Βασικές αρχές. Η παρέκκλιση της γωνιακής σχέσης από την ακριβή της τιμή -ή για χάρη του άρθρου μας βαθμός μη ακρίβειας- είναι αυτό που καθορίζει την έννοια κάθε πλανητικής όψης όπως επίσης και τη φύση της αυτής καθ’ αυτής. Τι σημαίνει αυτό τεχνικά. Είναι γνωστό ότι οι ανοχές προσδιορίζουν τον αριθμό των μοιρών περισσότερο ή λιγότερο από την ακριβή γωνιακή τιμή που είναι απαραίτητη για να σχηματίσουν δυο πλανήτες μια «τέλεια» όψη.
Ας το δούμε στην πράξη. Αφροδίτη στη 10η μοίρα Καρκίνου και Δίας στη 13η μοίρα Σκορπιού. Λέμε ότι ανάμεσα σε αυτά τα δυο πλανητικά σώματα σχηματίζεται όψη τριγώνου, με μια ανοχή τριών μοιρών. Κανείς δεν μπορεί να ισχυριστεί στην αστρολογία ότι υπάρχουν αντικειμενικά κριτήρια για τον καθορισμό της άριστης, της ελάχιστης και της μέγιστης πλανητικής ανοχής. Ως εκ τούτου δεν υπάρχει γενικά παραδεκτή πρακτική εφαρμογή των ανοχών, παρόλο ότι είναι πλέον ευρέως παραδεκτό ότι, όσο μικρότερη η ανοχή, τόσο εντονότερη και πιο ενεργή η σχέση.
Αν εφαρμόσουμε ένα βασικό νόμο της φυσικής στην λειτουργία των ανοχών, θα μπορούσαμε να εξάγουμε το συμπέρασμα ότι η «επίδραση» μιας όψης με ανοχή δυο μοιρών είναι το τετράγωνο (χρήση απλών μαθηματικών) της «επίδρασης» της ίδιας όψης με ανοχή τριών μοιρών, και αντίστροφα, η ανοχή τριών μοιρών, είναι το τετράγωνο της ίδιας όψης με ανοχή τεσσάρων και ούτω καθεξής. Αυτή η αντίληψη, παρόλο που βασικά είναι το δίχως άλλο σωστή, δεν πετυχαίνει να αποκαλύψει πως μια όψη δύο μοιρών διαφέρει από μια όψη τριών μοιρών, εκτός από την ένταση της «επίδρασης». Πάντως, η εφαρμογή των Πυθαγόρειων μαθηματικών στις πλανητικές ανοχές προσφέρει μια άποψη για την έννοιά τους, αλλά δεν θα επεκταθώ περισσότερο σε αυτό.
Τι θα απαντούσαμε στους σημερινούς μαθητές για τις «επιτρεπόμενες» ανοχές
Είναι γνωστό ότι κατά το παρελθόν, οι αστρολόγοι έτειναν να επιτρέπουν ένα σχετικά μεγάλο βαθμό απόκλισης στις ευρύτερα χρησιμοποιούμενες όψεις. Η γενική τάση σήμερα, ωστόσο, στρέφεται προς ένα γενικό περιορισμό στο επιτρεπτό των ανοχών. Σήμερα, οι πιο σύγχρονοι συγγραφείς καταγράφουν τις μέγιστες ανοχές ως εξής:
- Στις μέγιστες ανοχές κάτω από «φυσιολογικές» ή «μέσες» συνθήκες.
- Στις όψεις μεταξύ των πλανητών που βρίσκονται εσωτερικά της Αφροδίτης (Ήλιος, Ερμής και Αφροδίτη) ή εκείνων που βρίσκονται έξω από τον Κρόνο (Ουρανός, Ποσειδώνας και Πλούτωνας). Στενότερες ανοχές χρησιμοποιούνται εδώ, γιατί οι τρεις «εσωτερικοί» πλανήτες κινούνται πιο γρήγορα και βρίσκονται πάντα κοντά ο ένας στον άλλον, σχηματίζοντας έτσι συχνά μικρές όψεις. Οι «εξωτερικοί» πλανήτες είναι σχετικά πολύ αργοί σε κίνηση. Αυτοί οι πλανήτες μένουν σε σχετική γωνία μεταξύ τους για μεγαλύτερες χρονικές περιόδους και γι’ αυτό τον λόγο μάλλον θα πρέπει να θεωρούνται σαν σχετιζόμενοι με συλλογικούς παρά με ατομικούς παράγοντες.
- Η τρίτη καταγραφή συνίσταται για όψεις στις οποίες παίρνουν μέρος ο Ήλιος ή η Σελήνη, με την εξεύρεση των Ηλιακών όψεων προς την Αφροδίτη και τον Ερμή.
Συχνά συνίσταται να αυτοσχεδιάζουμε, όπως όταν δύο πλανήτες βρίσκονται σε στενή σύνοδο (4-5 μοίρες στις περισσότερες περιπτώσεις). Σε τέτοια περίπτωση, θα ήταν λογικότερο να θεωρήσουμε τα δύο σώματα σαν μια λειτουργική μονάδα, χρησιμοποιώντας το κέντρο της απόστασης για να καθορίσουμε τις όψεις. Παράδειγμα: Άρης στην 25η μοίρα Κριού και Δίας στην 22η μοίρα επίσης Κριού. Αυτό συνεπάγεται ότι το μεσοδιάστημα θα βρισκόταν στην 24η μοίρα Κριού και θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για να υπολογιστούν οι όψεις από αυτούς του δυο πλανήτες που δρουν σαν μια ενιαία μονάδα.
Η επίδραση της ανοχής στον καθορισμό της ποιότητας μιας όψης δεν κίνησε σοβαρά το ενδιαφέρον των παραδοσιακών αστρολόγων, οι οποίοι απλώς διακρίνουν τις «χαλαρές» από τις ακριβείς όψεις, και πάλι μόνο όσον αφορά στην ένταση της επίδρασής τους. Η πρωτοποριακή δουλειά στο πεδίο της έννοιας των ανοχών έγινε από τον Marc Edmund Jones στη σπουδή «Πυθαγόρεια Αστρολογία».
Γενικά, πέρα από τον καθορισμό της ποιότητας μιας όψης, η εξέταση του βαθμού μη ακρίβειας δίνει επιπλέον μια ιδέα για το βαθμό στον οποίο ο παράγοντας της ατομικής ελευθερίας και δραστηριότητας, είναι σε θέση να λειτουργήσει μέσα στην σχέση που συμβολίζει η όψη αυτή, καθ’ αυτή. Όσο μεγαλύτερη η ανοχή, τόσο μεγαλύτερη η δυνατότητα για ατομική έκφραση και δραστηριότητα.
Ένας άλλος τρόπος για να εκφράσουμε αυτή την έννοια είναι μέσω της πρότασης ότι, όψεις με σχετικά στενές ανοχές, λειτουργούν με ένα κάπως ασυνείδητο ή καταναγκαστικό τρόπο, μένοντας κάπως πέρα από τον συνειδητό έλεγχο και χειρισμό του ατόμου. Σε τέτοιες περιπτώσεις, η όψη λειτουργεί μέσω της προσωπικότητας. «Χαλαρότερες» όψεις λειτουργούν με ένα πιο συνειδητό τρόπο, επιτρέποντας στο άτομο που διαθέτει κάποιο βαθμό αυτογνωσίας να χρησιμοποιεί την σχέση που συμβολίζεται από την όψη σαν μια περιοχή έκφρασης του εαυτού του και μ’ ένα αποφασιστικό τρόπο. Σε αυτή την περίπτωση, το άτομο εκφράζει τον εαυτό του μέσω της όψης.
Προσεγγίζουσες και αποχωρίζουσες όψεις
Μια προσεγγίζουσα όψη είναι εκείνη που έχει γωνιακή τιμή μικρότερη της ακριβούς, κινούμενη προς την ακριβή της τιμή. Μια αποχωρίζουσα ή αποχωριζόμενη όψη έχει μεγαλύτερη γωνιακή τιμή από την ακριβή, κινούμενη εκτός όψεως.
- Οι προσεγγίζουσες όψεις υποδεικνύουν γενικά μια κατάσταση στην οποία η ενέργεια και η ορμή αυξάνονται και προετοιμάζονται για μια μεγιστοποίηση δραστηριότητας και μια έκλυση νοήματος και ενέργειας.
- Ενώ οι αποχωριζόμενες όψεις τείνουν να υποδηλώσουν μια κατάσταση κατά την οποία η ένταση που δημιουργείται κατά την προηγούμενη φάση απελευθερώνεται μ’ έναν περισσότερο ή λιγότερο συγκροτημένο και σημαντικό τρόπο.
Για να καθορίσουμε αν μια όψη βρίσκεται στην προσεγγίζουσα ή αποχωριζόμενη φάση, αρκεί να δούμε αν ο ταχύτερα κινούμενος πλανήτης -κατά την στιγμή της γέννησης- κινείται σε μια τροχιά που οδηγεί προς την ακριβή γωνιακή τιμή της όψης (προσεγγίζουσα) ή εκτός όψεως (αποχωρίζουσα).
Επίλογος
Συζήτησα πολύ με κάποιους από τους συνεργάτες μας, όπως και με γνώστες Έλληνες αστρολόγους -όχι απαραίτητα διάσημους- και οι απόψεις συγκλίνουν. Θεωρώ λοιπόν το άρθρο υψηλής εγκυρότητας και θα έλεγα ότι πρέπει να δημοσιευθεί ως προς κρίση και από τα μέλη μας -μελετητές και ερευνητές της αστρολογίας-.
Κλείνοντας προτρέπω τον αναγνώστη να κρατήσει στο μυαλό του τα λόγια του Marc Edmund Jones: Η ανοχή (ή) σφαίρα της πλανητικής αποτελεσματικότητας στην αστρολογία είναι ένα θέμα πρώτιστης σημασίας στην ερμηνεία. Στο ωροσκόπιο, είναι επιτρεπτή απόκλιση από την ακρίβεια των όψεων των πλανητών κατά την γέννηση, ή ο καθορισμός της ποσότητας της επιρροής που πρέπει να δεχτούμε για να το κρίνουμε σωστά στο σύνολο του.