίκο δίνοντας διέξοδο της αυξημένης ενεργητικότητάς του στον χώρο της επικοινωνίας / συγγραφής / έκδοσης. Παράλληλα, ο Ερμής έχει προσεγγίσει το γενέθλιο Άρη με τα ίδια «αιτήματα». Ο Ερμής είναι πια στάσιμος στον ουρανό και την επόμενη χρονιά γύρισε ανάδρομος. Φαίνεται ότι ο γενέθλιος Άρης ήταν το όριο μέχρι το οποίο ταξίδεψε ο Ερμής πριν γυρίσει ανάδρομος και ο Ρεμπώ εγκαταλείψει οριστικά τη λογοτεχνία.

Όσο αναφορά στις διελεύσεις των μακρινών πλανητών, έχουμε τον Κρόνο να βρίσκεται στο Ναδίρ του χάρτη, σε τετράγωνο με το γενέθλιο Ήλιο. Τον Πλούτωνα πάνω στο Βόρειο Δεσμό του, τον Ποσειδώνα απέναντι από το γενέθλιο Ήλιο / τετράγωνο με Μεσουράνημα και τον Ουρανό στον Λέοντα απ’ όπου τα επόμενα χρόνια θα σχηματίσει τετράγωνο με τη γενέθλια θέση του. Σ’ αυτήν τη γενέθλια θέση βρισκόταν ήδη ο Βόρειος Δεσμός της Σελήνης, δίνοντας ακόμα μεγαλύτερη έμφαση στη γενέθλια αντίθεση Ερμή – Ουρανού και γενικότερα στον άξονα Σκορπιού – Ταύρου. Μπορούμε να πούμε ότι όλος ο χάρτης είχε πάρει φωτιά.

Για να συνοψίσουμε λίγο τις όψεις, είχαμε εκείνη την περίοδο ένα τετράγωνο Κρόνου – Ποσειδώνα που στον χάρτη του Ρεμπώ γινόταν Σταυρός στα παρορμητικά με την προσθήκη του γενέθλιου Ήλιου και Μεσουρανήματος. Αξίζει να αναφερθεί ότι ο Ρεμπώ έχει τετράγωνο Κρόνου – Ποσειδώνα και στο γενέθλιο χάρτη του.

Παράλληλα, ο προοδευμένος Ήλιος, το προοδευμένο Μεσουράνημα και οι transit Δεσμοί της Σελήνης σχημάτιζαν ένα Ταυ τετράγωνο στα Σταθερά πάνω στο γενέθλιο Ουρανό του Ρεμπώ, ενεργοποιώντας έτσι τη γενέθλια αντίθεση Ερμή – Ουρανού στον άξονα Σκορπιού – Ταύρου που τονιζόταν και από τη διέλευση του Πλούτωνα πάνω από τους γενέθλιους Δεσμούς της Σελήνης.

Επιπρόσθετα, ο προοδευμένος Ερμής ήταν στάσιμος, λίγο πριν γυρίσει ανάδρομος δείχνοντας ότι βρισκόταν μπροστά σε μια σημαντική στροφή στη ζωή του. Το σημείο της στάσης του ήταν πολύ κοντά στο γενέθλιο Άρη, ο οποίος στην προοδευμένη κίνησή ήταν πάνω στην ακμή του τρίτου οίκου, δίνοντας έτσι μια διέξοδο στην ένταση της περιόδου.

Αποτέλεσμα όλων αυτών ήταν η λογοτεχνική έκρηξη του Ρεμπώ, που υπήρξε τόσο έντονη ώστε στέρεψε μέσα του κάθε άλλο ενδιαφέρον για τη λογοτεχνία. Η διέλευση του Κρόνου από το Ναδίρ του χάρτη μπορεί να γκρεμίσει κάθε προηγούμενο αίσθημα ασφαλείας και σε συνδυασμό με τον Ποσειδώνα σε τετράγωνο, το ταξίδι γίνεται ιδιαίτερα γοητευτικό. Οι γενέθλιοι πλανήτες που κυρίως ενεργοποιήθηκαν ήταν ο Ήλιος, ο Ερμής και ο Ουρανός.

Κάτω από την επίδραση τους, το μυαλό του πήρε φωτιά και ένιωσε ότι δεν μπορούσε να περιμένει άλλο για να βγάλει αυτά που είχε μέσα του. Ήταν η ώρα για να απορρίψει τα παλιά και τετριμμένα ώστε να πάρει ο ίδιος τη θέση του οραματιστή της νέας ποίησης. Στην ηλικία των 19 χρονών ήταν ήδη έτοιμος. Οι Δεσμοί της Σελήνης είχαν μόλις ολοκληρώσει μια περιφορά γύρω από τον χάρτη του και πλέον σηματοδοτούσαν και αυτοί την ανάγκη για ανατροπή και πρωτοπορία, σαν τη μοναδική αποστολή στη ζωή του. Ο Πλούτωνας πάνω στους Δεσμούς δεν αφήνει αμφιβολία ότι επρόκειτο για επώδυνη διαδικασία. Θα λέγαμε αυτοκαταστροφική.

Όπως είπαμε ήδη, λίγο μετά την έκδοση του «Μια Εποχή στην Κόλαση» συνέβη ο «λογοτεχνικό θάνατος» του Ρεμπώ, αφού πλέον δεν είχε κάποιο ενδιαφέρον για την ποίηση. Θα δούμε τώρα και διελεύσεις / προόδους στην ημερομηνία του φυσικού θανάτου του, όχι για κάποιον άλλον λόγο αλλά για να κατανοήσουμε καλύτερα πως λειτούργησε ο χάρτης του. Πριν από αυτό όμως ας ολοκληρώσουμε την λογοτεχνική περίοδο του Ρεμπώ με απαγγελία ενός ακόμα χαρακτηριστικού αποσπάσματος από το «Μια Εποχή στην Κόλαση». Έχοντας ακούσει ήδη την αρχή του έργου, θα ακούσουμε τώρα και το κλείσιμο, πριν από τον Αποχαιρετισμό.

Ακολουθεί ο τριπλός χάρτης για την ημερομηνία θανάτου του Ρεμπώ.

Τα δύο σημεία που θα ήθελα κυρίως να σχολιάσω είναι η σύνοδος Πλούτωνα – Ποσειδώνα στον 8ο οίκο του και η επιστροφή του προοδευμένου Ερμή στη γενέθλια θέση του. Η σύνοδος των δύο πιο μακρινών πλανητών συμβαίνει κάθε 500 χρόνια περίπου, ορίζοντας έτσι μεγάλες περιόδους στην ανθρώπινη ιστορία. Αυτή η τελευταία σύνοδος τους στους Διδύμους και στα τέλη του 19ου αιώνα αποτελεί ουσιαστικά αφετηρία γι΄ αυτό που ονομάζουμε «σύγχρονη εποχή». Πολύ αργότερα η ανθρωπότητα θα βρει άλλη ονομασία για την περίοδο που ζούμε σήμερα.

Στο άρθρο που προηγήθηκε για τον Γιαννούλη Χαλεπά, είχαμε αναφέρει ότι οι αλλαγές των εποχών μας αφορούν όλους αλλά κάποιοι με πιο ευαίσθητες κεραίες αντιδρούν πιο έντονα σ’ αυτές. Σαν παραδείγματα τέτοιων αντιδράσεων είχαμε αναφέρει για την περίοδο εκείνη, τον εγκλεισμό του Χαλεπά σε ψυχιατρείο, το νευρικό κλονισμό του Φρειδερίκου Νίτσε που τον οδήγησε σε ψυχιατρική κλινική καθώς και την παραφροσύνη του Βίνσεντ βαν Γκογκ που έκοψε το αριστερό του αυτί, με αποτέλεσμα να εισαχθεί και αυτός σε ψυχιατρείο.

Σε αυτά τα παραδείγματα μπορούμε τώρα να προσθέσουμε και το θάνατο του Ρεμπώ. Φαίνεται πως το πέρασμα των δύο εξωκρόνιων απέναντι από το γενέθλιο Άρη του, αφαίρεσε πολύ από τη ζωτικότητά του και το ότι η σύνοδος σχηματίστηκε στον 8ο οίκο του είναι ενδεικτικό της κατάληξης.

Η επιστροφή του προοδευμένου Ερμή στη γενέθλια θέση του δείχνει καθαρά ότι ο κύκλος έκλεισε και με την τροπή που είχε πάρει η ζωή του, ή αλλιώς, με όλα όσα συνέβαιναν στον χάρτη του, δεν μπόρεσε να ανοίξει καινούργιος κύκλος. Αξίζει να αναφερθεί ότι ο προοδευμένος Ερμής ολοκλήρωνε τότε την ανάδρομη κίνησή του και ήταν πάλι ουσιαστικά στάσιμος αλλά δεν πρόλαβε να γυρίσει ορθόδρομος. Αν σκεφτούμε ότι η ανάδρομη κίνηση του Ερμή ξεκίνησε όταν συνέβη η απότομη στροφή του Ρεμπώ από τη λογοτεχνία στο εμπόριο, φαίνεται ότι ο Ερμής υπήρξε πιο σημαντικός πλανήτης γι’ αυτόν, απ’ όσο θα πιστεύαμε με μια πρώτη ματιά στον χάρτη του.

Κατά τα άλλα, είχαμε τον προοδευμένο Ωροσκόπο πάνω στην ακμή του 2ου οίκου να τονίζει τον επικίνδυνο σε θέματα θανάτου, άξονα 2ου – 8ου, έναν άξονα που δεχόταν και το τετράγωνο από τον Χείρωνα στο Λέοντα. Επίσης, εκείνη την περίοδο, η σύνοδος Ποσειδώνα – Πλούτωνα δεχόταν το τετράγωνο του Δία από τους Ιχθείς και τον 5ο γενέθλιο οίκο. Ο «γενναιόδωρος» Δίας γενικά επιταχύνει τις εξελίξεις και αυτό δεν είναι πάντα καλό. Το τετράγωνο ανάμεσα σε 5ο – 8ο οίκο φέρνει στην επιφάνεια και το γενέθλιο τετράγωνο Κρόνου – Ποσειδώνα που στην προοδευμένη κίνηση είχε γίνει ακριβείας. Ακριβείας είχε γίνει και το γενέθλιο εξάγωνο Ποσειδώνα – Ουρανού που όπως είδαμε σχημάτιζε Yod με την Αφροδίτη στην κορυφή.

Την ημέρα του θανάτου του, ο transit Άρης βρίσκονταν πάνω στη γενέθλια Αφροδίτη (που ανάμεσα στα άλλα είναι και κυβερνήτης του 8ου οίκου) ενώ η ίδια η Αφροδίτη ήταν σε χιαστί με το γενέθλιο Πλούτωνα. Ο Πλούτωνας ήταν έτσι κι αλλιώς ενεργός εκείνη την περίοδο αφού δεχόταν την χιαστί από τον προοδευμένο Ήλιο αλλά και την αντίθεση από τον transit Ουρανό. Τέλος, την ίδια μέρα ο Ήλιος περνούσε πάνω από την ακμή του 2ου οίκου και βέβαια σε αντίθεση με την ακμή του 8ου.

Φυσικά, αυτές δεν είναι ενδείξεις θανάτου, αφού κάποιες συμβαίνουν λίγο-πολύ σε όλους μας κάθε χρόνο, ωστόσο χαρακτηρίζουν τη συγκεκριμένη μέρα. Και σίγουρα για το θάνατο του Ρεμπώ δεν φταίει η «κακιά στιγμή». Απλά, είχε σημάνει για ‘κείνον το «τέλος εποχής» κι έτσι αποχώρησε διακριτικά.

Πόσο θα ‘θέλα να δείξω στα παιδιά τα λυθρίνια
Του γαλάζιου κύματος, τα χρυσά ψάρια, τα ψάρια που τραγουδούν
Αφροί λουλουδιών νανούρισαν τα φευγιά μου
Κι άνεμοι ανείπωτοι, στιγμές, με φτέρωσαν. 

(Αρθρούρος Ρεμπώ από «Το Μεθυσμένο Καράβι»)

 

Επίλογος

Αρθούρε Ρεμπώ
θα μπω στο μεθυσμένο σου καράβι
Αρθούρε Ρεμπώ
να δω ποια σπίθα σώθηκε κι ανάβει

(Νίκος Γκάτσος από «Το Μεθυσμένο Καράβι»)

 

Νομίζω ότι από την αστρολογική ανάλυση μπορέσαμε να ρίξουμε λίγο φως στον παράξενο αυτόν άνθρωπο. Ήταν ένας Ζυγός με Σελήνη, Ωροσκόπο και Αφροδίτη στο Ζυγό. Δεν μπορούσε να κρύψει αυτό που ήταν, ούτε είχε κάποιο προσωπείο να φορέσει. Ο Ζυγός είναι το παρορμητικό ζώδιο του Αέρα και αυτός ο συνδυασμός δίνει φτερά στη διανοητική σκέψη. Με την προσθήκη της αντίθεσης Ερμή – Ουρανού το μυαλό πετάει φλόγες και μ’ ένα Ποσειδώνα στους Ιχθείς η φαντασία καλπάζει.

Ένα βασικό ερώτημα είναι το πως μπόρεσε να κάνει τόσα πολλά, τόσο νέος. Δεν γνωρίζω αν έχουν υπάρξει μελέτες σχετικά με αστρολογικούς παράγοντες που χαρακτηρίζουν αυτό που λέμε «παιδί-θαύμα» αλλά πιστεύω ότι η αφύσικη ωριμότητα σχετίζεται καταρχήν με τη φάση της Σελήνης που στο τέλος του κύκλου της κάνει σαφές τη ματαιότητα του σήμερα και δείχνει ανθρώπους με πιο ευαίσθητες κεραίες όσο αναφορά στο αύριο.

Αυτό τουλάχιστον ισχύει και για ένα άλλο παιδί-θαύμα, τον Μότσαρτ, αλλά πιστεύω και για τον Γιαννούλη Χαλεπά που επίσης είχε χαρακτηριστεί παιδί-θαύμα. Στην περίπτωση του Ρεμπώ, και η φάση του Ερμή σε συνδυασμό με τη σύνοδο του με το Νότιο Δεσμό δείχνει άνθρωπο ώριμο και έτοιμο να δώσει αυτό που έχει ήδη μαζέψει.

Το δεύτερο μεγάλο ερώτημα είναι τι έπαθε ξαφνικά και εγκατέλειψε την ποίηση, πριν προλάβει να γίνει 21 χρόνων. Αυτό ήταν αποτέλεσμα της έντονης ποιητικής έκρηξης που προηγήθηκε και που στέρεψε κάθε άλλο ενδιαφέρον για την ποίηση.

Είδαμε κάτω από την επίδραση ποιων δυνάμεων συνέβη η έκρηξη αυτή, σ’ έναν χάρτη που είναι σε έλλειψη τα φρένα, οι δικλίδες ασφαλείας και οι σίγουρες καβάτζες για να εξασφαλίσουν μια σταθερή πορεία. Αλλά σημαντικό ρόλο στη στροφή της ζωής του έπαιξε και η ανάδρομη πορεία του προοδευμένου Ερμή.

Ασχολήθηκε πλέον με το εμπόριο και τα ταξίδια, κάτι που μας δείχνει ότι λειτουργούσε κάτω από την επίδραση του Ερμή (κυβερνήτη και του 9ου οίκου), ενώ είχε φροντίσει να μάθει ξένες γλώσσες επενδύοντας στην επικοινωνία. Κι αν μας παραξενεύει η προσπάθεια του για γρήγορο κέρδος, ας θυμηθούμε ότι ο Ερμής δεν έφυγε ποτέ από τον 2ο οίκο του. Ο σημαντικός ρόλος του Ερμή στο Σκορπιό φέρνει στο προσκήνιο και τον Πλούτωνα που με μοναδική όψη την αντίθεση με τον Ήλιο δημιουργεί έναν χαρακτήρα των άκρων που δεν θα διστάσει να φτάσει στην αυτοκαταστροφή.

Στο άρθρο αυτό μπήκαμε απρόσκλητοι στο μεθυσμένο καράβι του Ρεμπώ για να δούμε «ποια σπίθα σώθηκε κι ανάβει», όπως λέει και ο ποιητής. Αν έχει μείνει καμιά δηλαδή, αφού όπως είδαμε, αυτό που θεωρούμε «σύγχρονη εποχή» ορίζεται αστρολογικά από τη σύνοδο Ποσειδώνα – Πλούτωνα και ο Ρεμπώ «επέλεξε» να αποχωρήσει τότε, δείγμα ότι ανήκει στον προηγούμενο κύκλο που έκλεισε.

Τα πάθη του δεν μας φαίνονται ξένα αλλά η μποέμικη ζωή του ταιριάζει πια περισσότερο σε λογοτεχνικούς ήρωες παρά σε πραγματικούς ανθρώπους. Ωστόσο το σύντομο ποιητικό έργο που μας άφησε παραμένει επίκαιρο σχεδόν ενάμιση αιώνα μετά και δεν υπάρχουν πολλοί για τους οποίους θα μπορούσαμε να πούμε κάτι τέτοιο. Πάντως, ο ίδιος δεν θα ήταν ιδιαίτερα ευχαριστημένος από μια τέτοια απρόσκλητη επίσκεψη αφού μάλλον κράταγε πολλά πράγματα για τον εαυτό του και τα μοιραζόταν μόνο με τους δικούς του κανόνες. Όπως έκανε άλλωστε και κάθε άλλη ιδιότροπη ιδιοφυΐα που έχει υπάρξει.

Εξερευνώντας με το μεθυσμένο του καράβι τα βαθιά νερά του Σκορπιού και του 12ου οίκου, κυοφορούσε μια θάλασσα φουρτουνιασμένη από τους δυνατούς ανέμους του μυαλού του και την τρίαινα του Ποσειδώνα. Ό,τι έβρισκε στα απροσμέτρητα βάθη, μπορούσε να βγει στην επιφάνεια μόνο με τη μορφή ηφαιστειακών εκρήξεων, εκλάμψεων που φώτισαν τη ζωή του και τον κόσμο ολόκληρο. Δεν φαίνεται να υπήρξε άλλος δρόμος. Πλούτωνας, Ουρανός και Βόρειος Δεσμός στον Ταύρο ζητούσαν μια πιο χαλαρή στάση, μια πιο απαλή απόλαυση των αισθήσεων αλλά αυτή πρόσφερε μόνο μια προσωρινή ανακούφιση, ένα μικρό διάλειμμα πριν ξαναγυρίσει στα προσωπικά του βάθη. Εκεί ήταν ο κόσμος του.

Μ’ αλήθεια, έκλαψα πολύ! Απογοητευτικές οι Αυγές.
Κάθε σελήνη είναι φρικτή, και πικρός ο κάθε ήλιος:
Ο στυφός έρωτας με φούσκωσε με χαύνα μεθύσια.
Θρυψάλισε, καρίνα μου! Πότε θα πάω στη θάλασσα!

(Αρθρούρος Ρεμπώ από «Το Μεθυσμένο Καράβι»)

 

Δημήτρης Αντωνιάδης

 

Σημείωση
Τα αποσπάσματα από το έργο του Ρεμπώ είναι από το βιβλίο «Ρεμπώ», εκδόσεις Πλέθρον 1985. Τα στοιχεία του γενέθλιου χάρτη του βρέθηκαν από τη βάση διασήμων του Myhoroscope Arthur Rimbaud – Horoscope and natal charts of celebrities. Famous people database και αναφέρονται σε πιστοποιητικό γέννησης.

0 0 votes
Article Rating
Subscribe
Notify of
guest
0 Comments
Oldest
Newest Most Voted
Inline Feedbacks
View all comments