Αλαζονεία… ποιο είναι το ζητούμενο αυτής της συμπεριφοράς άραγε; Τι επιδιώκει ή τι δεν κατανοεί ο αλαζόνας και ωθείται σε μία τέτοια συμπεριφορά; Είναι πραγματική η αλαζονική συμπεριφορά ή έχει σχέση με το περιβάλλον που βρίσκεσαι; Γίνεσαι αλαζόνας ή σε βαφτίζουν οι άλλοι; Όλα αυτά είναι ερωτήματα που αξίζει να δούμε, αν θέλουμε να μελετήσουμε σωστά το ζήτημα από ψυχολογική και κατόπιν από αστρολογική άποψη.
Αν ψάξουμε στο διαδίκτυο να βρούμε έναν ορισμό για την αλαζονεία θα δούμε ότι ονομάζεται έτσι «το να θεωρεί κανείς τον εαυτό του ανώτερο από τους άλλους (Wikiλεξικό) και θεωρείται συνώνυμη της υπερ-οψίας (ετυμολογικά το να κοιτώ τους άλλους από ψηλά -όπως λέμε αφ’ υψηλού) αλλά και της έπ-αρσης (το να ανασηκώνομαι πάνω από τους άλλους, το να έχω «μύτη» όπως λέμε στην καθομιλουμένη).
Με βάση τους παραπάνω ορισμούς λοιπόν η αλαζονεία ορίζεται κατά βάση συγκριτικά. Είμαι αλαζόνας όταν θεωρώ τον εαυτό μου ανώτερο από τους άλλους. Τι γίνεται όμως στην περίπτωση που όντως είμαι ανώτερος; Τουλάχιστον, εφόσον τα κριτήρια είναι με κάποιο τρόπο μετρήσιμα; Πότε η ανωτερότητα θεωρείται αλαζονεία και πότε όχι; Γενικά παραδεκτό είναι ότι θεωρούμε αλαζόνα κάποιον που όχι μόνο αισθάνεται ανώτερος από τους άλλους, αλλά δεν δέχεται και την κριτική, πιστεύει ότι σε όλα έχει εκείνος δίκιο κι όχι επειδή το λέει κάποια αρχή πάνω από αυτόν (στην περίπτωση αυτή θα είχαμε μάλλον τον φανατικό, παρά τον αλαζόνα), αλλά επειδή το λέει αυτός. Κι αυτός ξέρει καλύτερα.
Αλαζόνας είναι αυτός λοιπόν που δεν δέχεται να εισπράξει κριτικές, δε δέχεται αμφισβητήσεις στην ορθότητα αυτών που κάνει, δε δέχεται ότι μπορεί και σε κάτι να έχει περιθώριο να βελτιωθεί. Τουλάχιστον δεν το δέχεται αυτό, από ανθρώπους που θεωρεί «κατώτερους». Άρα και πάλι εδώ έχουμε μία συγκριτική κατάσταση, όπου κάποιος μπορεί να χαρακτηριστεί αλαζόνας, επειδή δεν είναι ανοικτός σε κριτική, αλλά την ίδια στιγμή σε ένα άλλο κοινωνικό πλαίσιο να μην θεωρείται αλαζόνας, επειδή από εκείνο το πλαίσιο δέχεται μια χαρά την κριτική. Για παράδειγμα ο οπαδός του Ολυμπιακού δεν πρόκειται να εισπράξει την κριτική των οπαδών του Παναθηναϊκού γιατί την θεωρεί εκ των προτέρων κακόπιστη. Αντίθετα μπορεί να εισπράξει την κριτική οπαδών άλλων ομάδων ή συναδέλφων του, επειδή τη γνώμη τους την εκτιμά περισσότερο.
Η αλαζονεία λοιπόν έχει να κάνει και με το ποιον θεωρούμε ανώτερο και κατώτερο μας. Το οποίο όμως δεν είναι απαραίτητα κάτι αντικειμενικό, αλλά συνήθως είναι κάποιου είδους γενίκευση ή προκατάληψη. Έχουμε δει λοιπόν ως τώρα ότι η αλαζονεία είναι: α) κάτι σχετικό ανάλογα με το ποιους έχουμε απέναντι μας. β) κάτι που έχει να κάνει με άρνηση επικοινωνίας, είσπραξης κριτικής (δε το συζητώ καν, δεν κάθομαι στο τραπέζι της διαπραγμάτευσης). γ) κάτι που έχει να κάνει με μία δική μου πίστη ή προκατάληψη που με κάνει να πιστεύω ότι είμαι ανώτερος από τους άλλους
Είναι σημαντικό πάντως να πούμε ότι αυτό που εισπράττεται ως αλαζονική συμπεριφορά, είναι ακριβώς «συμπεριφορά» δηλαδή αφορά την εξωτερική εκδήλωση και φέρσιμο. Δε μας λέει κάτι για το εσωτερικό του ανθρώπου αυτό. Το γιατί δηλαδή κάποιος «δε δέχεται συζήτηση». Αποδεικνύεται λοιπόν συχνά στην καθημερινότητα, ότι η αλαζονεία βασίζεται και σε ένα φόβο. Το φόβο ότι θα αποδειχθούμε λάθος, το φόβο ότι θα φανεί ότι δεν είμαστε ανώτεροι, το φόβο ότι θα μας επιτεθούν. Από αυτή την άποψη ο αλαζόνας καταλήγει τελικά να είναι ένας μάλλον ανασφαλής άνθρωπος, που προσπαθεί απεγνωσμένα να εισπράξει επιβεβαίωση κι επειδή δεν την εισπράττει (τον κρίνουν), φοβάται να «υποταχθεί» γιατί φοβάται ότι θα χάσει τη γνώμη του, την προσωπικότητα του.
Τα παραπάνω στοιχεία, αν τα αναλύσουμε αστρολογικά θα δούμε ότι σχετίζονται σε μεγάλο βαθμό καταρχήν με τον πλανήτη του Ήλιου. Ο Ήλιος αναζητά απεγνωσμένα μία ταυτότητα και αντιδιαστέλλεται στα ωροσκόπια με τη Σελήνη που είναι το πώς αντιμετωπίζεται ο άνθρωπος από το περιβάλλον του, αν επιβραβεύεται ή αποδοκιμάζεται. Ένας Ήλιος που δεν συνεργάζεται σωστά με τη Σελήνη λοιπόν είναι πιθανόν να δώσει αφορμές για αλαζονεία, αλλά πότε όμως; Όταν βρίσκεται σε ένα ζώδιο που εκ φύσεως θεωρεί τον εαυτό του σημαντικό κι αυτό συνήθως γίνεται στα ζώδια της Φωτιάς.
Θα λέγαμε λοιπόν ότι ο Ήλιος στα ζώδια της Φωτιάς έχει προδιαγραφές να αναπτύξει αλαζονεία, αλλά όχι πάντοτε. Υπάρχουν κι άλλοι παράγοντες που πρέπει να συνεργαστούν σε αυτό. Μία δύσκολη Σελήνη, με όψεις π.χ. με τον Κρόνο, οδηγεί σε αυστηρή κριτική από το περιβάλλον και αίσθηση μη αποδοχής. Ένας Ερμής πολύ κοντά στον Ήλιο ή σε μη αντικειμενικά (αέρας και γη) ζώδια, μπορεί επίσης να δυσκολέψει την κατάσταση γιατί επηρεάζει αυτό που είπαμε πριν, την αντικειμενικότητα της επικοινωνίας, αλλά επιπλέον οδηγεί σε ταύτιση της άποψης με τον εαυτό (εάν κρίνουν τις απόψεις μου, κρίνουν εμένα).
Ακόμη πιο πιθανή είναι η αλαζονεία, όταν ο Ερμής ή ο Ήλιος επηρεάζονται και από τον πλανήτη Ποσειδώνα. Το ζώδιο του Λέοντα, ζώδιο της έξαρσης του Ποσειδώνα δε θεωρείται αδίκως σύμβολο της αλαζονείας (χωρίς να σημαίνει ότι οι Λέοντες είναι όλοι συλλήβδην αλαζονικοί), αφού, σε αυτό το ζώδιο ο Ποσειδώνας δίνει την ψευδαίσθηση του μεγαλείου. Ένα ισχυρός Ποσειδώνας στο χάρτη εντείνει τις ψευδαισθήσεις και συνάμα με ένα μη δημιουργικό Κρόνο (επαρκώς ισχυρό, χωρίς να «πληγώνει» όμως, κατά προτίμηση σε θετική όψη με Ερμή) μπορεί να ωθήσουν το άτομο να πιστέψει ότι ο δικός του κόσμος είναι καλύτερος, άρα «γιατί να ακούει τους άλλους».
Ψευδαίσθηση μεγαλείου μπορεί να έχουν και εκπρόσωποι γενιάς με εξωκρόνιους πλανήτες στο ζώδιο του Λέοντα, εφόσον αυτοί αγγίζουν κάποιο προσωπικό στοιχείο του χάρτη τους. Δεν είναι τυχαίο που μία ολόκληρη γενιά γυναικών συγκεκριμένης δεκαετίας έχει σαν στοιχείο κόμμωσης το φουντωτό μαλλί και το αντίστοιχο attitude. Είναι ένα μοντέλο «βεντέτας» που κυριάρχησε ως πρότυπο σε κάποιες εποχές και πέρα από τη μόδα, εφόσον αγγίζει και προσωπικά στοιχεία του χάρτη, μπορεί να εισχωρεί βαθύτερα από το να επηρεάζει απλώς στοιχεία της γκαρνταρόμπας.
Στην ίδια κατηγορία μεγαλομανίας θα μπορούσε να ενταχθεί και η ιστορική παρουσία μεγάλων δικτατόρων στο Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο που με τον Πλούτωνα στο Λέοντα έδιναν «παραστάσεις εξουσίας» με παρελάσεις, ξελαρυγγιάσματα και άλλους θεατρινισμούς. I’m invisible θα έλεγε ένας αγγλομαθής, που θα πίστευε λίγο πολύ ότι είναι ένας σύγχρονος υπερ-ήρωας.
Εάν θα θέλαμε όμως να δούμε τελικά πιο δημιουργικά την αλαζονεία, θα λέγαμε ότι είναι η πλήρης αδιαφορία για τους άλλους και η επικέντρωση αποκλειστικά στον εαυτό. Υπό την έννοια αυτή έχει ίσως και μία σύνδεση με ένα συναισθηματικό αυτισμό ή μία αίσθηση χωριστικότητας, που είναι τελείως ανεξέλεγκτη. Είναι γεγονός ότι τέτοια συμπεριφορά απαντιέται συνήθως στα μικρά παιδιά που ζητούν επίμονα το παιχνιδάκι τους μέσα στο σούπερ μάρκετ λέγοντας «θέέλωωω!!» και αδιαφορώντας πλήρως για το μπορώ. Μεταφέροντας την αντίθεση με όρους της παραδοσιακής αστρολογίας θα λέγαμε ότι έχουμε σε όλο του το μεγαλείο την αντίθεση Ήλιου / Κρόνου στα ζώδια του Λέοντα και του Υδροχόου.
Όταν παραγνωρίζει κανείς τελείως την πλευρά του Κρόνου και εμμένει στη μία πλευρά, τότε γίνεται αναπόφευκτα αλαζόνας, γιατί δεν κατανοεί τις πραγματικές συνθήκες, τις ανάγκες των ανθρώπων, αλλά και τους κανόνες καλής συμπεριφοράς. Τότε απομονώνεται στην ουσία από το κοινωνικό σύνολο και καταλήγει να λέει ότι «αν δεν έχει ψωμί ο κόσμος, ας τραφεί με παντεσπάνι». Συναισθηματισμός αυτισμός λοιπόν, αλλά κανείς δε γίνεται από την άλλη αλαζόνας, αν δεν έχει δείγματα από τη ζωή του ότι όντως έχει στοιχεία ανωτερότητας από τους άλλους. Συνεπώς στην περιγραφή μας θα πρέπει να αναζητήσουμε και μία παιδική ηλικία, που κανείς είναι «καλομαθημένος», αλλά και κάποιες ικανότητες που όντως υπάρχουν, αλλά αντί να τίθεται σε υπηρεσία, γίνονται στοιχεία ναρκισσισμού.
Το κριτήριο της αλαζονείας ή μη τελικά δεν είναι επομένως το αν κάποιος αντικειμενικά είναι πιο έξυπνος ή πιο όμορφος ή πιο ικανός από τους άλλους. Είναι το τι κάνει με αυτή την ικανότητα. Το αν την βάζει στην υπηρεσία του καλού και του συνόλου ή όχι. Η διαφορά άλλωστε στις ταινίες μεταξύ του κακού (και αλαζονικού) και του καλού (και μετριόφρονα) ήρωα δεν είναι ποιος είναι ο πιο δυνατός. Είναι ποιος χρησιμοποιεί τη δύναμη του για τον εαυτό του και ποιος για να προστατεύσει τους άλλους. Καταλήγουμε λοιπόν ότι η αλαζονεία δεν είναι στοιχείο που μπορεί να αποδοθεί σε ένα μεμονωμένο χαρακτηριστικό του χάρτη. Ναι, κάποια ζώδια είναι πιο πολύ επικεντρωμένα στον εαυτό τους, αλλά απαιτείται παράλληλα να υπάρχουν και άλλοι αστρολογικοί παράγοντες που να δείχνουν:
– Μειωμένη κρίση
– Μειωμένη επαφή με την πραγματικότητα
– Καλομαθημένη παιδική ηλικία ή τουναντίον ένα τραύμα κριτικής
– Μειωμένη λήψη αγάπης και αίσθηση ότι κανείς ανήκει σε μία γενικότερη ομάδα που πρέπει να υπερασπιστεί
– Μειωμένη εκτίμηση του αισθήματος του να ανήκει ή να μοιράζεται με άλλους
– Αίσθηση μεγαλείου
– Ψευδαίσθηση δύναμης
Εξετάζοντας όλα αυτά ίσως να μπορούμε να δούμε ποια είναι ψυχολογική προέλευση της αλαζονείας. Αν γίνεται ως αντίδραση σε ένα τραύμα ή από μία μειωμένη επαφή με την πραγματικότητα ή από φόβο ενσωμάτωσης σε ένα ευρύτερο σύνολο. Κατανοώντας την αιτία μπορούμε ίσως να επέμβουμε αποτελεσματικότερα στη θεραπεία της με το να αναδείξουμε το θέμα με αγάπη στον «αλαζόνα» και να του αποδείξουμε την εκ προτέρων εκτίμηση μας, ανεξάρτητα από την «εικόνα» που θα επιλέξει να μας δώσει. Γιατί τελικά κι η αλαζονεία δεν είναι κατά βάθος τίποτα άλλο παρά μία απεγνωσμένη αναζήτηση αγάπης.